ไทบ้าน 4.0

ทริปวันหยุดยาวเทศกาลปีใหม่ 2560 ตั้งใจจะทำ 4 อย่าง ได้แก่
1. ไปบ้านย่า
2. ไปกราบสรีระองค์หลวงปู่ใหญ่ (หลวงปู่จันทร์ศรี วัดโพธิสมภรณ์ จ.อุดรธานี)
3. ไปร่วมทำบุญสร้างเจดีย์หลวงปู่มั่น ที่วัดป่าบ้านหนองผือนาใน และ
4. ไปส่งพ่อตากลับบ้าน

ทุกครั้งที่กลับบ้านเกิดก็จะได้โสเหร่ (แลกเปลี่ยนเรียนรู้) กับญาติมิตรไทบ้าน ซึ่้งส่วนใหญ่ท่านเป็นเกษตรกร ประเด็นการแลกเปลี่ยนที่ชัดมากในปีนี้คือ ต้นทุนการทำนาสูงขึ้น แต่ราคาข้าวตกต่ำ

ลุงหำ กล่าวประมาณว่า .. ข้าวไม่เป็นราคา จึงลดพื้นที่ปลูกข้าว แรก ๆ ก็หันไปปลูกมันแทน แต่ไม่ได้ผล เพราะช่วงหน้าฝนน้ำมาก หัวมันเน่า แป้งก็น้อย ปีที่แล้วจึงหันไปปลูกอ้อย ซึ่งได้ราคาดีกว่ามาก ..

พอไปถึงบ้านตา ได้โสเหร่ถามสาระทุกสุกดิบ ก็จับประเด็นได้คล้าย ๆ กัน คือ ต้นทุนการทำนาสูงขึ้น แต่ราคาข้าวตกต่ำ
ผมไม่รู้จะเสนอแนะอย่างไร เพราะหลายปีก่อน เคยเสนอให้ปลูกยากพารา ตอนนั้นราคาดี แต่สุดท้ายก็ราคาตกต่ำอย่างมากจนจนบัดนี้
ผมว่า ธรรมชาติของสินค้าเกษตร คือ ถ้าพืชชนิดใดราคาดี คนก็จะปลูกพืชชนิดนั้น ทำให้ผลผลิตออกสู่ตลาดมาก เป็นเหตุให้ราคาตกต่ำ หนอ
จึงได้แต่ยกตัวอย่างที่บ้านย่าว่า ลุงหำ แกปลูกอ้อยได้ผลและราคากว่าการปลูกข้าว ปลูกมัน แม้ส่วนตัวผมจะเชื่อมั่นว่า อ้อย คงไม่เป็นเช่นดั่งยางพารา แต่ก็ไม่กล้าเสนอแบบเต็มที่ได้แต่ยกกรณีศึกษาให้ฟัง

หลังจากรับทราบปัญหา ผมก็ตระหนักว่า คงร่วมด้วยช่วยกันออกแบบให้ไทบ้านญาติพี่น้อง กลายเป็นไทบ้าน 4.0 หรือ เกษตรกร 4.0 ให้ได้

เช้าวันต่อมาก่อนการเดินทางกลับ พวกเราตัดสินใจจะขึ้นไปวัดถ้ำผาแด่น เพราะยังไม่เคยไป

ผมตัดสินใจใช้ Google Map พาไปตามเส้นทางสายรองตามหมู่บ้าน เพื่อจะได้เรียนรู้สังเกตุวิถีชาวบ้านข้างทางไปด้วย ทำให้หลงทางเสียเวลาไปบ้าง แต่ก็สามารถกลับเข้าสู่ทางขึ้นวัดถ้ำผาแด่นได้ แต่กลับพบว่า มีรถจำนวนมากกำลังมุ่งหน้าขึ้นวัดถ้ำผาแด่น พวกเราซึ่งอยู่ใกล้ คงได้แวะมาอีกบ่อย ๆ จึงตัดสินใจเลี้ยวรถกลับ

บังเอิญว่า เป็นช่วงเที่ยงพอดี