KM (แนวปฏิบัติ) วันละคำ : 225. จาก hierarchy สู่ network

         องค์กรเรียนรู้ หรือองค์กร KM ต้องเปลี่ยนจากพฤติกรรม / วัฒนธรรม kierarchy สู่ พฤติกรรม / วัฒนธรรม network     เปลี่ยนจากความสัมพันธ์เชิงอำนาจ เป็นความสัมพันธ์เชิงเพื่อนร่วมงาน     เปลี่ยนจากเน้นการสั่งการ เป็นแลกเปลี่ยนเรียนรู้

         เป้าหมายคือบรรยากาศที่เป็นอิสระ   เปิดโอกาสให้คนได้คิดและทดลองวิธีการใหม่ๆ อย่างอิสระ    ซึ่งก็คือการทดลองสร้างความรู้ปฏิบัติขึ้น     และทดลองนำไปใช้งานในเวลาเดียวกัน     และตรวจสอบผลการทดลองในเวลาเดียวกันด้วย     เท่ากับเปิดโอกาสให้ผู้ปฏิบัติงานทุกคนได้ทำ micro PDCA อยู่ตลอดเวลาของการทำงาน

         ในสภาพเช่นนี้ ภายในองค์กรจะมีวงจร micro PDCA หมุนอยู่มากมายเป็นหมื่นเป็นแสนวงในแต่ละวัน      ก็เท่ากับมีวงจรยกระดับความรู้เล็กๆ เกิดขึ้นมากมายด้วย

         ในสภาพที่เป็นอิสระทางความคิด (และทดลอง)    แต่มีเป้าหมายแน่วแน่ในด้านการพัฒนา   "สะเก็ดความรู้จิ๋ว" ที่เกิดขึ้นจากวง micro PDCA จะรวมตัวกันเอง (self-organize) เป็นความรู้ที่ใหญ่ขึ้น  ชัดเจนขึ้น และใช้การได้ดีในหลากหลายบริบทหรือสภาพแวดล้อม

         การหลอมรวมสะเก็ดความรู้ กลายเป็นความรู้ที่มีความเด่นชัด เป็นสิ่งที่คล้ายๆ เกิดขึ้นเองโดยอัตโนมัติ       ที่เรียกว่า self-organize     เกิดขึ้นได้เพราะมีความพอดีระหว่างความเป็นอิสระทางความคิดและการทดลอง      กับความไม่เป็นอิสระด้านเป้าหมายของงาน    คือพนักงานมีเป้าหมายหรือปณิธานความมุ่งมั่นร่วมกัน   

        ในพฤติกรรม network แต่ละคนมีความเป็นตัวของตัวเองสูง     และในขณะเดียวกันก็มีความเป็นทีมสูงด้วย   ในลักษณะที่ว่าแต่ละคน independent และในขณะเดียวกัน ก็ interdependent ด้วย

วิจารณ์ พานิช
๑๔ พย. ๔๙

[ดร.อุทัย อันพิมพ์]

ขอบคุณมากครับอาจารย์หมอ ที่นำเรื่องราวดีๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อสาธารณะชนครับ

• การที่จะพัฒนาองค์กร ต้องทำด้วยใจครับ ถ้าทำด้วยการสั่งการ (Power) สักพักพลัง ก็จะค่อยๆ หมดไปสุดท้ายไม่ยั่งยืน
• การพัฒนาองค์กรจะเกิดความยั่งยืนจะต้องให้คนทุกระดับ ได้ร่วมแสดงออก ทั้งพลังสมอง พลังกาย และพลังใจ ถึงแม้เขาเหล่านั้นจะมีต่ำแหน่งที่น้อยนิด (เสก็ดเล็กๆ) แต่ถ้าเราให้โอกาสคนเหล่านั้นได้ร่วมกระบวนการ สุดท้ายการพัฒนาองค์กรก็จะยั่งยืนครับ ครับ

ด้วยความเคารพ

อุทัย