ขอเสริมนิดจากคนอยู่ไกลถึงเบลเยียม
การศึกษาที่ต้องมีรากฐานมาตั้งแต่ก่อนขึ้น ป.๑ ลูกผมสองคนอยู่ชั้นอนุบาล ๓ (อายุ ๕ ขวบ) ทำขนมชอกโกแลตชิ้นเล็กๆ จากโรงเรียนเพื่อนำกลับมาให้พ่อ ผมขับรถผ่านไปบ้านป้าเขาเลยบอกว่า เอาขนมให้ป้ากับคุณลุงชิมนะ
เขาตอบว่า ของของผม ผมเป็นคนตัดสินใจเองว่าจะให้ใคร
โรงเรียนเขาสอนวิธีคิด วิเคราะห์ เรียนรู้สิทธิ หน้าที่ ความรับผิดชอบ และซื่อสัตย์ต่อตนเองและต่อผู้อื่น
เหมือนที่เคยมีคำกล่าวว่า เมื่อขึ้นอนุบาลก็สายเสียแล้ว
เด็กไทยเน้นวิชาการมากจนใช้ชีวิตไม่เป็น บางคนจบการศึกษาระดับสูงสุดแต่ไม่สามารถปรับตัวหรือใช้ชีวิตกับสังคมรอบข้างได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
การเลียนแบบอเมริกันก็เป็นเรื่องที่น่าเสียดาย เพราะเป็นสังคมไร้วัฒนธรรม มีแต่เรื่องสุดโต่ง หรือเงาภาพมายาที่เห็นกันในจอภาพยนต์เท่านั้น ชีวิตจริงของชาวอเมริกันถึงแม้จะมีเงิน แต่คนยุโรปจะเรียกพวกนี้ว่า เศรษฐีใหม่ไร้รสนิยม คนยุโรปมิได้นับถือกันที่เงินตรา แต่เกียรติและศักดิ์ศรีต่างหากเป็นสิ่งที่เคารพยกย่อง
สิ่งที่ชาวยุโรปเรียกร้องกันมากที่สุดคือ สิทธิมนุษยชน หรือความเท่าเทียมกันในการใช้ชีวิตอยู่บนพื้นแผ่นดินของโลกนี้ โดยเป็นหน้าที่ของแต่ละรัฐจะต้องจัดหาและตอบสนองความต้องการเบื้องต้นของพลเมืองให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างสมศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ตามความเหมาะสม เป็นหน้าที่ของทุกคนที่อยู่ร่วมในสังคมจะต้องแบ่งปันกันตามที่ควรจะเป็น ก่อให้เกิดระบบประกันสังคมตั้งแต่หลังการปฏิรูปอุตสาหกรรมภายหลังสงครามโลกครั้งที่สอง
คนไทยมักจะดูหมิ่นเหยียดหยามผู้ที่ด้อยกว่าตน พยายามหาทางกดขี่ข่มเหง สร้างอำนาจให้กับตนเองเพื่อเป็นเกราะกำบังหรือทับถมผู้อื่น เห็นได้จากยามทั้งหลายที่แต่งเครื่องแบบเหมือนหรือคล้ายกับตำรวจ หรือแม้แต่การวางหมวกตำรวจไว้ในรถหรือตู้ร้านทอง ผมเห็นแล้วรู้สึกได้เลยว่า แม้กระทั่งหมวกตำรวจยังทรงอำนาจได้ขนาดนี้ ไม่ทราบว่าจะตัวตนตำรวจจะมีอำนาจขนาดไหน
คนไทยไม่เคารพสิทธิผู้อื่น ทุกปีที่ผมกลับมาเมืองไทย เดินจูงลูกน้อยสองสามคนข้ามทางม้าลาย ไม่เคยมีสักครั้งที่รถยนต์จะหยุดให้ข้าม ผมถือว่านี่คือความต่ำทรามทางจิตใจที่สุดของสังคม และเคยมีฝรั่งนักท่องเที่ยวถือธงเดินข้ามทางม้าลายถูกรถชนตาย จุดเล็กๆ เช่นนี้ คือ มะเร็งร้ายที่ทำลายประเทศไทยให้ล่มสลายได้ คนไทยไม่รู้จักให้เกียรติและเคารพสิทธิของผู้อื่น ต้องการแต่จะได้สิทธิพิเศษ มีเส้น มีคนฝากฝัง ฯลฯ เพื่อผลประโยชน์ของตนเองและพวกพ้องเท่านั้น
ผมยังรักประเทศไทยและอยากกลับมาอยู่บ้านเกิด แต่การอยู่ต่างประเทศแม้จะได้สัญชาติและถูกมองว่าเป็นคนต่างชาติอยู่ดีเพราะหัวดำ แต่ทุกคนเคารพสิทธิของกันและกัน ไม่มีใครละเมิดสิทธิผู้อื่น ขณะที่ประเทศไทยเรานั้น มีผมบอกผมว่า ถ้าคุณมีเงินหรืออำนาจแล้วละก็ อยู่เมืองไทยสบายที่สุด เมื่อมีเงินก็ซื้อหาอำนาจได้ หรือเมื่อมีอำนาจก็ใช้แสวงหาเงินได้อีกเช่นกัน ใครช่วยบอกทีว่าผมควรจะทำอย่างไรดี