ผู้ที่ทำหน้าที่เป็นผู้ประกอบพิธีทำขวัญนาค จะต้องสวมชุดขาว และทำจิตใจให้สบาย ตั้งใจให้แน่วแน่แล้ว เริ่มทำน้ำมนต์ โดยจุดเทียนไว้ที่ขันน้ำมนต์ ว่าบท สักเค ไปจนจบบทสวด อิติปิโส แล้วหยดเทียนลงในขันน้ำ แล้วนำใบพลูทั้ง 7 ใบมาลงคาถา “พุทธะสังมิ” ลอยลงไปในขันน้ำมนต์ ต่อไปนำสำรับขนมต้มแดง ต้มขาว ข้าวปากหม้อ ไข่ (อาจมีหมูนอนตอง 1 ชิ้น และกล้วยน้ำว้า 1 หวี) ด้วยก็ได้ เทเหล้าใส่แก้ว เปิดซองบุหรี่วางในพาน จุดเทียนธูป บอกเส้นสังเวยครู ว่าคาถา นะโม นมัสการ ไปจนจบบทคาถา รอสักครู่เมื่อสมควรแก่เวลา จึงกล่าวคำลาเครื่องสังเวยครู ด้วยคาถาบท เสสัง มังคะลัง ยาจามิ แล้วหยิบขนมต้มแดง ต้มขาวข้าวปากหม้อใส่บายศรี ส่วนไข่ต้มใส่ไว้ที่ยอดบายศรี และวางเทียนชัยเอาไว้ที่บนยอดบายศรี 1 เล่ม เอาไม้ 3 ซีกขนาบบายศรีไม่ให้เซ นำใบตองมาหุ้มบายศรีมัดด้วยด้ายสายศีลติดกับไม้ขนาบ และหุ้มด้วยผ้าสีอ้อมด้วยมือซ้ายรับด้วยมือขวา (พันเวียนขวา) เอาพวงเงินพวงทองมาคล้องบายศรี นำเอาแว่นเวียนเทียนมาติดเทียนแว่นละ 3 เล่ม ปักไว้ในขันข้าวสาร นำเอาแป้งหอม น้ำหอมมาเสกว่าคาถา นะเมตตา แล้วเข่าสู่พิธีการทำขวัญนาค ตามขั้นตอน ได้แก่ ว่าบทไหว้ครู บทคาถาสักเค ชุมนุมเทวดา เข้าสูบทที่ 1 เคารพคุณ (ทำนองธรรมวัตร) บทที่ 2 ปฏิสนธิ กำเนิดคน ว่าได้หลายทำนอง รวมทั้งบทร้องแทรก บทที่ 3 นามนาค ที่มาของคำว่านาค บทที่ 4 สอนนาค ว่าเป็นทำนองแหล่เตือนใจนาค บทที่ 5 เรียกขวัญนาค
เมื่อจบแต่ละบทจะตามด้วยการลั่นฆ้องและโห่รับ 3 ลา ทุกตอน จนถึงพิธีการเวียนเทียนเปิดบายศรี อันเป็นตอนสำคัญของการทำขวัญนาค โดยให้บิดา มารดาของเจ้านาค มานั่งทางด้านซ้ายมือของหมอขวัญ จุดเทียนชัย แล้วร้องส่งด้วยทำนอง นางนาค จุดเทียนแว่นที่ 1 ว่าบท ชะยันโต กระทุ่มเทียน 3 ครั้ง ส่งต่อให้บิดา มารดาเวียน จนครบ 3 แว่น และเวียนขวาจนครบ 3 รอบ แกะผ้าหุ้มบายศรีมาห่อใบตองมอบให้นาคถือไว้ นำมะพร้าวอ่อนมาเวียนรอบบายศรี และใส่เครื่องกระยาบวชลงไป ตักน้ำมะพร้าวให้นาคดื่ม 3 ครั้ง เมื่อเวียนเทียนครบ 3 รอบ ให้พรมน้ำมนต์ แล้วรวมเทียนทั้ง 3 แว่นเป่าควันเทียนใส่หน้านาค 3 ครั้ง (ให้นาคอ้าปากรับควันเทียน) จบแล้วเอาเทียนชัยมาเจิมหน้านาค ว่า คาถา และเขียนยันต์ มะ อะ อุ ไว้ที่หน้าผาก เรียกบิดา มารดามารับบายศรีจากนาค ให้นาคกราบ 3 ครั้ง แล้วรับบายศรีกลับคืน นำเอาไปเก็บไว้ในที่อันสมควร ดนตรีเชิด
(ชำเลือง มณีวงษ์ / รวบรวม เรียบเรียง)
อ.นมินทร์ (นม.)
กรุณาบอกวิธีการพันผ้าห่อบายศรี ที่ถูกต้องให้ด้วยครับ พล.
คุณ ta ครับ
"วางเทียนชัยเอาไว้ที่บนยอดบายศรี 1 เล่ม เอาไม้ 3 ซีกขนาบบายศรีไม่ให้เซ นำใบตองมาหุ้มบายศรีมัดด้วยด้ายสายศีลติดกับไม้ขนาบ และหุ้มด้วยผ้าสีอ้อมด้วยมือซ้ายรับด้วยมือขวา (พันเวียนขวา) เอาพวงเงินพวงทองมาคล้องบายศรี นำเอาแว่นเวียนเทียนมาติดเทียนแว่นละ 3 เล่ม ปักไว้ในขันข้าวสาร "
1. ไม่ทราบว่าพิธีการข้างบนใครเป็นผู้ทำพิธี เพราะเท่ที่สังเกตุเห็น ส่วนใหญ่จะเป็น ผู้ทำบายศรี ที่ทำการตั้งไม้ขนาบ และ หุ้มบายศรี ผมจึงอยากรบกวนขอความรู้ที่ถูกต้องด้วยครับ
2. วิธีการเวียนเที่ยนที่ถูกต้อง ทำอย่างไรครับ
3. เทียนที่ประกอบพิธีเวียนเทียนแล้ว (ที่ติดที่แว่นเทียน)ไม่ทราบว่าเทียนนี้มีคุณสมบัติพิเศษอะไรหรือเปล่าครับ เพราะมีคนถามหากันครับ
4. บนยอดบายศรีส่วนใหญ่ จะวางอะไรครับ เพราะเท่าที่สังเกตุส่วนใหญ่แล้วสมัยใหม่ จะทำเป็นพานพุ่ม ไม่ใช่บายศรีปากชามอย่างโบราณ หรือเป็นมะพร้าวอ่อน
5. เครื่องที่ตั้งคุ๋กับบายศรีใช้อะไรบ้างครับ แล้วต้องหุ้มด้วยผ้า หรือเปล่าครับ
จากเด็ก พล.
ขอบคุณครับที่จะกรุณาให้ความรู้อย่างละเอียดเกี่ยวกับพืธีทำขวัญนาค พร้อมทั้งเกร็ดเล็กเกร็ดน้อย ขอความกรุณาให้ความรู้ด้วยครับ
ในชั้นบายศรีแต่ละชั้น ใส่อะไรบ้างครับ
คุณ Ta ครับ
คุณ Ta ครับ (เพิ่มเติมนิด)
อยากได้วิธีทำบายสีพานพุ่มมากๆๆๆๆๆๆครับ ใครรู้ช่วยส่งมาให้ทีนะครับทางอีเมล์หรือตามที่อยู่ 302/406 ม.9 ต.บ้านสวน อ.เมือง จ.ชลบุรี 20000 หรือ 0837672138
คุณ ปังปอน (Pangpond) ครับ
ถึง อ.ชำเลือง
จาก ปังปอนด์
ขอโทษทีนะครับผมได้อ่านเมลตอบกลับของอาจารย์แล้ว แต่ว่ายังไม่ค่อยเข้าใจเลย คือผมอยากทำให้เป็นจริงๆ ครับเพราะว่าทุกวันนี้ก็เหลือคนที่ทำบายสีเป็นน้อยลงทุกที โดยเฉพะคนรุ่นใหม่อย่างผม ผมจะได้เป็นส่วนช่วยอนุรักษ์และเผยแพร่เพื่อที่วิชานี้จะได้ไม่สูญหายและตกทอดไปจนถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน และเผื่อน้องๆ พี่ๆ และ เพื่อนในโรงเรียนอยากที่จะเรียนรู้ผมจะได้เป็นคนสอนและเผยแผ่ความรู้ ซึ่งเป็นสิ่งที่ดีมากๆ
ทั้งนี้ผมก็เลยอยากรบกวนอาจารย์อีกสักนิดหนึ่ง ก็คืออยากให้อาจารย์ส่งข้อมูลที่ละเอียดกว่านี้มาให้ผมครับจะเป็นข้อมูลรูปแบบใดก็ได้ มาทางอีเมล์ หรือไปรษณีย์ก็ได้ครับผมอาจจะรบกวนอาจารย์มากไป แต่ผมอยากให้อาจารย์คิดถึงคุณประโยชน์ที่จะเกิดขึ้นว่ามันจะมีประโยชน์มากเพียงใดถ้าคนรุ่นใหม่อย่างผม จะช่วยสืบสานศิลปะของไทยต่อไปมิให้สูญหาย จะเป็นแบบที่อาจารย์พิมพ์เองหรือสแกนส่วนสำคัญของตำราของอาจารย์มาก็ได้ครับยิ่งมีภาพประกอบด้วยยิ่งดีเลยครับ เอาแบบว่าอ่านแล้วเข้าใจและทำได้เลยนะครับ ถ้าอาจารย์จะกรุณาผมก็ขอขอบคุณๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆเป็นอย่างสูงมา ณ ที่นี้ด้วยนะครับ
สำหรับอีเมล์และที่อยู่ของผม อาจารย์คงรู้แล้วนะครับ
ด้วยความเคารพและนับถืออย่างสูง
ปังปอนด์
ผมอยากได้บทสวดสำหรับบวชนาคครับใครมีช่วยส่งมาให้ผมหน่อยนะครับ
ส่งมาทางอีเมลก็ได้ครับ
ขอบคุณมากนะครับ
ผมเป็นคนหนึ่งที่ชอบในพิธีการอยางนี้มากเลยครับและผมก็เคยซื้อหนังสือพิธีทำขวัญนาคอ่านและหัดร้องหัดทำแต่ทำไม่เคยได้เลยครับผมก็เลยถือโอกาศนี้ขอเป็นลูกศิทย์ครูแต่ไม่รู้ว่าครูรับหรือเปล่าครับ
สวัสดี คุณคณิต จันทราวดี
มาแอบฟังเสียงอันไพเราะคับครู
มาสวัสดีครูคับ สุพรรณ หนาวหรือป่าวคับ รักษาสุขภาพด้วยนะคับ
ผมเป็นคนหนึ่งที่แอบมาเป็นลูกศิษย์ของครูโดยใช้วิชาครูพักลักจำ
หวังว่าครูคงไม่ว่าอะไรนะคับ ขอให้ครูช่วยประสิทธิให้ด้วยคับ ทำงาน
แล้วไม่ได้ไปฝึกกับใครเลย ก็ได้ดูของครูที่ให้มาแหละคับ
ท้ายที่สุดขอให้ครูมีสุขภาพแข็งแรงนะคับ
ด้วยรักและเคารพอย่างสูง
สวัสดี จักรกฤช
สวัสดีคับคุณครูผมได้ดูการทำขวัญนาคของครูผมชอบมากเลยคับทั้งเนื้อร้องทั้งทำนองไพเราะมากคับ ผมชอบการร้องเพลงมากคับยิ่งการทำขวัญนาคหรือลิเกที่มีรำมีร้องผมชอบมากคับผมอยากทำขวัญเป็นผมเอากลอนของครูไปหัดร้องก็พอร้องได้คับแต่ผมอยากทำขวัญเป็นอย่างถูกวิธีคับผมอยากเป็นหมอทำขวัญคับทำอย่างไรดีคับครู
สวัสดี วัชรา
ขอบคุณคับครูและผมจะพยายามเรียนรู้ให้มากที่สุดคับ
ขอบพระคุณอย่าสูงเลยคับครู ขออภัยนะคับที่เรียก ครู
เพราะรู้สึกว่าคำว่าครูมันขังดีคับ จะออกรถแล้วถ้าได้แล้ว
จะตามไปดูผลงานด้วยตัวเองเลยคับ
ด้วยรักและเคารพอย่างสูงคับครู
สวัสดีครับอาจารย์
สำหรับผมแล้ว เงียบหายไปนาน ตอนนี้งานทำขวัญนาคก็มีทุกเสาร์ เพราะผมจะรับงานเฉพาะวันหยุด และผมได้รวบรวมตำราทำขวัญนาคไว้เยอะมาก อีกอย่างตอนนี้ ต่อเพลงไทยเดิมไว้เยอะ ก็รวบรวมจากวงปี่พาทย์บ้าง หมอทำขวัญรุ่นเก่าบ้าง ผมชอบทำขวัญแบบโบราณมากกว่า แต่ก็อย่างว่าบางอย่างก็ต้องปรับให้เข้ากับยุค สมัย แต่ก็จะถามเจ้าภาพก่อนว่าต้องการแบบไหน แต่พยามเก็บของเก่าไว้ อย่างตอนเวียนเทียนผมจะร้องเพลงส่งทั้งหมด เช่น นางนาค กระเรียนทอง มอญรำดาบ สิงโตเล่นหาง พลับพลา สร้อยสนตัด ฝรั่งย่ำเท้า และอื่น ๆ แล้วแต่ปี่พาทย์ บางวงก็รับไม่ได้ ร้องไปก็ไม่เพราะ
ผมเปลี่ยนเบอร์แล้ว 0853507037
สวัสดีครับอาจารย์
สำหรับผมแล้ว เงียบหายไปนาน ตอนนี้งานทำขวัญนาคก็มีทุกเสาร์ เพราะผมจะรับงานเฉพาะวันหยุด และผมได้รวบรวมตำราทำขวัญนาคไว้เยอะมาก อีกอย่างตอนนี้ ต่อเพลงไทยเดิมไว้เยอะ ก็รวบรวมจากวงปี่พาทย์บ้าง หมอทำขวัญรุ่นเก่าบ้าง ผมชอบทำขวัญแบบโบราณมากกว่า แต่ก็อย่างว่าบางอย่างก็ต้องปรับให้เข้ากับยุค สมัย แต่ก็จะถามเจ้าภาพก่อนว่าต้องการแบบไหน แต่พยามเก็บของเก่าไว้ อย่างตอนเวียนเทียนผมจะร้องเพลงส่งทั้งหมด เช่น นางนาค กระเรียนทอง มอญรำดาบ สิงโตเล่นหาง พลับพลา สร้อยสนตัด ฝรั่งย่ำเท้า และอื่น ๆ แล้วแต่ปี่พาทย์ บางวงก็รับไม่ได้ ร้องไปก็ไม่เพราะ
ผมเปลี่ยนเบอร์แล้ว 0853507037
สวัสดี สิงห์ทอง
อยากได้วิธีการทำขวัญอย่างละเอียดครับ เรียนมา ๕ ปีแล้ว ยังขาดครูสอนต่อ แต่ยังจำได้บางบทครับ
สวัสดี คุณนิกร
อาจารย์ค้ะหนูอยากเรียนทำขวัญอะค่ะตอนนี้ก็พยายามหัดท่องบางบทแต่ไม่ค่อยมีผู้ชี้แนะอยากให้อาจารย์ช่วยชี้แนะบ้างค่ะ
คุณส้ม
เรื่องของการเรียนรู้พิธีทำขวัญนาคต้องมีความตั้งใจจริงและฝึกฝนอย่างตั้งใจจากบุคคลที่เป็นหมอขวัญ ตัวจริงด้วยก็จะประสบความสวำเร็จได้
อาจารย์ครับ ผมอยากเรียนรู้วิธีการทำขวัญนาคแบบถูกวิธีสักทีครับ สนใจมานานแต่หาเรียนไม่ได้เลยจริงๆ มีใครพอจะแนะนำเป็นวิทยาทานบ้างไหมครับ 081-315-7449 หนึ่งนะครับ
สวัสดีคะครู หนูชื่อแตงโม นะคะ คือชอบการทำขวัญนาคมาตั้งแต่เด็กๆ ดูมาตั้งแต่เด็ก หนูอยากฝึกอะคะ หนูจะไปหาหนังสือที่ไหนดีคะ แล้วจะเริ่มฝึกยังไงดีคะ สนใจจะเรียนคะ ช่วยให้คำแนะนำหนูด้วยนะคะ
หนุอยากเรียนค่ะ เเต่หนุไม่มีไคสอน
อยากทราบเวลาเขียนยันต์บนใบพรู เขียนยันต์อะไร และว่าคาถาอะไรกำกับครับ
ไม่ทราบว่าบทสวดหรือคาถาต่างๆในการทำขวัญนาคมี่อะไรบ้างคับ
ไม่ทราบว่าบทสวดหรือคาถาต่างๆในการทำขวัญนาคมี่อะไรบ้างคับ
ผมขออนุญาต เอาบทความแต่ละตอนไปเรียนรู้นะครับ ฝากตัวเป็นนักเรียนสักคนครับผม ขอบคุณมากครับอาจารย์