ทำงานชุมชนแบบไร้กระบวนท่า : แบบหาเช้ากินเช้า หาค่ำกินค่ำ


เย็นย่ำ คืนวันที่ ๒๑ ก.ค.๕๐

ชายแดนไทยพม่า อ.แม่อาย

เวลา ๒๐.๐๐ น.

ศาลากลางบ้านไทลื้อ วังไผ่ อ.แม่อาย

เจ้าหน้าที่โครงการหลวงให้ผมมาคุยกับชาวบ้านเรื่องเกี่ยวกับ โฮมสเตย์ และการท่องเที่ยวที่จัดการด้วยชุมชน และทำเวทีดังกล่าวในช่วงกลางคืน ด้วยกลางวันชาวบ้านมีภาระกิจในชีวิตประจำวันของเขา

ผมและทีมงานนั่งพูดคุยกับชาวบ้านที่มาต้อนรับ พูดคุยกันเรื่องทั่วๆไป ผมเองก็ถือโอกาสนี้เก็บข้อมูลเชิงลึกจากการสัมภาษณ์ทั่วไป จากการพูดคุย

ผมค่อนข้างหนักใจครับ เพราะมาทำงานในพื้นที่ด้วยตัวเองมีข้อมูลที่น้อยมาก มากจนคิดไม่ออกว่าผมจะเริ่มต้นอย่างไร ปรึกษากับน้องสุรสิทธิ์ที่มาช่วยเป็นวิทยากรด้วยว่า เราคงหาข้อมูลในพื้นที่แบบฉับพลันและรันกระบวนการต่อจากนั้นเลย

น้องถามว่า เอางั้นเลยเหรอพี่เอก

ผมก็ให้ความมั่นใจสไตล์ผมว่า ก็เอางั้นเลยสิ

พร้อมกับยกมือทำนองว่าสู้ๆ ให้กำลังใจน้อง (ให้ตัวเองด้วย)

หลังจากเปิดการอบรมแบบเล็กๆง่ายๆ ผ่าน เจ้าหน้าที่โครงการหลวงแล้ว ผมก็เริ่มกระบวนการแนะนำตัว เป็นขั้นตอนง่ายๆที่สลายม่านระหว่างคนแปลกหน้าอย่างผมกับชาวบ้าน เมื่อหอมปากหอมคอก็ต่อกระบวนการอื่นต่อ

ผมให้ความสำคัญมากที่สุดในกระบวนการแรกๆก็คือกระบวนการที่ทำให้ ชาวบ้านรู้ตัวเอง คนเหนือบอกว่า "ฮู้คิง"

ผมกับชุมชนช่วยกันระดมสิ่งดีๆที่วังไผ่ ออกมาให้มากที่สุด ใช้วิธีการพูดคุย สนุกสนาน หยอกเย้า เท่าที่สังเกตชาวบ้านสนุกสนานที่ได้คุยเรื่องตัวเอง ตรงนี้เป็นจิตวิทยาการทำงานชุมชนแบบง่ายๆครับ เราช่วยกระตุ้นความภูมิใจ และการนำเสนอ ไม่นานคำพูดชาวบ้านที่นั่งเงียบรอดูเชิง ก็พลันเป็นแย่งกันออกความคิดเห็น ผมขีดเขียนสิ่งดีๆ ที่ระดมแบบ real time ในกระดาษปรู๊ฟให้ทุกคนมองเห็น

ท้ายสุดเราได้ แผนที่ความคิดที่เป็นของทุกคน สวยงาม และมากมายสิ่งดีๆ

กระบวนการค้นหาตัวเองนี้ สำคัญมากสำหรับวิทยากรอย่างผม ที่จะเชื่อมต่อประเด็นในหัวข้อต่อๆไปในเวที กระดาษแผ่นนี้มหากินได้จนจบกระบวนการใหญ่ก็ว่าได้ เพราะต้องเชื่อมโยงความคิดให้เวทีเห็น

น่าภูมิใจเสียจริงๆ ครับ

ผมบอกกับทุกคนในเวทีว่า ผมรู้สึกภูมิใจในความเป็นคนไทลื้อของชาวบ้านวังใผ่มากครับ ผมไม่คาดคิดว่าสิ่งดีๆที่นี่จะมากมายมหาศาลแบบนี้

ผมพูดพลางชี้ไปที่แผ่นภาพที่เขียนเป็น mind map บนบอร์ดกลางเวที

เท่านี้ผมก็เห็นสายตาที่เป็นประกายของทุกคู่สายตาในเวทีแล้ว

เอาละครับ พร้อมแล้วที่ผมจะเริ่มกระบวนการขั้นต่อไป........

ติดตามต่อนะครับผม !!!

หมายเลขบันทึก: 113665เขียนเมื่อ 23 กรกฎาคม 2007 09:04 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 18:11 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (13)
  • สวัสดีค่ะ  คุณเอก ..

มาส่งตาประกายเป็นกำลังใจให้คุณเอกค่ะ  

ชอบใจที่คุณเอกให้ทุกคนในชุมชนได้มีส่วนร่วมในการระดมความคิดด้วย

สวัสดีครับ......คุณจตุพรครับ......ยินดีครับที่ได้เห็นคนทำงานชุมชนครับ  ....ผมยังจำไม่ลืม เมื่อเข้าชุมชนครั้งแรก ปี 2528 ครับ......

แต่ขอให้มีกำลังใจอยู่เสมอครับ......เพราะบทเรียนที่ยิ่งใหญ่ของชุมชน ยังไม่ได้ถ่ายทอดได้ทั่วทุกภูมิภาค ...ไทลื้อ ก็ยังไม่เป็นที่รู้จักมากนัก .....ไม่นานคงจะได้เป็นที่รู้จักทั่วกัน  เพราะคุณจตุพร ก็ได้ครับ  ยินดีครับ.......

สวัสดีค่ะคุณจตุพร

นี่แหละปัญญาในการทำงานที่หล่อหลอมมาจากการเป็นผู้ลงมือทำจริง ความรู้และประสบการณ์ที่อยู่ในตัวสามารถถูกดึงออกมาใช้ได้ทุกเมื่อที่ต้องการ

คนทำงานด้วยใจ มีอิทธิบาทสี่ถึงพร้อม ชื่นชมค่ะ

ขออวยพรให้มีสุขภาพแข็งแรง จะได้มีพลังในการทำงานไปได้อีกนานๆนะคะ

คุณเอก ใช้จิตวิทยายอดเยี่ยมมากเลยค่ะ

....  ฮู้คิง ...  รู้เรา ก่อน แจงจุดแข็ง ที่มี มาร่วมสามัคคีกัน

.... สร้างขวัญ เสริมกำลังใจ - คิดบวกมีชัยไปกว่าครึ่ง

หากในเชิงกลยุทธ์การตลาดนี่ จุดแข็ง จุดอ่อน ของเรา เราต้องรู้ก่อน สำคัญมากสุด ก่อนจะไป รู้เขา  

....  จะติดตามตอนต่อไปคะ  ...

คุณเอกคะ..แวะมาให้กำลังใจค่ะ..และอยากบอกว่า..เราไม่มีทางรู้ได้เลยว่า..เราเกิดมาเพื่อทำสิ่งใด..ให้แผ่นดิน..จนกว่าเราจะได้ลงมือทำ..ตอนนี้ดิฉันคิดว่า..คุณเอกคงรู้แล้วนะคะว่า..คุณเอกเกิดมาเพื่อสิ่งใด..

มีความสุขกับทุกๆวันนะคะ...ขอบคุณค่ะ...

สวัสดีครับคุณต้อม

P

เรื่องการทำงานกับชุมชน ผมเองมาจากชุมชน มุมมองเราก็แบบชาวบ้าน เมื่อชาวบ้านกับชาวบ้านช่วยกันคิด ก็ไม่แปลกแยก

ผมคิดว่าผมได้เปรียบตรงนี้ด้วย

แต่ที่เขียนแบบนี้ก็ไม่ได้บอกว่าผมทำดีที่สุดครับ แต่ผมอยากบอกว่าผมทำด้วยใจครับ :)

สวัสดีครับพี่

P

ขอบคุณครับที่กรุณามาเยี่ยมและให้กำลังใจ ทำงานชุมชนตั้งแต่ปี ๒๘  tacit k .เกี่ยวชุมชนของพี่ เขียนบันทึกด้วยนะครับ ผมจะสมัครเป็นลูกศิษย์ ๑ คน  :)

ผมเองก็ไร้กระบวนท่า แต่ก็ด้วยทำงานชุมชนมาระยะหนึ่งพอจับทางได้ว่า บรรยากาศที่เอื้อให้ชาวบ้านคิดและทำอย่างมีความสุขนั้น จำเป็นและเราต้องทำให้ได้ ก็ยังไม่ดีครับ ผมเรียนรู้ไปเรื่อยๆครับ

ชุมชนไทลื้อน่าสนใจมาก พวกเค้ามีทุนที่สำคัญมากมายไปหมด น่าภูมิใจมากครับ

มบ.แห่งนี้กำลังถูกพัฒนาเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ครับผม

อาจารย์พี่นุชครับ

P

อาจารย์มาเยี่ยมประทับใจมาก

อย่างนี้เขาเรียกว่า tacit knowledge ได้มั้ยครับ ผมเองค่อนข้างแปลกกว่าคนอื่นที่ไม่ยึดติดเทคนิควิธี ผมมองว่า "อารมณ์+ บรรยากาศ" สำคัญ ผมทำเวทีก็เหมือนเล่นๆแต่ก็ได้งานและได้ใจ ผู้ว่าจ้างคงไม่ดีใจเท่าไหร่ที่เห็นกระบวนการแบบไม่เน้นๆวิชาการ(พูดเล่นครับ)

ขอบคุณอาจารย์ที่มาให้ข้อเสนอแนะครับ น้อมรับและดีใจมากครับ

สวัสดีคุณ poo ปิยะมิตร ผู้สุนทรียะ

P

ขอบคุณมากครับ คุณpoo ติดตามอ่านบันทึกบ่อยๆทำให้ผู้เขียนมีกำลังใจมาก

ผมเห็นว่า คุณ poo เป็นนักกิจกรรม คิดว่าต้องชอบแบบนี้ครับ

และที่สำคัญยังประทับใจเมืองเหนืออีกเอาเป็นว่าผมจะเป็นสื่อกลางในการถ่ายทอดภาพและเสียง+บรรยากาศ ลงในบันทึกให้อ่านบ่อยๆครับ

สวัสดีครับ คุณครู

P

ดีใจทุกครั้งที่คุณครูมาเยี่ยม เอาเทคนิคการทำงาน+กำลังใจมาฝากกัน

หน้าที่อาจคนละอย่างแต่จิตใจที่ทำงานกับชุมชนเหมือนกัน

ผมตระหนักดีว่าเกิดมาเพื่ออะไร ก็ขอทำงานเพื่อสังคม เต็มที่ที่ตนเองสามารถทำได้ครับ

ขอบคุณครูและให้กำลังใจครูด้วยครับผม

สวัสดครับ หมอเอก

  เห็นหมอเอกทำงานแล้ว รูสึกได้เลยถึงความสุดยอดของนักวิจัย  ถ้ามีโอกาสครั้งหน้า อยากให้หมอเอกมาอำเภอเวียงแหงน่ะครับ มากับอาจารย์ผึ้งมาช่วยกันผลักดันชาวบ้านที่นี่ให้รู้ถึงความเป็น CBT  หมอช่วงนี้เหนื่อยไหมครับ ผมเองก็กำลังติดตามหมอและCBT ผ่านจากบล๊อกของหมอนะครับ  ....แมนี่เวียงแหง

สวัสดีครับพี่เอก

ผมให้ทายว่าผมเป็นใคร.............
ดีใจมากที่เวทีบ้านวังไผ่ไม่ได้เป็นเวทีที่ผ่านมาแล้วผ่านไปเหมือนเวทีที่ผ่านๆมา ผมขออนุญาตพิมพ์หน้านี้ไปให้พ่อหลวงดาที่วังไผ่ดูนะครับ คงดีใจน่าดู เลย อย่าไปเครียดกับการเป็นวิทยากรซิพี่ เพราะถ้าวิทยากรเครียด คนอื่นก็เครียดตามนะพี่ ค่อยๆๆไปมันไม่ใช่ปลูกผักปลูกไม้ที่จะเก็บดอกเก็บผลได้ในปีเดียว ดูอย่างพวกผมซิพี่ทำมาตั้ง 5 ปีแล้วยังไม่ถึงไหนเลย หวังว่าเราคงได้แลกเปลี่ยนกันอีกนะพี่ รวมถึง พี่ๆเพื่อนๆคนอื่นด้วยครับ

สวัสดีครับ อ.แมนนี่

P

เรียนรู้และแลกเปลี่ยนจากบันทึกครับ อาจารย์เองก็มีเรื่องราวดีๆจากชุมชน นำมาแลกเปลี่ยนกันครับผม

ขอบคุณครับ 

 

 

สวัสดีครับ จนท.มักเหล้า

ไม่มีรูป
จนท.มักเหล้า

พอดีคนที่รู้จัก และร่วมกระบวนการล้วนมักเหล้า ผมเลยไม่รู้ว่าใครครับ อิอิ

ขอบคุณมากครับ สำหรับกองหนุนที่ช่วยผมมาโดยตลอด เราก็เหมือนทีมงานที่รู้ใจครับ ผมไปเปฌ็นวิทยากรแล้วไม่เครียดเลย สนุกสนานดีมาก อยากไปอีก

เรื่อง วังไผ่ ผมกำลังคุยกับ สกว.เรื่องผลักดันให้เป็นโครงการวิจัยครับ ว่างๆเราอาจได้นั่งคุยกันนะครับผม

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท