​ย่ออภิธรรมพุทธ 7

ข้อคิด

ปรมัตถธรรมสี่

1.ทำไมปรมัตถธรรมจึงมีเพียงสี่..? ด้วยชีวิตคนเราทุกวันรับรู้จากกล้องธรรมชาติ คนเห็นด้านหน้าตึก เมื่อใช้เหตุผลมองคนจะเห็นทั้งตึกแต่...สิ่งที่เรามองเห็นผ่านการใช้เหตุผลไม่จำเป็นต้องตรงกับสิ่งที่เป็นจริงเสมอไป. ( น. 123 ) กรณีเราเห็นโรงนาการถ่ายทำหนังเข้าฉาก ด้านหลังอาจไม่มีอะไร นี่คือ ช่องทางที่มาของความรู้สองอย่างที่สำคัญในตัวมนุษย์นั้นสามารถผิดได้หรือสงสัยได้เสมอนั่นเอง. ( น. 123 ) ด้วยประสาทสัมผัสคือเครื่องมือก่อเกิดวิทยาศาสตร์ ด้วยการใช้เหตุผลคือเครื่องมือก่อเกิดคณิตศาสตร์ ( ตรรก ) มองอสังขตธรรมอื่นนอกเหนือจากนิพพาน เช่น นิยาม ปฏิจฺจสมุปบาท อริยสัจ อากาสธาตุ อาจสอดคล้องกับพุทธยุคแรก ฝ่ายเถรวาทว่า...อสังขตธรรมมีเพียงนิพพานเท่านั้น. ( น. 128 )ทำให้ปรมัตถธรรมของเถรวาทมี 4 ข้อ เพราะ

ก.ธรรมทั้งหมดในจักรวาลมี 2 ส่วน คือ สังขตธรรมและอสังขตธรรม แง่สังขตธรรมแม้มีมากแต่ลดทอนลงเป็นขันธ์ 5 ได้หมด และขันธ์ 5 ตามนัยอภิธรรมคือ จิต เจตสิก และรูป คือ ปรมัตถธรรม 3 นั้น

ข.อภิธรรมเชื่อว่านิพพานเท่านั้นอยู่ส่วนอสังขตธรรม โดยรวมคือ ปรมัตถธรรม 4 นั้น นี้คือการมองแบบปฏิฐานนิยมเป็นพุทธยุคแรก ๆ คือมองว่าธรรมชาติคนนี้พระพุทธเจ้าแสดงผ่านขันธ์ 5 และธาตุ 6 มี ดิน น้ำ ไฟ ลม อากาสและวิญญาณ แง่คิดพระองค์แสดงแก่ปุกกุสาติ ( กามนิตหนุ่ม ) แง่อภิธรรมแบ่งอากาสเป็น 3 คือ 1.อากาสเกิดจากช่องว่างเป็นสังขตธรรม

2.อากาสเกิดจากการเพ่งกสิณเห็นได้ด้วยกำลังสมาธิ ถือว่าไม่มีอยู่จริงข้างนอกจิต ไม่อาจจัดอยู่ในสังขตธรรมและอสังขตธรรมได้ 3.อากาสคือ อวกาศ อภิธรรมว่า ไม่ใช่สิ่งมีอยู่จริงจึงถูกตัดออกไปจากปรมัตถธรรม.

..................................

บรรณานุกรม

สมภาร พรมทา. 2559. พุทธปรัชญาในอภิธรรมปิฎก. นนทบุรี : บริษัทปัญญฉัตร์ บุ๊คส์ บายดิ้ง จำกัด.