จากความสำเร็จในการนำระบบบล็อก (Blog) นำมาประยุกต์ใช้สร้างสังคมออนไลน์สำหรับคนไทยเพื่อการจัดการความรู้ ณ GotoKnow.org โดยสมาชิกจะสร้างบล็อกหรือไดอารี่ เพื่อบันทึกและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ความรู้ ประสบการณ์ ข่าวสาร และ ความคิดเห็นต่างๆ

หนึ่งปีแห่งการเฝ้าเก็บเกี่ยวความต้องการของผู้ใช้ในการนำบล็อกไปใช้เพื่อการจัดการความรู้ ประกอบกับ การเฝ้ามองติดตามเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่เกิดขึ้นบนโลกอินเตอร์เน็ตที่เน้นการนำมาใช้เพื่อสนับสนุนการเติบโตของสังคมออนไลน์ต่างๆ

ในที่สุด ระบบการจัดการความรู้ระบบแรกของประเทศ ก็ได้รับพัฒนาขึ้นอย่างสมบูรณ์แบบ ภายใต้ชื่อว่า KnowledgeVolution ซึ่งเกิดจากคำว่า Knowledge และคำว่า Evolution มาผนวกรวมกัน โดยความต้องการที่จะสื่อถึง การพัฒนาการของความรู้ที่เป็นไปอย่างต่อเนื่องไม่หยุดยั้งด้วยความร่วมมือกันของสมาชิกในสังคม และในขณะเดียวกัน Volution มีความหมายคือ วงจรของลายก้นหอยที่มุ่งเข้ามาสู่จุดศูนย์กลาง จึงเปรียบเสมือนกับ การจัดการความรู้ที่ต้องมีเป้าหมายเป็นหลักยึด

KnowledgeVolution ปัจจุบันได้นำมาแทนที่ระบบบล็อกเดิมที่เว็บไซต์เพื่อการจัดการความรู้GotoKnow.org เมื่อวันที่ 5 มิถุนายน 2549 และจะเผยแพร่รหัสต้นฉบับ (Source code) ให้ผู้ที่สนใจดาวน์โหลดไปใช้ได้ฟรี! ในเร็ววันนี้ที่ http://KnowledgeVolution.com โดยระบบนี้เป็นลิขสิทธิ์แบบ GPL (Open-source) คือ การแก้ไขปรับปรุงระบบจะต้องแลกเปลี่ยนเผยแพร่กลับมาสู่สาธารณะ ภายใต้ลิขสิทธิ์ GPL เช่นกัน และผู้เป็นเจ้าของซอฟต์แวร์ KnowledgeVolution คือ สกว. และ สคส. ซึ่งเป็นผู้ให้ทุนพัฒนาและวิจัย

KnowlegeVolution มีความสามารถที่หลากหลายเพื่อตอบสนองกิจกรรมการจัดการความรู้ ซึ่งเน้นที่ก การบันทึกความรู้ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การจัดหมวดหมู่ความรู้ การค้นหาความรู้ การสร้างแผนที่ความรู้ และ การสร้างเครือข่ายของกลุ่มผู้ชำนาญการในด้านต่างๆ หรือ กลุ่มคนที่มีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมต่อกัน

ความสามารถดังกล่าวนี้ ถูกถ่ายทอดออกมาเป็น features ที่มีให้ในเวอร์ชันล่าสุดของ KnowledgeVolution อันได้แก่ tag, blog, photo & file blog, planet, ask-me, bookmark, portal และ visitor statistics ซึ่งมีรายละเอียดโดยคร่าวดังนี้คือ

1. ป้าย (Tag)

ป้าย หรือ tag คือ การระบุคำต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลชุดหนึ่ง ไม่ว่าจะเป็น บันทึก ไฟล์ข้อมูล บล็อก แพลนเน็ต หรือแม้กระทั่ง ตัวสมาชิก ซึ่งการติดป้ายจะมีประโยชน์อย่างมากในการค้นหาความรู้และสร้างแผนที่ความรู้ที่เกี่ยวข้องกัน เช่น ท่านสามารถค้นหาสมาชิกใน Gotoknow.org ที่เป็นนักวิจัยด้วยคำว่า “นักวิจัย” เป็นต้น

2. บล็อก (Blog)

บล็อกเป็น feature เดียวที่ได้นำมาประยุกต์ใช้เพื่อการบันทึกความรู้ในระบบเดิมของ Gotoknow.org ซึ่งเป็นที่ประจักษ์ชัดถึงประโยชน์ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และนำมาซึ่งการเข้าถึงความต้องการของผู้ใช้เพื่อการพัฒนาระบบการจัดการความรู้ KnowledgeVolution

สำหรับความสามารถของบล็อกใน KnowledgeVolution ที่เพิ่มเติมเข้ามา นอกจากการเน้นถึงการระบุบันทึกด้วยป้ายแล้ว ก็คือ การเขียนและส่งบันทึกผ่านทางอีเมลมาเข้าบล็อกได้ และ เมื่อบันทึกใดมีข้อคิดเห็นฝากไว้ ระบบก็จะส่งอีเมลไปแจ้งให้เจ้าของบล็อกทราบได้โดยทันทีเพื่อการต่อยอดความรู้อย่างทันท่วงที

3. ไฟล์อัลบั้ม (Photo & File Blog)

สื่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ที่สำคัญมากพอกับการบันทึก คือ ไฟล์ข้อมูลและรูปภาพ ซึ่ง KnowledgeVolution เพิ่มความสามารถในการนำไฟล์ข้อมูลและรูปภาพขึ้นเก็บในพื้นที่ของแต่ละบุคคลที่กำหนดไว้ให้ และแสดงผลรูปภาพนั้นพร้อมกับป้ายและรายละเอียดของรูปและไฟล์ที่นำขึ้นเก็บ ตัวอย่างการนำ ไฟล์อัลบั้ม นี้ไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น ระหว่างการประชุมหนึ่งๆ ผู้เข้าร่วมประชุมสามารถนำรูปที่ถ่ายในงานขึ้น Photo Blog และกำหนดรูปแต่ละรูปด้วยป้ายหลักป้ายหนึ่ง เช่น มหกรรมการจัดการความรู้ และป้ายรองต่างๆ ตามความสมควร ซึ่งก็จะทำให้สามารถค้นหารูปที่มาจากหลากหลายผู้เข้าร่วมประชุมที่ถ่ายเก็บไว้ได้ทันที

4. แพลนเน็ต (Planet)

แพลนเน็ต หรือ Planet ก็คือ คำว่า ชุมชนบล็อก ของระบบเดิม แต่ใน KnowledgeVolution เราหันมาใช้คำที่ถูกต้องกว่า แต่ความเป็นชุมชนบล็อกที่มีอยู่เดิมนั้นก็ยังคงอยู่ และจะเพิ่มความสามารถของการเป็นชุมชนเข้ามาอีกมากมายในเวอร์ชันถัดๆ ไป เช่น Ask-us ซึ่งจะคล้ายคลึงกับการเป็น Webboard ของเฉพาะกลุ่ม เป็นต้น

แพลนเน็ตนั้นเป็นเหมือนกับระบบการรวบรวมบล็อกที่มีอยู่ในระบบเฉพาะที่สมาชิกแต่ละคนสนใจที่จะติดตามอ่านอยู่เป็นประจำ (Reading list) และเจ้าของบล็อกนั้นๆ จะสามารถติดตามได้ว่ามีสมาชิกท่านใดสมัครรับอ่านบล็อกของตนอยู่บ้าง หรือที่เรียกว่า วงจรแพลนเน็ต นั่นเอง

5. ถามตอบ (Ask-me)

Ask-me คือ feature ของการถามตอบ โดยผู้เยี่ยมชมสามารถสอบถามคำถามต่างๆ ไปยังสมาชิกคนหนึ่งๆ ได้โดยตรง เมื่อมีผู้เข้ามาถามคำถาม ระบบก็จะส่งอีเมลไปแจ้งให้สมาชิกทราบโดยทันที และสมาชิกเองก็สามารถตอบและแก้ไขคำตอบนั้นๆ ได้ตลอดเวลา ส่วนผู้เยี่ยมชมหรือสมาชิกท่านอื่นที่อยากให้คำตอบเสริมก็สามารถเขียนลงในส่วนของข้อคิดเห็นได้ด้วยเช่นกัน

6. เว็บอ้างอิง (Bookmark)

การรวบรวมแหล่งความรู้จากเว็บไซต์ต่างๆ ที่สมาชิกสนใจและเข้าไปเยี่ยมชมอยู่เป็นประจำนั้น สามารถนำมารวมเก็บไว้ที่ เว็บอ้างอิง หรือ Bookmark ได้ และยังสามารถกำหนดป้ายของ bookmark แต่ละอันได้อีกด้วย หากอยากทราบว่ามีเว็บไซต์ใดบ้างที่ถูกจัดกลุ่มให้อยู่กลุ่มเดียวกัน หรือ กำหนดด้วยป้ายเดียวกัน นั่นเอง ก็สามารถค้นหาได้อย่างง่ายดาย หรือ อาจจะดูความ Popular หรือ จำนวนคนที่สนใจเว็บนั้นๆ ได้อีกด้วย

7. ศูนย์รวมข้อมูล (Portal)

ศูนย์รวมข้อมูล หรือ Portal คือ อีกหนึ่ง feature ที่เพิ่มขึ้นมาให้แก่สมาชิกเพื่อเอื้ออำนวยต่อการติดตามกิจกรรมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างสมาชิกท่านหนึ่งๆ กับสมาชิกท่านอื่น

ในศูนย์รวมข้อมูลจะแสดงข้อมูลล่าสุดต่างๆ ของสมาชิก เช่น บันทึกล่าสุด คำถามล่าสุด ไฟล์ที่นำขึ้นล่าสุด คำถามหรือข้อคิดเห็นที่สมาชิกแลกเปลี่ยนเรียนรู้ไว้ในที่ของสมาชิกท่านอื่น เป็นต้น

เรียกได้ว่า ศูนย์รวมข้อมูลเป็นสถานที่ประจำที่สมาชิกสามารถติดตามการต่อยอดความรู้ได้อย่างรวดเร็วนั่นเอง

8. สถิติการเข้าชม (Visitor statistics)

ในแต่ละหน้าของระบบจะเก็บประวัติและแสดงผลการเข้าเยี่ยมชม เช่น จำนวนผู้เข้าชมทั้งหมดและในแต่ละวัน รายการ IP address พร้อมกับรายการหน้าเพจที่นำผู้เยี่ยมชมเข้ามาถึงหน้าเพจ ณ ปัจจุบัน