ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับเทคโนโลยี ในสภาวะปัจจุบันที่ประเทศไทยกำลังเผชิญความผันผวนของการเมือง เศรษฐกิจและการพัฒนาการด้านเทคโนโลยีที่รวดเร็วกว่ายุคใดๆที่ผ่านมาส่งผลกระทบต่อความเป็นอยู่ของประชาชนคนไทยตกอยู่ภายใต้กระแสของโลกาภิวัฒน์ (Globalization) ทำให้คนไทยหลงกระแสการไหลบ่าของวัฒนธรรมและค่านิยมของต่างชาติจนเกิดความเชื่อว่าของสากล หรือของฝรั่งเป็นของดี จนลืมพื้นฐาน ทุนสังคม สภาพแวดล้อม และวิถีชีวิตไทยของตนเอง
โอกาสและผลกระทบจากโลกาภิวัฒน์
ในปัจจุบันเทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทกับชีวิตมากขึ้น เกิดการคิดค้นสินค้าและบริการใหม่จากเทคโนโลยีจิ๋ว ในขณะเดียวกันก็เกิดการกีดกันทางการค้าที่อาศัยเทคโนโลยี หรืออาชญากรรมข้ามชาติ/ อาชญากรรมไซเบอร์/ภัยจากอินเตอร์เน็ต จนเกิดคำถามขึ้นว่า การพัฒนาประเทศที่ใช้กลไกการถ่ายโอนเทคโนโลยีจากต่างประเทศ จะขัดกับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงหรือไม่ อย่างไร คำตอบที่ได้คือ ไม่ขัดกับหลักเศรษฐกิจพอเพียง เนื่องจากเทคโนโลยีก่อให้เกิดความก้าวหน้าในเชิงพัฒนา จึงเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาประเทศ กล่าวคือสามารถประยุกต์ใช้เทคโนโลยีนั้น ๆ ได้อย่างเหมาะสมกับสภาวะแวดล้อมที่เปลี่ยนไปได้ด้วยตนเอง
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สามารถนำมาประยุกต์ใช้กับเทคโนโลยีได้เป็นอย่างดี โดยเศรษฐกิจพอเพียงซึ่งเน้นแนวทางการดำเนินทางสายกลาง จะมีส่วนเสริมการนำเทคโนโลยีจากต่างประเทศเข้ามาใช้อย่างเหมาะสมดังนี้ คือ
· ความพอประมาณ ทำให้คำนึงถึงระดับของเทคโนโลยีที่จะใช้ให้อยู่ในระดับที่พอเหมาะกับการพัฒนาของประเทศในขณะนั้น โดยใช้ทางสายกลาง เช่น การให้การสนับสนุนสร้างความชำนาญให้กับนักพัฒนาโปรแกรม, การวางแผนการใช้ซอฟท์แวร์หรือโปรแกรมต่างๆ เท่าที่จำเป็น เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด
· ความมีเหตุผล ทำให้คำนึงถึงประโยชน์และโทษของเทคโนโลยีนั้น ๆ รวมถึงพิจารณาในด้านความประหยัด คุณภาพและความคุ้มค่า ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว เพื่อให้ตัดสินใจได้ว่าควรรับการถ่ายโอน และเตรียมพร้อมการจัดการที่เหมาะสมกับสถานการณ์และก่อประโยชน์ ต่อการพัฒนาประเทศ
· การมีภูมิคุ้มกันที่ดี ทำให้การพัฒนาในเชิงการลงทุนทางเทคโนโลยีเป็นไปอย่างพอดี ไม่น้อยเกินไป จนต้องพึ่งพิงภายนอกตลอดเวลา แต่ก็ไม่มากเกินไปจนเกิดความเสี่ยง หรือก่อให้เกิดหนี้สินล้นพ้น เพื่อเป็นการป้องกันและลดการผูกขาดสินค้าเทคโนโลยีจากต่างชาติ และลดการพึ่งพาซอฟท์แวร์จากต่างชาติ ทำให้เกิดความเข็มแข็งทางเศรษฐกิจ เป็นการเตรียมความพร้อมถึงผลกระทบทางลบและผลกระทบทางอ้อมที่อาจเกิดขึ้น
· เงื่อนไขด้านความรู้ การดำเนินงานภายใต้กรอบแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงจะต้องอาศัยเงื่อนไขด้านความรู้ไม่ใช่เฉพาะด้านเทคนิคเท่านั้น แต่จะต้องใช้ความรู้เชิงสังคมด้วย เช่น การสนับสนุนการสร้างสื่อ แหล่งเรียนรู้ เครือข่ายหรือชุมชุนให้แก่ผู้สนใจ ,ประยุกต์ใช้เทคโนโลยีให้เข้ากับภูมิปัญญาไทยในแบบบูรณาการ
· เงื่อนไขด้านคุณธรรม ต้องมีความเอื้อเฟื้อ แบ่งปันความรู้เพื่อการพัฒนาไปพร้อมกันโดยยึดหลักความรักความสามัคคี มีความซื่อสัตย์และรับผิดชอบต่อสังคม
สรุป เศรษฐกิจพอเพียงทำให้การนำเทคโนโลยีต่าง ๆ มาใช้ ต้องประกอบด้วยความรอบคอบและระมัดระวัง มุ่งประโยชน์อย่างแท้จริงต่อประชาชนส่วนใหญ่ และประเทศ เพื่อให้การนำเทคโนโลยีจากต่างประเทศมาใช้เป็นไปอย่างสร้างสรรค์ และพอเหมาะต่อการพัฒนาในแต่ละช่วงของระดับการพัฒนาประเทศ
อ้างอิง คณะอนุกรรมการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ “เศรษฐกิจพอเพียง คืออะไร?” กรุงเทพมหานคร.2548
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ “นานาคำถามเกี่ยวกับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง"
นายเฉลิมพล เกิดมณี สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ “โลกาภิวัตน์ ผลกระทบ และการเตรียมพร้อมเชิงรุก”
ไม่ว่าจะมีอะไรเข้ามากระทบก็ตาม เราต้องนำแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ รวมถึงด้านเทคโนโลยี ด้วยค่ะ
ในช่วงที่กระแสโลกาภิวัฒน์เกิดขึ้นทำให้มีผลกระทบต่อหลายสิ่งหลายอย่าง แต่ทุกคนต้องสามารถปรับตัวให้เข้ากับกระแสดังกล่าวให้ได้ โดยไม่ตกเป็นเหยื่อของกระแส เป็นการดีที่จะนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้คุ่กัน
เทคโนโลยีน่าจะดำเนินไปพร้อมกับแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงได้ดีถ้ายึดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง