หน้าแรก
สมาชิก
ชำเลือง
สมุด
ทำขวัญนาค
บายศรีสู่ขวัญ ในพ...
ชำเลือง
นาย ชำเลือง มณีวงษ์
สมุด
บันทึก
อนุทิน
ความเห็น
ติดต่อ
บายศรีสู่ขวัญ ในพิธีทำขวัญนาค
เป็นความเชื่อและศรัทธาที่มีมานานนับ 100 ปี
บายศรีสู่ขวัญ
ในพิธีทำขวัญนาค
โดย ชำเลือง มณีวงษ์
ย้อนหลังไปเมื่อปี พ.ศ.2513 ผมเข้ารับราชการในตำแหน่งครูชั้นจัตวา ที่โรงเรียนบ้านหนองสานแตร อำเภอดอนเจดีย์ จังหวัดสุพรรณบุรี ด้วยการที่ผมเป็นคนชอบร้องเพลง คุณตา (ผมเรียกท่านว่า พ่อคุณ)ชื่อ วัน มีชนะ อายุท่านประมาณ 80 ปี ได้เรียกให้ผมไปพบ และมอบมรดกโบราณ พิธีทำขวัญนาคให้กับหลานๆ จำนวน 9 คน เราตั้งพานกำนน ฝึกหัดทำขวัญนาคกับคุณตาพร้อมกัน ฝึกกันทุกวันในเวลาเย็นตั้งแต่ 5 โมงเย็นเศษไปจนดึกบางวันถึงเที่ยงคืน ผมฝึกหัดร้องทำนองธรรมวัตรและร้องส่งเพลงไทยเดิมประมาณ 1 เดือน ก็ไปออกงานทำขวัญนาคกับคุณตา และมีลูกชายของป้าเยื่อ ชื่อบุญพา มีชนะ เราไปกัน 2 คนพร้อมด้วยคุณตา ในวันนั้นได้รับค่าตอบแทนคนละ 10 บาท
พ่อคุณถ่ายทอดความรู้แบบคำต่อคำ สอนให้ร้อง ให้พูด ฝึกหัดให้ประกอบพิธีทำตามแบบของพ่อคุณ ตั้งแต่เริ่มพิธี ตั้งพานกำนน ทำน้ำมนต์ ไหว้ครู เริ่มพิธีทำขวัญนาค สอนนาค เชิญขวัญ จนถึงพิธีเวียนเทียน เปิดบายศรี เสร็จสิ้นพิธีการทำขวัญนาค
ต่อมาไม่นานพ่อคุณก็จากพวกเราไป ผมและบุญพา มีชนะ นำเอาความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น พิธีทำขวัญนาค ออกไปรับใช้สังคมทุกสถานที่ ที่มีผู้มาติดต่อหลายต่อหลายจังหวัด ทุกภาคของประเทศไทยที่ได้มีโอกาสไปประกอบพิธีทำขวัญนาค ซึ่งอาจมากว่า 30 จังหวัด ที่ได้มีโอกาสไปเยือนมาโดยตลอดจนถึงปัจจุบันนี้
พิธีทำขวัญนาค เป็นการแนะนำผู้ที่จะอุปสมบท ให้ได้ล่วงรู้ถึงคุณค่าของความเป็นคน คำว่าลูกผู้ชาย การทดแทนบุญคุณของบิดา มารดา ผู้ที่ให้กำเนิด และที่สำคัญคือได้สืบทอดพระศาสนา ได้ศึกษาพระธรรมวินัย อีกสิ่งหนึ่งที่แอบแฝงมากับการจัดงานหรือพิธีก็คือ ประชาชนในท้องถิ่นได้มารวมตัวกัน เพื่อแสดงพลังแห่งศรัทธาที่มีต่อพุทธศาสนา ในยุคเมื่อ 35-50 ปีก่อน งานอุปสมบท หรืองานบวชพระแต่ละองค์ มีการจัดเตรียม และทำงานกัน 2-3 วัน มีญาติสนิทมิตรสหายมาร่วมงานนับร้อย หรือมากกว่า บางบ้านมีญาติมาเป็นพันคน ช่วยกันเตรียมงาน ปรุงอาหาร จัดสถานที่ การที่ผู้คนได้มารวมกันมาก ๆ ทำให้เกิดความสามัคคี เกิดพลังในการร่วมมือร่วมใจ และสิ่งที่ตามมาคือ น้ำใจ การบริจาค การให้ปัน และเกิดสิ่งยึดเหนี่ยวที่เป็นศาสนสถานมากมาย
มาถึงวันนี้ ปี พ.ศ. 2550 ผมยังมีงานที่จะต้องออกไปประกอบพิธีทำขวัญนาค ด้วยการร้องแหล่ด้นสด ๆ อย่างเฉียบพลัน แม้ว่าจำนวนงานจะลดลงไปจากเดิมบ้างแต่ก็ยังมีผู้คนที่ยึดมั่นในการที่จะให้มีผู้รู้ในคัมภีร์ทางศาสนะมาเป็น ผู้แนะนำสั่งสอนบุตรชายของเขา เมื่อถึงวันที่จะบรรพชา อุปสมบท
การที่ผมได้ออกไปรับใช้สังคมด้วยการประกอบพิธีทำขวัญนาค เป็นเวลา 38 ปี ทำให้ผมได้พบได้เห็น ได้เรียนรู้ขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมของภาคต่าง ๆ จังหวัดต่าง ๆ ท้องถิ่นต่าง ๆ อย่างมากมาย เป็นบทเรียนที่ผมได้เรียนรู้ มิอาจหาได้โดยการศึกษาในตำรา หรือเรียนรู้ในห้องเรียน
แต่ทั้งหมดนี้ เป็นประสบการณ์ตรงที่ได้รับ เป็นกำไรชีวิตที่มิมีวันลืม ผมได้นำเอาความรู้มาถ่ายทอดให้กับศิษย์ทุกรุ่น ได้รับรู้ว่าประเทศไทยมีขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมที่สวยงาม สมควรอย่างยิ่งที่พวกเราคนไทย จะต้องร่วมกันรักษาเอาไว้ ตราบนานเท่านาน
(ชำเลือง มณีวงษ์ / เล่าเรื่อง)
บายศรีสู่ขวัญ
ในพิธีทำขวัญนาค
โดย ชำเลือง มณีวงษ์
เขียนใน
GotoKnow
โดย
ชำเลือง
ใน
ทำขวัญนาค
คำสำคัญ (Tags):
#พิธีทำขวัญนาค
#ตำนาน
#ภูมิปัญญาท้องถิ่น
#วัฒนธรรมประเพณี
หมายเลขบันทึก: 95106
เขียนเมื่อ 9 พฤษภาคม 2007 00:21 น. (
)
แก้ไขเมื่อ 21 มิถุนายน 2012 23:04 น. (
)
สัญญาอนุญาต:
จำนวนที่อ่าน
จำนวนที่อ่าน:
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น
ชื่อ
อีเมล
เนื้อหา
จัดเก็บข้อมูล
หน้าแรก
สมาชิก
ชำเลือง
สมุด
ทำขวัญนาค
บายศรีสู่ขวัญ ในพ...
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID
@gotoknow
สงวนลิขสิทธิ์ © 2005-2023 บจก. ปิยะวัฒนา
และผู้เขียนเนื้อหาทุกท่าน
นโยบายความเป็นส่วนตัว (Privacy Policy)
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท