คณะสงฆ์ในศาสนาพุทธ 6
เขียนโดย... Christmas Humphreys
แปลโดย...อุทัย เอกสะพัง
ว่าด้วยเรื่องเกี่ยวกับพระสูตรกล่าวถึงการเสียชีวิตที่ยิ่งใหญ่ (The Sutta of the Great Decease)
ในเดือนที่ผ่านมาของคณะสงฆ์มีการบันทึกไว้ในรายละเอียดบางอย่างในมหาปรินิพพานสูตร ( Maha-Parinibbana-Sutta )ซึ่งเป็นชื่อในภาษาบาลี นับเป็น "คำเทศนาแห่งความยิ่งใหญ่"
อย่างที่คาดไว้ว่าพระพุทธเจ้ากล่าวคำปราศรัยในช่วงสุดท้ายของชีวิตพระพุทธองค์ที่อยู่บนโลกนี้โดยหวังว่าจะได้รับการอนุรักษ์ไว้เป็นอย่างดี.
ในวาระแห่งชีวิตครั้งสุดท้ายของพระพุทธองค์นั้นได้เกิดอาการป่วย.
ทำให้พระอานนท์ที่คอยอยู่รับใช้มีอาการตื่นตระหนกและแสดงความหวังว่าพระพุทธเจ้าจะไม่ตายจนกว่าพระพุทธองค์จะออกคำสั่งเกี่ยวกับเรื่องนี้.
แต่พระพุทธเจ้าประกาศว่าฉันไม่ได้มีเจตนาที่จะอยู่ยืนยงดังกล่าวโดยกล่าวว่า“ แน่นอนอานนท์ ถ้ามีใครก็ตามที่คิดว่า“ ฉันคือใครที่มีชีวิตเป็นอมตะ” เขาคือผู้ที่ควรวางคำสั่งเกี่ยวกับกฎเกณฑ์นี้ !”.
ด้วยพระพุทธเจ้าได้แสดงท่าทีชัดเจนว่าพระพุทธองค์กำลังจะจากไปและต่อจากนั้นได้กล่าวสุนทรพจน์ที่มีชื่อเสียงที่สุดในประวัติศาสตร์ของศาสนาว่า
– ดังนั้น โอ้ อานนท์ โอ้ท่านทั้งหลายจงสร้างสถานที่หลบภัยในวัฏสงสารของพวกท่านเถิด.
จงใช้ตัวเองเป็นที่พึ่งของตน
จงพาตัวเองไปที่ไม่มีที่หลบภัยภายนอก
จงยึดมั่นในความจริงเถิด.
อย่ามองหาที่พึ่งอื่นสำหรับใครนอกจากตัวคุณเอง ... และผู้ใดก็ตาม อานนท์การจะยึดเกาะเป็นเกาะที่หลบภัยของตนโดยไม่ต้องพึ่งที่หลบภัยภายนอก โดยยึดมั่นกับสัจธรรมอย่างแท้จริง ในฐานะเป็นที่ลี้ภัยนั่นคือผู้ที่มาถึงจุดสูงสุดของหลักคำสอนของเรา – แต่พวกเขาต้องตั้งใจมั่นที่จะเรียนรู้”.ต่อมาพระพุทธเจ้าได้หายจากอาการป่วย.
เมื่อพระพุทธเจ้ากล่าวกับพระอานนท์ถึงความตายที่กำลังจะมาถึง ทำให้พระอานนท์โศกเศร้าเสียใจยิ่งนัก พระพุทธองค์ทรงปลอบใจเพื่อลดความเศร้าโศกที่เห็นได้ชัดและกล่าวว่า“ แต่ตอนนี้อานนท์ ฉันไม่เคยบอกคุณก่อนหน้านี้เลยว่าความตายล้วนเป็นธรรมชาติของทุกสิ่งใกล้ตัว ทุกสิ่งจะผ่านไปอย่างไร อานนท์เมื่อเห็นว่าอะไรก็ตามที่ถูกบรรจุอยู่ภายในนั้นมีความจำเป็นที่จะต้องสลายตัวโดยธรรมชาติแล้วมันจะเป็นเช่นนั้นเองแล (เช่นที่มองเห็นโคตมะ (Gotama) ก็ต้องสลายละลายไปเช่นนั้น. และพระพุทธเจ้าบอกพระอานนท์ว่าภายในไม่กี่เดือนต่อจากนี้ไปฉันจะจากไปแล้วนะ
หลังจากนั้นพระพุทธเจ้าเสด็จไปกับเหล่าพระสาวกไปสถานที่ประชุมในป่าและประกาศต่อบรรดาพระสาวกของพระพุทธองค์ว่าจะทิ้งเหล่าพระสาวกไว้.
“ ดูเถิดบัดนี้ภิกษุทั้งหลาย ( Bhikkhus) โอ้ข้าขอตักเตือนพวกท่านทั้งหลายว่าสังขารทั้งหลายล้วนไม่เที่ยงหนอ ขอท่านทั้งหลายจงปฏิบัติพระสัจธรรมด้วยความไม่ประมาทเถิด”.