893. เรียน SOAR Analysis จากหนังดังเรื่อง "Kingdom"

นาทีนี้ไม่มีหนังเรื่องไหนอีกแล้วที่จะอธิบายยุค Corona Virus เขย่าโลก ได้ดีไปกว่าหนังเรื่อง Kingdom ที่ฉายทาง Netflix  ..มันคือเรื่องซอมบี้เวอร์ชั่นเกาหลี ที่คิดว่าตอนแรกก็ธรรมดา ไปมาๆ เห็นจ่าแห่ง Drama Addict ดู ผมเลยดูตาม ก็แทบไม่ได้หยุดเลยสองคืนเต็ม  ไม่ธรรมดาจริง ตื่นเต้นไม่น้อยกว่าหนังแนวเดียวกันจากตะวันตก เป็นซอมบี้ที่เกิดในยุคโบราณ  เกิดจากปัญหาการเมืองแย่งชิงราชบัลลังค์ ทำให้มีการชุบชีวิตกษัตริย์ที่สิ้นพระชมน์แล้วด้วยสมุนไพรประเภทหนึ่งโดยหมอหลวงเอง ไปๆ มาๆ เลยกลายเป็นผีดิบ แพร่เชื้อไปทั่วประเทศ  เดือดร้อนเจ้าชายรัชทายาทที่ถูกเล่ห์กลทางการเมืองกล่าวหาว่าเป็นกบฎ เพราะราชินีแม่เลี้ยง ต้องการดันลูกน้อยของตัวเองมาเป็นกษัตริย์แทนทำให้นอกจากต้องหนีการตามล่าจากราชสำนักแล้ว ยังต้องค่อยปราบผีดิบด้วย  ผมดูไปสอง Seasons ..ได้แง่คิดที่ Inspired มากๆ

เจ้าชายไม่มีกำลังพลมาก จะว่าไปมีอยู่สี่ห้าคน...แต่สามารถรถเอาชนะศัตรูทางการเมือง รอดพ้นจากข้อหากบฏ ช่วยประชาชนจากซอมบี้ได้ ... นี่เป็นอะไรที่ประทับสุดในภาพรวม มาลงรายละเอียดอีกนิด ผมชอบตอนไหนเป็นพิเศษ 

ชอบตอนที่หมอหลวงผู้หญิงทีมเจ้าชาย สังเกตเจอว่าผีดิบกลัวน้ำและกลัวไฟ  เลยมองเห็นโอกาส เช่นลองรักษาคนที่ถูกผีกัดด้วยการจุ่มตัวผู้ป่วยทั้งตัวลงในน้ำ ปรากฏว่าหาย  ส่วนไฟ เวลาเจอผีพุ่งเข้ามาใส่ก็ใช้คบไฟไล่ คนอื่นมองไม่เห็น แต่ผู้หญิงคนนี้เห็น เลยนอกจากจะรักษาชีวิตตัวเองได้ ยังช่วยให้สามารถกำจัดผีดิบได้ในที่สุด เพราะผีหล่นน้ำจะตาย ส่วนคนถูกกัดถ้าไม่ตายก่อน (ตายแล้วจะกลายเป็นซอมบี้)   จะหาย

และวันหนึ่งหมอหลวงผู้หญิงทีมเจ้าชายไปเจอเพื่อนชายที่แอบชอบ บอกว่าได้สมุนไพรราคาแพงจากญี่ปุ่น จะเอาไปให้ราชินี  ..สมุนไพรนี้จริงๆ ก็คืออะไร เป็นสมุนไพร บำรุงสำหรับคนที่แท้งลูก ...นั่นแสดงว่าราชินีไม่ได้ท้องจริง และรัชทายาทอีกคนย่อมไม่ใช่รัชทายาทที่แท้จริง   เพื่อต้องการยืนยันเลยวางแผนให้หมอหญิงไปสมัครเป็นหมอหลวงราชินี ผ่านเส้นสายคุณพ่อของราชินี ที่เป็นคนไข้รายแรกที่หมอรักษาให้หายจากการเป็นซอมบี้  เมื่อปลอมตัวไปในวังเลยถือโอกาสตรวจ ก็พบว่าราชินีไม่ได้ท้อง และคลอดราชบุตรจริง ข้อมูลนี้เจ้าชายและขุนนางอื่นๆ เอามาเป็นโอกาสในการโค่นราชินีโรคจิตทีหลัง

ยังมีอีกครับ เจ้าชายภายหลังมีคนสวามิภักดิ์ จะเดินทัพไปยึดเมืองหลวง ก็มีผู้ติดตาม ที่เป็นนักล่าเสือ ที่ร่วมทีมกับเจ้าชายมาแต่ต้น เป็นคนที่รู้ทางลัดดี เลยเป็นคนนำทางให้เจ้าชายไปยึดเมืองหลวง หลายๆ ครั้งการมีคนล่าเสือนี่ช่วยทีมได้มาก

เนื่องจากผมสอนด้านการพัฒนาองค์กร (Organization Development-OD)  OD เป็นศาสตร์ที่ใช้ยกระดับขีดความสามารถของทีม/ องค์กรอยู่แล้ว ...เมื่อดูเรื่องนี้ผมนึกถึง SOAR Analysis 

ผมเห็นการคิดเชิงกลยุทธ์โดยเฉพาะ SOAR Anaysis SOAR Analysis เป็นเครื่องมือในการคิดกลยุทธ์ จากศาสตร์พัฒนาองค์กร พัฒนาต่อยอดมาจาก Appreciative Inquiry ที่เน้นการสืบค้นสิ่งดีๆ ในตัวคน และสิ่งแวดล้อม เพื่อเอาของดีมาแก้ปัญหาและสร้างโอกาสใหม่ๆ โดยไม่สนใจจุดอ่อน และภัยคุกคาม คือเอามาลุย

SOAR Analysis  ประกอบด้วยการหาจุดแข็ง (Strenghts)  หาโอกาส (Opportunities)  สร้าง วิสัยทัศน์ (Aspiration) และ ทำให้เกิดขึ้นจริง (Results) 

ผมเห็น SOAR Analysis ในสมองของเจ้าชายและทีมงาน เหมือนทั้งหมดคิดเป็น SOAR Analysis ตลอดเวบา แล้วพอไป Action จริง มันเลยยกระดับขีดความสามารถของทีมเจ้าชาย เรียกว่า 5 คนกู้โลกได้เลย... ดูการวิเคราะห์ SOAR จากเรื่องครับ  

Strengths  (จุดแข็ง-เรื่อง Wow ภายในองค์กร)

1.หมอหลวงผู้หญิงที่มีความรู้เรื่องซอมบี้มากที่สุด เพราะเคยอยู่ในทีมเปลี่ยนกษัตริย์ให้เป็นซอมบี้มาก่อน

2.คนล่าเสือ อยู่กับทีมล่าเสือของจักรพรรดิ์ (สมัยนี้น่าจะเทียบเท่า Navy Seal)

3. เจ้าชายมีครู ที่เป็นผู้ที่เคยนำทัพชนะกองทัพญี่ปุ่นที่มาบุกเกาหลี ถือเป็นรัฐบุรุษของประเทศ 

 Opportunities (โอกาส-เรื่อง wow ข้างนอก)

1.หมอผู้หญิงสังเกตเห็นซอมบี้กลัวน้ำ กลัวไฟ

2.หมอผู้หญิงรู้ว่าราชินีไม่ท้องจริง

3.เจ้าชายรู้ว่าหมอผู้หญิงช่วยพ่อของราชินีไว้  

4.คนล่าเสือจำได้ว่ามีทางลัดไปเมืองหลวง  ทางลัดไปช่วยเมืองที่มีซอมบี้ล้อม

5. ครูที่ถ้ารู้ความจริงว่าจริงๆ กษัตริย์เป็นซอมบี้ไปแล้ว และราชินี้ก็เต้าเรื่องมีรัชทายาทแล้ว ก็จะทำให้ขุนนางรู้ความจริง แล้วหันมาสนับสนุนเรื่องบัลลังค์ 

Aspiration (ความฝัน-สร้างความ Wow ให้โลก)

ชาติกลับมาสงบอีกครั้ง

Results (สร้างผล- ทำให้อย่างไรให้เกิด Wow ได้จริงๆ)

1.หมอหลวงผู้หญิงเห็นโอกาสเลยทดลองช่วยคนที่เพิ่งถูกกัด ให้ลองแช่น้ำให้มิดตัว ปรากฏว่าหาย   คนที่ช่วยเป็นศัตรูเจ้าชาย

2.ทำให้เจ้าชายเห็นโอกาส คือส่งหมอผู้หญิงเข้าไปในวังเพื่อหาหลักฐานว่าราชินีไม่ท้อง 

3.คนล่าเสือเห็นโอกาส คือรู้ทางลับเดินทัพ เสนอนำทางเพื่อลดโอกาสการถูกลอบโจมตี

4.เจ้าชายไปตามหาครูจนเจอ ครูเลยสนับสนุนและมีส่วนช่วยเหลือในตอนท้าย ทำให้ชนะกองทัพราชชินี

5. ท้ายๆ เจ้าชายวางแผนให้ซอมบี้ทั้งหมด วิ่งมาที่ทะเลสาบที่กลายเป็นน้ำแข็ง แล้วทำให้ซอมบี้ตกน้ำตายหมด นี่ก็มาจากความรู้ที่ได้จากคุณหมอ

ผมเห็นความเชื่อมโยง มีการใช้จุดแข็งมาสร้างโอกาส หรือเห็นโอกาสแล้วเอามาขยายตลอดทั้งเรื่อง ภายใต้ความฝันที่เป็นทิศทางเดียวกัน  (Aspiration) นำมาสู่การเชื่อมโยงเป็นกลยุทธ์ และทำให้ชาติสงบอีกครั้ง

  นี่ครับ SOAR Analysis …องค์ประกอบสำคัญที่ทำให้คนเพียงห้าคนเอาชนะคนเป็นกองทัพได้ พลิกแผ่นดินได้สำเร็จ  แล้วเราจะเอา SOAR Analsys มาช่วยในยุดโคโรน่าไวรัสนี้ได้อย่างไร เรามา Review กันง่ายๆ

เริ่มจากจุดแข็ง ไปมองโอกาส สร้างฝัน แล้วลงมือทำ  แต่ในยามคับขัน อาจทำที่ Aspiration ก่อน เช่นไวรัสมา เศรษฐกิจพัง อาจฝันว่าจะผ่านวิกฤตกาลนี้ไปให้ได้

ลองทำ SOAR Analysis ดูโดยตอบคำถามต่อไปนี้นะครับ  

จุดแข็ง  (Strenghs -เรื่อง Wow ภายในองค์กร)

1.สิ่งที่เรามีอะไรไม่เหมือนคนอื่น  เช่นมีทักษะ เก่งอะไร  

2.กระบวนการทำงานอะไรที่เรามีดีต่างจากคนอื่น 

3. โครงสร้าง เช่น Website หรือสถานที่ นโยบายอะไร ที่เรามีไม่เหมือนคนอื่น

โอกาส  (Opportunities-เรื่อง wow ข้างนอก)

1. เห็นอะไรที่คนอื่นยังไม่ทำ 
2. เห็นอะไรที่เป็น Trend 
3. อะไรที่คนอื่นทำอยู่แต่เราสามารถใช้จุดแข็งเราไปทำให้ต่างออกไปอีก
4. โอกาสอะไรที่น่าคว้าไว้  
5. มองจากจุดแข็ง น่าจะเอาจุดแข็งที่มีอยู่ไปสร้างโอกาสอะไร

ความฝัน (Aspiration-สร้างความ Wow ให้โลก)

คิดว่าจะมอบของขวัญอะไรให้กับโลกใบนี้ (ประเทศไทยก็ได้)  

(ดูจากจุดแข็งและโอกาส)

ผล (Results- ทำให้อย่างไรให้เกิด Wow ได้จริงๆ)

1.Action Plan รุก รับ ถอย อะไร ว่ามาเลย

2. ตัวชี้วัด 

เช่นอย่างผมเป็นอาจารย์  MBA ผมลองทำ SOAR Analysis ได้ดังนี้ 

จุดแข็ง  (Strenghs -เรื่อง Wow ภายในองค์กร)

มีประสบการณ์งานพัฒนาองค์กรแนว Appreciative Inquiry

โอกาส  (Opportunities-เรื่อง wow ข้างนอก)

1.เรียน อบรมจากบ้านผุดขึ้นทั่วโลก มากกว่าเดิม

2.เห็นหลักสูตร online มากแต่ไม่ค่อยสีสัน คนมีส่วนร่วมได้น้อย เราทำให้มีสันได้มากกว่า  มีส่วนร่วมได้มากกว่า

ความฝัน (Aspiration-สร้างความ Wow ให้โลก)

คิดว่าจะมอบของขวัญอะไรให้กับโลกใบนี้ (ในช่วงเวลาที่วิกฤติแบบนี้)

คนไทยและคนเอเชียจะได้มีโอกาสพัฒนาตัวเองผ่านองค์ความรู้ที่ยอดเยี่ยม สามารถสร้างตัว หรือก้าวข้ามวิกฤตกาลนี้ได้ อย่างมั่นใจ  เราเองก็เลี้ยงครอบครัวได้ด้วย

ผล (Results) ทำให้อย่างไรให้เกิด Wow ได้จริงๆ)
พัฒนา workshop online ที่เน้นการมีส่วนร่วมแบบแนว OD  (ไม่ Lecture) 

(ตอนนี้ทำแล้ว กำลังพัฒนารูปแบบ) 

ถ้าดีจะเปิดโอกาสใหม่ๆ ในอนาคตอีกมาก

นี่แค่คนเดียว ถ้าหลายคน ก็เช่น 

Strengths

คุณเอ ทำขนมเก่งอร่อย

คุณเอ ทำการตลาดเก่ง

Opportunities

ที่หาดใหญ่ไม่มีขนม cake อร่อยเท่าที่เราทำ 

Aspiration

อยากให้คนหาดใหญ่ได้ทางขนมเค้กดีๆ ระดับร้านดังแต่ราคาไม่แพง

Results

ตอนนี้ทำกิจการร่วมกัน ตั้งร้านเลย คนหนึ่งขาย คนหนึ่งทำ ตอนหลังเลยมาช่วยกันทำ สนุกดี 

เลี้ยงครอบครัวได้ 

(นี่เป็นร้านจริงๆ ที่ลูกศิษย์เล่าให้ฟัง)

ถ้ามีหลายคน มากกว่านี้ก็หามากกว่านี้ครับ ยิ่งท้าทาย ยิ่งต้องใข้จุดแข็ง และหาโอกาสมาก 

ลองใช้คำถามง่ายๆ ข้างต้นนี้ประเมินองค์กร หรือตัวท่านเอว สถานการณ์วิกฤติแบบนี้เราต้อง Review กลยุทธ์ บ่อยๆ เพราะอาจเจอโอกาส ทางออกใหม่ๆ  ที่สำคัญอย่ามองเป็นเรื่องเล็กน้อย ข้อสังเกตเล็กน้อยที่คนอื่นมองไม่เห็น นั่นแหละอาจเป็นโอกาสแห่งอนาคต 

สมัยนี้เป็นวิกฤตกาลที่โลกไม่ได้เจอมานานแล้ว ทรัพยากรจะน้อยลง สิ่งที่เคยทำ อาจทำไม่ได้อีกต่อไป คุณอาจเหลือคนเดียวที่ต้องยืนหยัดต่อสู้กับชีวิต การจะใช้กำลังน้อย ทุนน้อย ไปต่อสู้กับสงครามแบบนี้ ต้องอาศัยการคิดเชิงกลยุทธ์ (Startegic Thinking) มากๆ...SOAR Analysis จึงเป็นทางเลือกหนึ่งครับ 

บทความโดยดร.ภิญโญ รัตนาพันธุ์

www.aithailand.org

Note: เพิ่มเติมเรื่อง SOAR

1.สามารถเอามาใช้พัฒนากลยุทธ์แทน SWOT ได้เลย ใช้กับตัวเราคนเดียว จนไปถึงกลยุทธ์องค์กร

2. เน้นการมีส่วนร่วม ต้องช่วยกันมอง  

3. ไม่จบวันเดียว สามารถทำเป็น Strategic Conversation ได้ตลอดเวลา

4. ทำได้ทุกที ทุกเวลา

[แก้ว..อุบล จ๋วงพานิช]

ขอบคุณที่เล่าให้อ่าน ว่าจะดูเรื่องนี้ยังไม่ได้ดูค่ะ