สังคมศาสตร์ไทย 5

        สำหรับแนวคิดหลังสมัยใหม่นิยม อยู่ในฐานคิด 3 ข้อนี้คือ

1.Universalism  คือ  ความเป็นสากลนิยม

2.Essentialism  คือ  ความเป็นแก่นสารนิยม

3.Evolutionism  คือ  ความเป็นวิวัฒนาการเชิงเดี่ยว

        แนวคิดหลังสมัยใหม่นิยมนี้ปฏิเสธความเป็นสากลนิยม  ไม่เชื่อในความจริงแท้ที่เป็นแก่นสารนิยม  คือสิ่งจริงอาจไม่จริง  เพราะทุกอย่างขึ้นอยู่กับบริบท

        ตามทฤษฎีไข่มดแดง  ขออธิบายดังนี้ นาย ก. เคยใช้ชีวิตอยู่ในเมืองตลอดวันหนึ่งไปซื้อที่ดินผืนหนึ่งในชนบทแล้วปลูกบ้านปลูกมะม่วงขึ้นมาต้นหนึ่งล้อมรั้วไว้เป็นเขตแล้วปิดประตูรั้วแต่มีชาวบ้านเปิดประตูรั้วนั้นเข้ามาในบริเวณบ้าน  เมื่อถาม  ชาวบ้านสอนมวยเจ้าของบ้านว่า  ผมเข้ามาเอาไข่มดแดง ต้นมะม่วงและผลมะม่วงเป็นของคุณ  ผมไม่เอาดอก  แต่ผมเอาไข่มดแดงในต้นมะม่วง  เพราะมดแดงหรือไข่มดแดงทุกคนมีสิทธิ์เอาไปได้ด้วยมันเป็นของธรรมชาติ  คือในทุกพื้นที่มันมีความสลับซับซ้อนกันอยู่  และนี่เป็นการอธิบายความคิดเชิงซ้อนไงละ

        แง่คิด  ไม่มีอะไรเป็นเส้นตรง  การมองเป็นเส้นตรงนั้นเป็นการมองที่ไม่จริงเพราะความจริงมันสลับซับซ้อนกลับไปกลับมาได้  และทุกวันนี้เรากำลังเผชิญกับปัญหาต่าง ๆ เพราะเราคิดว่าเรื่องสมมุติเป็นเรื่องจริง

        ทีนี้เล่าถึงนักปรัชญาเยอรมันคนหนึ่งชื่อ  นิทเช่ ( Friedrich  Wilhelm  Nietzsche  )  เขาว่า  กรณีทุกคนต้องมีศีลธรรมก็เป็นเรื่องสร้างขึ้น  มองศีลธรรมแบบคริสต์  เช่น  ใครตบแก้มซ้ายยื่นแก้มขวาให้ตบอีกนี่คือ  ศีลธรรมผู้อ่อนน้อม  เพราะ ช่วงนั้นโรมันมีอำนาจล้นฟ้า  ใช้พระเดช  ดังนั้น  พระเยซูจึงแก้ไขให้ใช้เป็นพระคุณคือสร้างขึ้นในบริบทเฉพาะ

สำหรับทฤษฎีปฏิบัติการ  Theory  of  Practice  กำลังโด่งดังมีคนนิยมนักคิดเหล่านี้มากในปัจจุบัน  เพราะ  3  คนนี้อยู่ในทฤษฎีปฏิบัติการนิยมนี้เอง  ที่ไม่ใช่ความคิดสมัยใหม่นิยมและความคิดหลังสมัยใหม่นิยม  เพราะเป็นแนวคิดอยู่ในระหว่างกลาง  In  Between  คือคุณใช้สิ่งนั้นอย่างไร

นักคิดที่ว่านี้มีอยู่ 3 คนดังนี้

1.บูดิเออร์  Pierre  Bourdieu  เป็นชาวฝรั่งเศส เขียนหนังสือชื่อ  An  Outline  of  a  theory  of  Practice

2.กรัมชี่  Antonio  Gramsci  เป็นชาวอิตาลี

3.เดอ  เชอโต  Michel  de  Certeau  เขียนหนังสือชื่อ  The  Practice  in  Everyday  Life

       พวกเขา 3 คนผสมมุมคิดของ  มาร์ก + เวเบอร์ + ฟูโกต์

ฟูโกต์ว่า  คุณจะมีอำนาจได้คุณต้องเข้าไปปฏิบัติการช่วงชิงอำนาจ  คุณจึงจะมีอำนาจ  คือเป็นการให้กำลังใจคือให้ความสำคัญกับผู้ปฏิบัติการว่าคือใคร  ไฮเดกเกอร์  ว่า  ค้อนจะเป็นค้อนก็ขึ้นอยู่กับคุณเอาไปใช้อะไร  ถ้าเอาไปตอกตะปู มันก็คือค้อน  แต่คนเอาสิ่งนี้ไปทุบหัวแมวมันก็เรียกว่าเป็นอาวุธใช่หรือไม่..?  นี่ละ  In  Between.

...................................

คำขอบคุณ เก็บมุมคิดนี้จากการฟัง ศ. ดร. อานันท์ กาญจนพันธุ์ เมื่อ วันที่ 13 – 14 ม.ค. 2561 ณ ม. ทักษิณ สงขลา.