<p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ภารกิจที่สำคัญหนึ่งของผม ในฐานะแพทย์ ประจำ CMU PCU และประธานทีมพัฒนาระบบบริการสุขภาพเครือข่าย CUP วารินชำราบ คือ การทำงานในชุมชน และงาน primary care เพื่อค้นหาศักยภาพ และ ความสามารถที่สำคัญ ของระบบ primary care ออกเยี่ยมบ้านทุกวัน ยิ่งออกยิ่งเข้าใจเรื่องราวต่าง ๆ มากขึ้น สนุ๊กสนุกครับ </p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"> มีเรื่องเล่าได้ทุกวัน และยิ่งทำให้เห็นความสำคัญของ ระบบงานปฐมภูมิ มากขึ้น มันมีขอบเขตที่กว้างกว่าการดูแลคนไข้ที่เราเคยทำ ยิ่งมี Gotoknow มาช่วยให้มีที่บันทึกเรื่องราวแทนการเขียน Diary ( ปรกติผมก็ต้องบันทึกเรื่องราวต่าง ๆ อยู่แล้ว เอาไว้สรุปงานให้เจ้าหน้าที่เรา ) ยิ่งชอบใหญ่ </p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">วันนี้ ตรวจ ที่ คลินิกสุขภาพหัวใจและหลอดเลือดที่ pcu บัววัด คนไข้มากพอสมควร ครับ พอดีเจอ คุณ อุทัย เห็นสมุดเบาหวานเล่มใหม่ เล่มเก่าหายไปซะแล้ว ถามได้ความว่า เมื่อสัปดาห์ก่อน ตอนเช้า ป้อนข้าวลูกที่ใต้ถุนบ้าน มือเปื้อนเนื้อ กับน้ำมันแล้วก็กินยา กินยาเสร็จ ก็รวบยาเข้ากับถุงใส่สมุดเบาหวาน เผลอไป เผลอมา หันมาอีกที่ ไม่เห็นทั้งถุงยากับสมุดเสียแล้วครับ </p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>
ผู้ต้องสงสัย รายนี้ คือหมา ที่วิ่ง ยั้วเยี้ย แถวบ้านนี่แหละ ผมถามว่าเห็นหรือเปล่าว่าหมาเอาไป คุณอุทัยบอกว่าไม่เห็น แต่ต้องเป็นหมาแน่ ๆ สรุปว่างานนี้ จับเท้าสุนัขตัวไหน ดมไม่ได้ครับ ( ถ้าเป็นคน เรียก จับมือใครดมไม่ได้ ) ก็ทำสมุดให้ใหม่ ผมถามว่าแล้วต่อไปทำยังไงดี อุทัยบอกว่าก็จะเก็บไว้ที่สูง ๆ หมาจะได้คาบไปไม่ได้ ผมบอกแกว่า เคยเห็นคนเอาสมุดเบาหวานไว้บนคื่อ ก็โดนไก่จิกขาดแล้วก็ลากไปไหนไม่รู้ อุทัยได้แต่หัวเราะ ฮึฮึ ( ไม่รู้ว่าสมุดเบาหวาน รพ.วาริน ฯ เป็นศัตรู กับ สัตว์ต่าง ๆ ได้ยังไงกันนี่ จอร์จ )
วันนั้นหนูกินยาตอนเช้า ไม่มียากินตอนเที่ยงหนูก็ขี่ มอเตอร์ไซค์มาขอยากับคุณหมอนาง ( พี่นางพยาบาล PCU ) ก็ได้ยามากินต่อ จนถึงวันนัด เนี่ยถ้ายังรับยาที่ รพ.วารินฯ ก็ไม่รู้จะทำยังไง คงไม่มียากิน เพราะหมาคาบไปกินแทนซะแล้ว
</span><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p> คุณอุทัย โจทย์ ตัวนี้ จำเลยครับ <hr> จริง ๆ แล้วเรื่องนี้เป็นเรื่องเล็ก ๆ ที่พบได้ทั่วไปประจำวัน แต่มีความหมาย เราได้เรียนรู้ถึง ความง่ายในการเข้าถึงการบริการ Easy service accessibility ( การบริการ ไม่ใช่ สถานบริการนะครับ ) ยาหาย ตอนเช้า ตอนเที่ยงได้กินยาต่อ ผู้ป่วยสามารถเข้าถึงได้ง่าย มารับยาง่าย ๆ ปัญหาถูกแก้ไขได้ง่าย ขณะที่โรงพยาบาล ผู้ป่วยเข้าถึงการบริการได้ยากกว่า นี่คือจุดเด่น ของ บริการปฐมภูมิ primary care service ครับ <hr> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">รายที่สอง เป็นเบาหวาน ความดันโลหิตสูง เราพบว่าเมื่อ 3 - 4 เดือนก่อน มีตาปลา และหนังหนาขนาดใหญ่ ที่เท้าครับ คนไข้กังวลมาก แสดงออก หน้าตาตามรูปเลยครับ มาที่ pcu ซึ่งกรณีแบบนี้ ปรกติเจ้าหน้าที่ pcu ไม่สามารถจะทำได้ รู้สึกกลัว ที่ทำไม่ได้เพราะไม่รู้วิธี มากกว่า แต่ความจริงแล้ว กรณีนี้สามารถทำได้ที่ PCU ได้ครับ</p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">เรามี Foot care nurse คือพี่เตี้ยอุดมพร แกเก่งมากครับ เนื่องเพราะเป็นหมอนวด ทั้งตัวและเท้ามาก่อน ระดับอาจารย์ศูนย์พัฒนาฝีมือแรงงานทีเดียว เลยเป็นคนประณีตกับเท้ามาก ผมโทรฯ ตามพี่เตี้ย ให้มาที่ PCU ด่วน ไม่ได้ตามมาให้ทำหรอกครับ ให้มาสอนพี่นาง กับ บรรจง ลองทำดูครับ</p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">พี่นาง กับ บรรจง ใช้เวลา 15 นาที ใช้ ใบมีดผ่าตัดเพียงอันเดียว ดำเนินการกับเจ้าหนังหนา ๆ อย่างเมามัน ทำจนเป็นที่น่าพอใจ คนไข้พอใจมากครับ </p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">วันนี้มายิ้มแปล้เลย ผมขอดูเท้า ผ่านมาหลายเดือนแล้ว เท้าก็ยังดีกว่าเดิมมากครับ พี่คนนี้ ดูแลเท้าดีมากครับแกกลัวเป็นหนักกว่าคราวก่อน </p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"> </p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>
<p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">เราได้บทเรียนว่า หลาย ๆ เรื่อง เราสามารถให้การรักษาด้วยการรักษาที่แสนธรรมดา สามารถดูแล บริการที่ PCU ได้ บังเอิญเจ้าหน้าที่เราไม่รู้ หลายครั้งจึงต้อง Refer ไปโรงพยาบาล เสียค่าใช้จ่าย เสียเวลา ที่ สำคัญ เสียประสบการณ์ดีๆ วันนั้น ถ้าเรียกพี่ เตี้ยมารักษา ก็อาจจะรักษาได้ครั้งเดียว แต่การที่เจ้าหน้าที่ มีความรู้ ความสามารถ จะเกิดความยั่งยืน </p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ทำให้ผมนึกถึง เรื่องคนหาปลา ที่เราเล่ากันต่อ ๆ มา</p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>
ถ้าเราหาปลาให้คนกินทั้งหมู่บ้าน เราเหนื่อยคนเดียว หมดแรงเมื่อไหร่ เราก็อดทั้งหมู่บ้าน แต่ถ้าเราสอน ลูกหลานเราให้หาปลาเป็น เราจะมีปลากินไปตลอดชั่วอายุขัย และถ้า สอนลูกหลานให้สามารถสอนคนอื่นต่อ ๆ ไป เราจะมีปลากินไปตลอด ตลอดไป
</font><h5>แม่น้ำมูล แหล่งปลาชุม ต.หนองกินเพล </h5> <p></p>
Empower ต้องสอนคนให้หาปลาเองเป็น และสอนเขาให้สอนคนอื่นได้ด้วย
</font></span>
เรื่องจริงที่น่ารักดีคะ คุณหมอ
.....หมาคาบถุงยา
.....ไก่จิกสมุด
มีเรื่องสนุก ๆ แบบนี้เยอะครับ จะค่อย ๆทะยอยเล่าฟัง
เห็นด้วยค่ะ ว่า เรื่องน่ารัก
ยังเห็นการรักษาที่ได้ผลด้วยการทำงานปฐมภูมิ
เห็นการถ่ายทอด tacit Knowledge
เห็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ learn care share shine
เห็นตัวอย่างในชีวิตจริงของทฤษฎีธารปัญญา ที่เคยอ่าน ของ อ วิจารณ์
ชอบเรื่องคนหาปลา ทฤษฎีที่เป็นไปจริงๆของเรื่องเล่านี้
ชอบความตั้งใจที่เป็นไปได้จริงของคุณหมอ จิ้น
สุดท้าย เป็นห่วงหมา นิดหน่อย หมาคงไม่ hypoglycemia นะคะ
ขอบคุณพี่ รวิวรรณมากครับ ยิ่งออกสัมผัส คน ลงมือทำ ยิ่งมีเรื่องเล่า ใน stock ได้ทุกวันเลยครับ ระยะหลังหลาย ๆ ครั้ง ผมนึกย้อนไป เราก็ผิดพลาดไป หลายเรื่องเหมือนกัน เลยต้องบันทึกไว้เป็นบทเรียนครับ
ส่วนหมา ตัวนั้น นอกจากจะ hypoglycemia แล้ว ยังอาจ bp drop ด้วยครับ เพราะแกกินยา ht ด้วย