แผนระยะยาวอุดมศึกษา ๑๕ ปี (๒๕๕๐-๒๕๖๔)
ผมได้รับเชิญจาก สกอ. ให้ไปร่วมประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อกำหนดประเด็นเชิงนโยบายอุดมศึกษา สำหรับการจัดทำแผนอุดมศึกษาระยะยาว ๑๕ ปี ฉบับที่ ๒ (พ.ศ.๒๕๕๐-๒๕๖๔) ในวันที่ ๑๐-๑๑ ก.พ. ๕๐ ที่โรงแรมเฟลิกซ์ ริเวอร์แคว รีสอร์ท กาญจนบุรี
จึงนั่งทบทวนไว้ก่อน ว่าผมคิดว่ามีประเด็นสำคัญอะไรบ้างที่อุดมศึกษาควรหาทางบรรลุในช่วง ๑๕ ปีข้างหน้า คิดไว้ดังนี้
๑. ควรทำให้สถาบันอุดมศึกษามีความแตกต่างหลากหลาย แต่ละสถาบันมีเป้าหมายจำเพาะของตนเอง แต่ละสถาบันมุ่งมั่นสร้าง "ความเป็นเลิศ" ที่จำเพาะของตนเอง
สกอ. และกลไกด้านการจัดการอื่นๆ ของประเทศ จะต้องจัดสรรทรัพยากรส่งเสริม "ความเป็นเลิศ" หลากหลายรูปแบบ
๒. การทำให้สถาบันอุดมศึกษาทำงานเชื่อมโยงกับ sector อื่นๆ ของประเทศ เป็นสถาบันอุดมศึกษาที่ "ไม่ลอย" แต่ยึดโยงและทำประโยชน์ให้แก่องคาพยพอื่นๆ ของสังคม และใช้กลไกเชื่อมโยงนั้นเองอำนวยความสะดวกในการสร้างผลงานวิชาการของตน
๓. การทำให้สถาบันอุดมศึกษาไทยทำงานเชื่อมโยงเป็นเครือข่ายกับสถาบันอุดมศึกษาที่มีคุณภาพของโลก ในลักษณะของความร่วมมือที่เท่าเทียมกัน ไม่ใช่การ "ขอความช่วยเหลือ" แต่เป็นความร่วมมือเพื่อผลประโยชน์ร่วมกันในการพัฒนาความเข้มแข็ง (โดยเฉพาะคุณภาพและ relevance) ทางวิชาการ
๔. กลไก "สร้างอาจารย์" ที่คิดเชื่อมโยงเป็นระบบ ตั้งแต่เด็กอายุน้อยๆ (ชั้นประถม - มัธยม - อุดมศึกษา ระดับปริญญาตรี - โท - เอก - หลังปริญญาเอก) เพื่อให้ได้อาจารย์ที่รักงานวิชาการ มีความเหมาะสมต่องานวิชาการจริงๆ
๕. กลไกเชื่อมโยงระบบอุดมศึกษา กับระบบวิจัยให้ทำงานเชื่อมโยงและประสานพลัง (synergy) เป็นเนื้อเดียวกัน มีวิธีการจัดการที่ซับซ้อนแยบยล
๖. การมีกลไก/องค์กร ที่ทำหน้าที่ "จัดการระบบ" ซึ่งในที่นี้ คือ ระบบอุดมศึกษา ที่เข้มแข็ง มีวิธีการ "จัดการแบบไม่จัดการ" ที่แยบยล ใช้หลัก Appreciative Inquiry (AI) มากขึ้นกว่าเดิม ทดแทนหลัก "อำนาจควบคุมสั่งการ" (Command & Control - C&C) โดยน่าจะอยู่ในสัดส่วน AI : CC = 50 : 50
บันทึกนี้ไม่มีเจตนาเขียนให้ครบถ้วน
วิจารณ์ พานิช
๘ ก.พ. ๕๐
ความเห็น (2)
เพียงเพ็ญ ภาคอุทัย
ดิฉันหาข้อมูลสารสนเทศ(Scan environment)ประกอบการเตรียมจัดทำแผน10ของมหาวิทยาลัย(2550-2554) และโชคดีมากค่ะ ได้อ่านบันทึกของอาจารย์ที่เสนออนาคตอุดมศึกษาไว้ เป็นknowledge ที่มีค่ามาก ขออนุญาตนำไปประกอบการทำ SWOT ค่ะ
