holistic corner : ทำไมเพิ่งมา

เมื่อปี 2533 ผมจบออกมาใหม่ ๆ รับราชการที่ รพ.บุณฑริก ที่เลือกมาที่บุณฑริกเพราะว่า เลือกจังหวัดสมุทรสงครามที่ใกล้บ้านแล้ว จับสลากได้ลำดับที่ 16 แต่มีตำเหน่งแค่ตำเหน่งเดียว พอเลือกรอบ 2 เลยจับมือกับเพื่อนอีกคน ( นพ.วรวุฒิ พิทยศิริ ) กางแผนที่ดูพบว่าบุณฑริกอยู่ตรงขอบขวานของแผนที่พอดี ไหน ๆ ก็อยุ่ใกล้ไม่ได้แล้วก็ไปอยู่ขอบขวานซะเลย พี่โต้ง ผอ.บุณฑริกตอนนั้นก็ไปที่จับสลาก บอกว่าไม่เลวร้ายอย่างที่คิด ที่ทั้งโทรศัพท์ น้ำ ไฟ ทีวีก็มี พร้อม

จริง ๆ แล้วบุณฑริกที่ผมอยู่ก็ไม่เลวร้ายอย่างที่คิดจริง ๆ อยู่ติดชายแดนลาว ฝั่งตรงข้ามคือ บ้านเหียง แขวงจำปาสัก ประเทศลาว ที่นั่น โรคที่พบมากพอ ๆ กับโรคหวัด คือ มาเลเรีย พยาบาลรักษาได้เกือบทุกคน เจอกันทุกวัน บางครั้งผู้ป่วยมามีน้ำมูก ไอเล็กน้อย ไข้ต่ำ ๆ เป็นมาเลเรียซะชิบ อยุ่ดี ๆ หมดสติ ไม่มีไข้มาก่อนเลย ก็เป็นมาเลเรีย เรามีคนไข้ต่างประเทศมาก พอสมควร เพราะ บ้านเหียง ไม่มีอนามัย ไม่มีแพทย์อะไรเลย ไม่รู้อยู่ได้อย่างไร ครั้งหนึ่งผมยังเคยมีโอกาสรักษาลูกเจ้าแขวงจำปาสัก มาตอนแรกก็ไม่รู้ ดูเหมือน ๆ เด็กบ้านเหียงนี่แหละ ถามไปถามมา ถึงได้รู้ตอนจะกลับเมียเจ้าแขวงบอกคราวหน้าจะเอาน้ำผึ้งมาฝาก ยังไม่ได้เจอกันอีกเลยนี่ก็ 10 ปีมาแล้ว วันหนึ่ง มีพ่อแม่พาลูกมา ดูก็รู้ว่าเด็กบ้าน เหียง เด็กซึมมากถามได้ความว่า เป็นไข้มา 5 วันแล้ว ลองเอาสมุนไพรให้กิน ก็ไม่ดีขึ้น รออยู่ 3 วันกว่า เห็นท่าไม่ดีเลยพามา ตรวจก็พบว่าเป็นมาเลเรียขึ้นสมอง ความที่เป็นหมอใหม่ไฟแรงรู้สึกว่าทำไมพ่อแม่ไม่อาใจใส่ลูกเลย ปล่อยให้เป็นตั้ง 5 วันแล้วเพิ่งพามา ทำให้รักษายากมากขึ้น เทศนาพ่อกับแม่เด็ก “ ทำไมเพิ่งพามา รู้หรือปล่าว มันอันตราย .......... ..” ด้วยความหวังดี สัก 10 นาทีจนเหนื่อย พ่อกับแม่เด็กทำตาปริบ ๆ จะร้องไห้ บอก คุณหมอ ผมก็รักลูกอยู่ แต่ไม่รู้จะทำยังไง นี่กว่าจะพามันมาได้ ต้องช่วยกันแบก ข้ามเขากันมาเป็น 10 กิโล ออกแต่เช้าตรู่ กว่าจะถึงบุณฑริกก็มืด ไม่มีรถจะมา รพ.อีก ผมฟังแล้วงง ๆ สงสารก็สงสาร ทำไมเวลาป่วยก็ลำบากอยู่แล้ว จะมาหาหมอก็ยังลำบากที่จะเข้าถึงอีก อยู่กรุงเทพเวลาไม่สบายนั่งรถเมล์ติดนาน ๆ ก็ยังไม่ลำบากขนาดนี้ ตั้งแต่นั้นมาจนบัดนี้ ผมไม่กล้าถาม คนไข้อีกเลย ว่าทำไมเพิ่งมา เวลาเด็กมีฝีที่หัว เม็ดเบ่อเริมเพราะแม่ไม่พามาตั้งแต่แรก ก็ไม่กล้าว่าแม่ว่าทำไมเพิ่งพามา

เพราะตอนเด็ก ๆ ผมเป็นฝี ตั้งหลายครั้ง ( หลายเม็ดด้วย ) แม่ไม่เคยพาผมไปหาหมอสักครั้งเดียว ไม่ว่าหัวเล็ก หรือหัวใหญ่ ใช้ กอเอี๊ย ลูกเดียว ขอมาจากร้านทำขนมไหว้พระจันทร์ เขาให้ฟรี ๆ ( เห็นบอกว่าเป็นยาผีบอก ห้ามซื้อขาย ) เป็นยางสีดำ ๆ ทากับกระดาษ แปะติดไว้ เหมือนไอ้ตี๋น้อยที่มีกอเอี๊ยติดหัวในหนังจีน ติดไว้ วัน สองวัน ฝีก็จะสุก แล้วบีบเองพอหนองออกมาไม่กี่วันก็หาย ไม่เคยโดน I&d สักครั้งเดียว เคยทำได้ เคยรักษาเองได้ ไม่เสียเงิน ไม่เจ็บ ไม่เสียเวลา แถมไม่ต้องโดนหมอดุ ผมกับแม่ก็นึกไม่ออกว่าทำไมต้องไปหาหมอให้ผ่าฝีให้ ถ้าสักวันโชคร้าย ฝีไม่ยอมแตกเมื่อถึงเวลา แม่ผมก็คงต้องพาไปหาหมอ แล้วหมอก็คงต้องพูดว่า “ ทำไมเพิ่งพามา รักษาเองอยู่ได้ ........ .” การเข้าถึงสถานบริการช้า ไม่ใช่เพราะผู้ป่วยไม่เอาใจใส่เสมอไป แต่ยังมีองค์ประกอบอีกหลายอย่าง ดังตัวอย่างที่กล่าวมาข้างต้นนั้นแล