เรียนรู้จากหน้างาน : การประเมินแบบมีส่วนร่วม (1)

         จากการที่ทีมงานได้กำหนดแผนการลงไปประเมินและเรียนรู้กระบวนการประเมินกลุ่มวิสาหกิจชุมชน (ลิงค์) โดยในปี 2550 นี้มีกลุ่มที่จะต้องประเมินทั้งจังหวัดประมาณ 260 กลุ่ม และกำหนดให้นำร่องเพื่อประเมินและลงไปปฏิบัติงานร่วมกับกลุ่มอย่างเข้มข้นอำเภอละ 5 กลุ่ม  ดังนั้น ปีนี้เรามีกลุ่มที่จะต้องลงสนามอย่างน้อย 55 กลุ่ม จาก 9 อำเภอกับ 2 กิ่งอำเภอ

          แผนที่เราได้กำหนดไว้ในช่วงปลายเดือนมกราคม จนถึงต้นเดือนกุมภาพันธ์นี้ เป็นการลงไปฝึกปฏิบัติจริงของทีมงานจากสำนักงานเกษตรจังหวัด ร่วมกับสำนักงานเกษตรอำเภอ ณ ที่ตั้งกลุ่ม อำเภอละ 1 กลุ่มก่อน เพื่อเรียนรู้ แล้วจะนำกระบวนการที่ได้ไป ลปรร.และกำหนดรูปแบบการประเมินที่เหมาะสมในวันสัมมนานักส่งเสริมการเกษตรระดับอำเภอ ในวันที่ 23-23 กุมภาพันธ์ 2550 กันต่อไป

          วันนี้ทีมงานของเราได้เดินทางไปร่วมประเมินกลุ่มวิสาหกิจชุมชนที่อำเภอลานกระบือ ที่ตั้งกลุ่มอยู่ที่กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านทรายทอง หมู่ที่ 9 ตำบลหนองหลวง อำเภอลานกระบือ จังหวัดกำแพงเพชร  เป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชนที่มีกิจกรรมของกลุ่มเกี่ยวกับการแปรรูป สินค้าหลักของกลุ่มก็คือมะพร้าวเสวย ผมคงจะไม่ลงรายละเอียดของกิจกรรม  แตะจะเล่าถึงกระบวนการกลุ่มของพวกเราในวันนี้ว่าเป็นอย่างไรบ้าง เชิญครับ

          พวกเราเดินทางจากสำนักงานเกษตรจังหวัด โดยรถตู้โดยผมทำหน้าที่พลขับเอง(บ่อยครั้ง)  ทีมสำนักงานเกษตรจังหวัดจำนวน 6 คน และทีมนักส่งเสริมการเกษตรของสำนักงานเกษตรอำเภอลานกระบือ 5 คน (ทั้งสำนักงาน)  ก่อนไปเราก็วางแผนกันไปก่อนแล้วว่าใครจะทำอะไร  แต่ก็ยังขอไปเรียนรู้และแก้ไขกันตามสถานการณ์จริงต่อไป

• พอไปถึงก็ต้องจัดเตรียมสถานที่กัน เนื่องจากเราหาที่ติดกระดาษฟางไม่ได้ ก็เลยอาศัยเสื่อของแม่บ้านผูกลวดเข้ากับประตูเลื่อน ก็ใช้ติดกระดาษเพื่อบันทึกได้ดีครับ

• วันนี้เราตกลงกันให้อาจารย์สมเดช  สิทธิยศ จากสำนักงานเกษตรจังหวัดเป็นคนเดินเรื่องก่อน  ป้ากมลรัตน์  นาคคำ จะเป็นคนคอยบันทึกผลเทียบกับแบบประเมินที่หนดมาจากส่วนกลาง

• คุณสายัณห์  ปิกวงค์ ทำหน้าที่บันทึกภาพรวมและจับประเด็นอยู่ด้านหลัง  หากข้อมูลไม่ชัดเจนก็จะมีกลุ่มที่ไม่ได้เป็นสมาชิกของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนที่รู้ข้อมูลคอยเพิ่มเติมรายละเอียดให้

• ทีมพี่เลี้ยง ทั้งจากสำนักงานเกษตรจังหวัด และสำนักงานเกษตรอำเภอที่เหลือก็จะคอยเรียนรู้ และสังเกตการจัดกระบวนการ พร้อมทั้งเตรียมเข้าไปช่วยเหลือ (หากถูกร้องขอ)

• เรามีประเด็นที่จะต้องประเมินอยู่ 7 ประเด็น หลังจากที่อาจารย์สมเดช ลงจากเวทีแล้ว ทีมของสำนักงานเกษตรอำเภอก็เข้าไปเก็บตกประเด็นที่ยังไม่สมบูรณ์ (ถูกเราร้องขอเพื่อเข้าไปฝึกการดำเนินกระบวนการต่อ)

---

          ภาคเช้า เราได้ดำเนินกระบวนการมาถึงการประเมินผลลัภท์ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชน เหลือเพียงส่วนของแผนพัฒนาซึ่งยกไปภาคบ่าย  จากนั้นก็ถึงเวลาสำคัญครับ คือทานอาหารกลางวันร่วมกัน เป็นบรรยากาศที่อบอุ่นครับสำหรับพวกเรานักส่งเสริมฯ ในภาคสนาม กับชาวบ้านที่เราต้องเข้าไปจัดกระบวนการ ลปรร. เป็นบรรยากาศแบบพี่น้องและผองเพื่อนที่มีความสุขครับ

 

---

ภาคบ่าย

          ผมเป็นคนดำเนินกระบวนการต่อ โดยสรุปก็คือการค้นหาประเด็นการพัฒนาร่วมกันของกลุ่มเอง โดยแยกออกเป็น 2 ประเด็น คือ

1. ประเด็นการพัฒนที่ดำเนินโดยกลุ่มได้เอง และ
2. ประเด็นการพัฒนาที่ต้องอาศัยการเสริมหนุนจากภานนอก

          ผมเพียงแต่ทำความเข้าใจเล็กน้อย หลังจากนั้นก็ปล่อยให้กลุ่มคิดกันเอง และมอบปากกาให้คิดและเขียนกันเอง... (สบายไหมครับคุณอำนวย)

กลุ่มร่วมกันคิดและลิขิตกันเอง

         

          หลังจากกระบวนการที่ดำเนินกับกลุ่มฯ เสร็จแล้ว ก็มาถึงการทำ AAR ของนักส่งเสริมการเกษตรครับ  เกริ่นนำด้วยการทบทวนกระบวนการโดยคุณสายัณห์  จากนั้นก็ทำ AAA โดยผมเป็นคนดำเนินการ ซึ่งก็ได้บทเรียนที่สำคัญ อาทิ

• วันนี้เราได้เพียงการประเมิน
• ส่วนของการจัดทำแผน ทีมงานของสำนักงานเกษตรอำเภอจะได้วางแผนและเข้ามาร่วมกับกลุ่มอีกครั้วหนึ่ง นัดหมายกันในวันที่ 30 มกราคม นี้
• ในกระบวนการของเนื้อหานั้น คนดำเนินกระบวนการต้องดำเนินตามประเด็นที่กำหนดไว้
• ทีมที่เก็บข้อมูลและเข้าไปเก็บตกในประเด็นที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องเข้าไปเก็บในส่วนที่ไม่สมบูรณ์เท่านั้น ไม่ดำเนินการซักถามซ้ำ เพราะจะทำให้เสียเวลา
• ในการเข้าไปประเมินกับกลุ่มต้องวางแผนและนัดหมายกันให้ดี และต้องเข้าไปเป็นทีม อย่าปล่อยให้ใครคนใดคนหนึ่งดำเนินการเอง

บรรยากาศการสรุปบทเรียนของทีมงานนักส่งเสริมฯ

(ลิงค์อ่านตอนต่อไปครับ)

บันทึกมาเพื่อการ ลปรร.ครับ

วีรยุทธ  สมป่าสัก

 

[นันทา ติงสมบัติยุทธ์]

• ทีมงานกำแพงเพชรเข้มแข็งจริงๆ
• ขอฝากส่งกำลังใจมาให้ทีมงานด้วยนะคะ

[สิงห์ ป่าสัก]

         ขอบพระคุณพี่นันทามากครับที่แวะมา เยี่ยมเยียนและให้กำลังใจเสมอมา 

 

[ขจิต ฝอยทอง]

• มาให้กำลังใจพี่ทำงานอย่างเข้มแข็งจริงๆ
• คิดถึงตอนจัดโต๊ะห้องงานKM ที่กรุงเทพฯครับผม
• ขอบคุณมากครับผม
  

[สิงห์ ป่าสัก]

เรียน อาจารย์ขจิต

• เช่นกันนะครับ ตอนจัดโต๊ะที่งาน NKM ครับ ส่วนใหญ่พวกเราก็จะไปก่อนและกลับทีหลังเสมอนะครับ
• เห็นอะไรที่ควรปรับก็ลงมือทันที จะเรียกว่า "คนคอเดียวกัน" น่าจะได้นะครับ
• ขอบพระคุณอาจารย์มากครับ