GotoKnow

คำสอน ของท่านพุทธทาสภิกขุ

แก้ว..อุบล จ๋วงพานิช
เขียนเมื่อ 4 กุมภาพันธ์ 2025 07:27 น. ()
แก้ไขเมื่อ 4 กุมภาพันธ์ 2025 07:28 น. ()
คำสอน แก่นแท้พุทธศาสนา

ช่วงนี้ศึกษาธรรมมะ จากคำสอนไปก่อน สักวันคงได้เข้าคอร์สเรียนธรรมมะ

 

#สรุปเนื้อหาสำคัญจากหนังสือ 
"แก่นพุทธศาสตร์" ของพุทธทาสภิกขุ

หนังสือ "แก่นพุทธศาสตร์" 
ของอาจารย์พุทธทาส 
เป็นงานที่นำเสนอหลักคำสอนสำคัญ
ของพุทธศาสนาในลักษณะที่
เข้าใจง่ายและสามารถนำไปปฏิบัติ
ในชีวิตประจำวันได้ 
หนังสือเล่มนี้เน้นที่ "แก่น" หรือหัวใจ
ของพระพุทธศาสนา โดยตัดทอน
สิ่งที่เป็นรายละเอียดปลีกย่อยออกไป 
เพื่อให้เข้าถึงสาระสำคัญอย่างแท้จริง

1. พระพุทธศาสนาคืออะไร?

อาจารย์พุทธทาส อธิบายว่า 
พระพุทธศาสนาเป็นระบบ
แห่งความจริงและกฎธรรมชาติ 
มิใช่ศาสนาในความหมายที่ยึดติด
กับพิธีกรรมหรือความเชื่อ 
แต่เป็น "ศาสนาแห่งการพ้นทุกข์" 
โดยเน้นที่การทำความเข้าใจ
ธรรมชาติของชีวิตและจิตใจ 
เพื่อให้เกิดความหลุดพ้นจากความทุกข์

หัวใจของพุทธศาสนา คือ ธรรมะ 3 ประการ

  1. อริยสัจ 4 (ความจริงสูงสุด 4 ประการ)

ทุกข์ : ความไม่สบายกาย ไม่สบายใจ 
          ความเกิด แก่ เจ็บ ตาย

สมุทัย : สาเหตุของทุกข์ คือ ตัณหา 
             (ความอยาก)

นิโรธ : การดับทุกข์โดยการดับตัณหา

มรรค : วิธีปฏิบัติเพื่อดับทุกข์ คือ 
            มรรคมีองค์ 8

  2. ไตรลักษณ์ (ลักษณะของสรรพสิ่ง)

อนิจจัง : ไม่เที่ยง

ทุกขัง : เป็นทุกข์

อนัตตา : ไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริง

  3. ปฏิจจสมุปบาท (หลักเหตุและผล)

สิ่งทั้งหลายเกิดจากเหตุปัจจัย 
ไม่มีสิ่งใดเกิดขึ้นโดยลำพัง

ความทุกข์ของมนุษย์เกิดจากอวิชชา 
(ความไม่รู้) และตัณหา (ความอยาก)

2. การปฏิบัติธรรมที่ถูกต้อง

อาจารย์พุทธทาสเน้นว่า 
การปฏิบัติธรรมไม่ใช่เพียงแค่
การสวดมนต์ ทำบุญ หรือปฏิบัติพิธีกรรม 
แต่เป็น "การปฏิบัติเพื่อความพ้นทุกข์" 
โดยยึดหลัก "ศีล สมาธิ ปัญญา"

  1. ศีล - การควบคุมตนเองทางกาย วาจา ใจ
               เพื่อไม่ให้เกิดความเดือดร้อน

  2. สมาธิ - การฝึกจิตให้มั่นคง 
                    เพื่อให้เกิดความสงบและชัดเจน

  3. ปัญญา - การเข้าใจความจริง
                      ตามธรรมชาติของชีวิตและโลก

3. หลักของ “สุญญตา” (ความว่าง)

อาจารย์พุทธทาสเน้นเรื่อง "สุญญตา" 
หรือความว่างเป็นหลักสำคัญของพุทธศาสนา

ความว่าง ไม่ได้หมายถึงความไม่มีอะไรเลย 
                 แต่หมายถึงการไม่มีตัวตนที่แท้จริง

ทุกสิ่งล้วนเกิดจากปัจจัย 
ไม่มีสิ่งใดเป็นของเราอย่างแท้จริง

หากเข้าใจความว่าง จะไม่ยึดติด 
ไม่ทุกข์ และมีอิสรภาพทางจิตใจ

4. การละอัตตา (ตัวกู-ของกู)

อาจารย์พุทธทาสชี้ว่า 
“ตัวกู-ของกู” เป็นรากเหง้าของทุกข์

ตัวกู : ความยึดมั่นว่าเรามีตัวตนที่แน่นอน

ของกู : ความยึดมั่นในทรัพย์สิน คนรัก 
            หรือสถานะทางสังคม

เมื่อปล่อยวางอัตตา 
จะเข้าถึงความสุขที่แท้จริง

5. พุทธศาสนาเพื่อสังคม

อาจารย์พุทธทาสไม่ได้มองพุทธศาสนา
เป็นเรื่องเฉพาะของพระภิกษุหรือบุคคลใด
บุคคลหนึ่ง แต่เป็น "ศาสนาเพื่อมนุษยชาติ"

สอนให้คนอยู่ร่วมกันอย่างสันติ

เน้นความเมตตาและปัญญา
ในการแก้ปัญหาสังคม

พุทธศาสนาไม่ใช่แค่เรื่องของ
ชาติหน้าหรือโลกหน้า แต่เป็นแนวทาง
ในการอยู่ให้เป็นสุขในปัจจุบัน

6. สรุปใจความสำคัญ

1. พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาแห่ง
   ความจริง ไม่ใช่เพียงพิธีกรรม

2. แก่นของพุทธศาสนาคือ อริยสัจ 4, 
    ไตรลักษณ์ และปฏิจจสมุปบาท

3. การปฏิบัติธรรมที่แท้จริง
   ต้องผ่าน ศีล สมาธิ ปัญญา

4. ความว่าง (สุญญตา) 
   เป็นหัวใจของพุทธศาสนา

5. การละ “ตัวกู-ของกู” คือ
   กุญแจสู่ความหลุดพ้น

6. พุทธศาสนาเป็นแนวทางเพื่อสังคม 
    ไม่ใช่แค่เรื่องส่วนตัว

**ข้อคิดจากหนังสือ

"พุทธศาสนาไม่ใช่เรื่องของพิธีกรรม 
 ไม่ใช่เรื่องของความเชื่อ แต่เป็นเรื่องของ
  ความเข้าใจและการปฏิบัติ
  เพื่อให้เกิดความพ้นทุกข์อย่างแท้จริง"

สรุปในประโยคเดียว

"แก่นพุทธศาสตร์ คือ การเข้าใจ
 และปฏิบัติตามธรรมะเพื่อให้พ้นทุกข์ 
 โดยละอัตตาและดำรงชีวิต
  บนพื้นฐานของปัญญาและเมตตา"

Cr : พระมหาพัชรพล อารยธมฺโม
       พัชรพล ธิบาย 
Wat Bhuddhasamakhee Intercargill 
เกาะใต้ นิวซีแลนด์ NZ

สัญญาอนุญาต: สงวนสิทธิ์ทุกประการ


ความเห็น

สมาธิ - การฝึกจิตให้มั่นคง

สีตะวัน
เขียนเมื่อ

สวัสดีค่ะพี่แก้ว…น้อมนำคำสอนมาใส่ใจ…ขอบคุณค่ะ

สวัสดีค่ะน้องหมวย

พี่แก้ว บันทึกไว้เรียนรู้ หากทำให้ทุกคนที่แวะเวียนเข้ามาอ่านและเกิดประโยชน์ก็ขออนุโมทนา สาธุนะคะ


พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท
ภาษาปิยะธอน (Piyathon)
เขียนโค้ดไพทอนได้ด้วยภาษาไทย