เรื่องเล่าจากดงหลวง 71 สถาบันการศึกษาเป็นแหล่งเพาะกล้าอ่อนความรู้

หากชีวิตเอาปัจจัย 4 มาเป็นองค์ประกอบขั้นพื้นฐาน ก็ต้องเอาสถานภาพของแต่ละคนแต่ละครอบครัวมาเป็นตัวตั้งในการกำหนดว่าอะไรที่ครอบครัวเราพอเพียงแล้ว เพราะการตั้งอยู่ของแต่ละคนแต่ละครอบครัวแตกต่างกันมาก

เป็นบุญเหลือล้นเกล้าที่องค์ในหลวงของเราทรงประกาศ ความพอเพียงแห่งชีวิตมาให้ปวงผสกนิกรได้ใตร่ตรองกันครั้งใหญ่ ถกเถียงกันยังไม่จบ และจะยังไม่จบหรอกครับ...

ชาวบ้านไทบรู หรือไทโซ่

“ไทโซ่” หรือ “บรู” จะอยู่ท่ามกลางหุบเขา มีป่าไม้ มีลำธาร มีสรรพธรรมชาติอยู่รอบตัวสามารถ “มีชีวิตอยู่ได้” โดยไม่ต้องไปฉ้อราษฎร์ บังหลวง หรือโกงกินชาติบ้านเมือง ถ้าหากจะเอาไม้ในป่ามาขายกันละก้อ ไม่กี่ปีหรอกครับพวกเราจะเอาให้เกลี้ยงเลย ไม้ทุกต้น หินทุกก้อนเราสัมผัสมาหมดกับมือแล้วตั้งแต่ พ.ศ. 2500 ที่พวกเราไปท่องป่ากับ พคท.โน้น เราเพียงเอาเครื่องมือเท่าที่เรามีคือ มีด ขวาน เลื่อยเล็กๆตัดต้นไม้พอเอามาทำบ้านเล็กๆ อยู่กันได้ตามประสาเรา

ชาวบ้านกับสมุนไพรที่เก็บมาจากป่า

เราอาศัยภูมิรู้พื้นบ้านที่สั่งสมกันมานับร้อยๆปีถึงสมุนไพรรักษาโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ ทุกฤดูกาล พ่อเฒ่าอายุ 70 กว่ายังเดินขึ้นดอยเพื่อเก็บสมุนไพรเฉยเลย หมอนวด หมอเป่า หมอเหยาเราก็มี เราพึ่งพาอาศัยกัน เสีย “ค่าคาย” “ค่าครู” ไม่กี่สตางค์ก็อยู่กันได้ตามอัตภาพ แต่ลูกพ่อนั่นพ่อนี่เข้าเมืองทีหมดเป็นร้อยเป็นพัน แล้ว “บ้านป่าเมืองปิด” อย่างดงหลวงจะไปขุดเอาเงินเอาทองมาจากที่ไหลเล่า ไอ้มันสำปะหลังปลูกทิ้งๆไว้พอเก็บเอาเงินได้บ้างเหมือนออมสิน ก็ยังไม่ถึงเวลาเก็บ “เงินสลึง” หล่นไปใต้ถุนบ้าน 3 วันมาแล้วยังค้นหากันอยู่เลย เงินมันหายาก พ่อเอ้ย

ผ้านุ่งลายผ้าพิม์ที่ซื้อมาใช้

สมัยก่อนเราปลูกฝ้าย ทอผ้าเอง ย้อมครามเอง แม้ว่าเราจะหยุดมากันหลายปี แต่ก็มีบางบ้านยังทำกันอยู่บ้าน เราซื้อเสื้อผ้ามาใช้แต่ก็เป็นราคาถูกๆที่เทียบไม่ได้กับเดินห้างครั้งเดียวของท่านคนในเมืองหรอกครับ เราเองก็อยากได้เสื้อผ้าสวยๆอย่างที่ท่านซื้อมาใส่กัน แต่เราคิดว่าแค่ที่มีใส่ก็พอแล้ว ราคาถูกๆ มันจะขาดบ้างเปื้อนดินเปื้อนสารพัดเปื้อนบ้าง มันก็เป็นแค่หุ้มกายภายนอกหรอก “ลองมาคบกันซิครับ ใจเราไม่เปื้อนหรอกครับ” พวกผมสานกระติ๊บข้าวจำนวนมากมายกว่าจะขายหมด กว่าจะได้เงินมาใช้จ่าย “เวลาน่ะเป็นเพื่อนรักของเรามานานแล้ว” ครับ

เราใช้ศักยภาพของเราผลิตสิ่งเหล่านี้ขาย

เราคิดว่าในกระบวนการเรียนการสอนของสถาบันการศึกษาท่านนั้นคง “ไม่มีคำว่าไทโซ่ หรือไทบรู บรรจุอยู่ในหลักสูตร” ไม่มีคำว่าก๊วบ ไม่มีคำว่า เฉลี่ยสมบูรณ์ ไก่ป่า ไก่บ้าน และอีกมากมาย แต่ทั้งหมดนั้นคือวิถีของเรา ชีวิตเรา ความรู้ ความเชื่อของเรา ฯลฯ

โปรดวางปริญญาของท่านไว้ที่บ้าน สลัดกรอบความรู้ความคิดเดิมของท่านออกไปก่อน แล้วมาแต่ตัวกับหัวใจและศิลปะการฟัง ฟังเราบ้าง

มาคลุกคลีกับเราซิครับ แล้วจะเข้าใจเรา

มาคุยกับเราซิครับ แล้วจะเข้าใจเรา

มากินอยู่หลับนอนที่บ้านของเราซิครับ จะเข้าใจเรา

ให้เวลากับเราซิครับ แล้วท่านจะเข้าใจเรา

“สถาบันการศึกษาเป็นเพียงแหล่งเพาะกล้าอ่อนของความคิดเท่านั้น ท่านต้องไปเติบโตโดยการเรียนรู้จากของจริงในสังคม ชุมชน”

เขียนใน GotoKnow โดย บางทราย
ใน เรื่องเล่าจากดงหลวง

คำสำคัญ (Tags): #กล้าอ่อนความรู้

หมายเลขบันทึก: 90680เขียนเมื่อ 17 เมษายน 2007 00:17 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 17:56 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่าน

ความเห็น (37)

ธรรมาวุธ

เขียนเมื่อ 17 เมษายน 2007 01:22 น. ()

ชอบภาพและบทความนี้มากครับ อ.บางทราย
คนเราจะเอาอะไรกันหนักหนา บางทีแค่ปัจจัยสี่นี่ก็เป็นภาระแล้วครับ

ธรรมะสวัสดีครับ

บางทราย