โดยคำว่า"สอบ"ที่ใช้ในภาษาใต้ (โครงการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมลุ่มน้ำทะเลสาบพัทลุง)
<p “=””>
</p>
<p “=””>
</p>
<p “=””>
ในวงสนทนาเล่าความหลังตามโครงการ การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมลุ่มน้ำทะเลสาบ เรารำลึกถึงความหลังเป็นมาของผู้ร่วมคุย ในตอนหนึ่งผู้เขียนบอกว่า ชีวิตตัวเองเป็นคนที่”
นั่งในเฌอยกตัวเอง”
หลายคนไม่เข้าใจ คำว่า”เฌอ”ก็อธิบายให้ฟังว่า เฌอคือสอบที่สานด้วยใบเตย เตยที่นิยมนำมาทำเฌอคือ เตยหนู เตยปาหนัน(ลำเจียก) ไว้สำหรับใส่ข้าวที่เก็บด้วยแกะ ไม่ทำเลียง แถวพังงากระบี่เก็บเกี่ยวข้าวที่ไม่ผูกเลียง จึงจึงใส่สอบเฌอ ใส่แสก (สาแหรก) หาบกลับบ้านขึ้นเก็บในลอมข้าว และคำว่า “นั่งในเฌอยกตัวเอง” ก็หมายถึงต้องดิ้นรนต่อสู้เอาตัวรอด เปรียบเหมือน นั่งในเฌอยกตัวเอง หากรอให้คนอื่นมายกห้ คงไม่มีโอกาสเช่นวันนี้ แล้ววงสนทนาเริ่มสนุก ด้วย เรายกเรื่องของเฌอ หรือสอบมาต่อยอดกัน
“สอบ”ตามความหมายของคนใต้ คือกระสอบเครื่องสานที่ทอด้วยต้นกระจูดหรือป่านปอ ในพจนานุกรมฉบับภาษาถิ่นไทยใต้ ได้ให้ความหมายคุณลักษณะของสอบแต่ละชนิดไว้ ดังนี้ คือ…..
สอบเคย สอบที่ใช้กระปิ สานด้วยกระจูด สอบจูด กระสอบที่สานด้วยกระจูด
สอบช่อ กระสอบที่สานด้วยใบเตย ใช้สำหรับใส่อาหารแห้งเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้ผู้ล่วงลับไปแล้วในการทำบุญวันสาร์ท
สอบซ้อม กระสอบที่ใช้สำหรับใส่ข้าวเปลือกที่ซ้อมเสร็จแล้วก่อนนำไปฝัดเอาแกลบออก
สอบนั่ง สอบชัน สอบตั้ง เครื่องสานหรือทอใช้ใส่ข้าวหรือสิ่งของอื่นที่คล้ายกับข้าวสานด้วยกระจูดหรือใบลาน ยอดอ่อนที่ตากแห้งแล้ว รูปทรงจะเตี้ยแต่ก้นกว้างมรสี่มุมเป็นสี่เหลียมจตุรัตวางได้ไม่ล้ม
สอบเปรต กระสอบที่ทำจากใบเตยอย่างหบาบๆ ไม่เม้มปากให้แข็งแรง สำหรับใส่อาหารคาวหวานอุทิศแก่สัมเวสี นอกวัดในวันสารท
สอบโผกจุก คือปริมาณสิ่งของที่ใส่ลงในกระสอบแล้วผูกมัดปากกระสอบได้
สอบพานิชย์ กระสอบใบเตยสำหรับใส่อาหารแห้งหรือปูปลาในการซื้อขาย
สอบยู่หนี สอบมุหนี คือกระสอบป่าน ที่ใช้ใส่ข้าวเปลือกตามโรงสี
สอบราดระสอบที่จัดไว้ให้แม่ทาน หมอตำแย ขนาดกว้าง 5 นิ้วยาว 4 นิ้ว บรรจุข้าวสารหมากพลูเทียนไข ขนาดเล็ก ด้ายและห่อผ้าแดง ที่ใส่เงินค่าตอบแทนไว้
สอบสองมุม สอบนอน กระสอบบรรจุของมีมุมที่ก้นสองมุม
สอบหมาก กระสอบขนาดเล็กใช้ในการใส่หมากพลูสานด้วยกระจูด
สอบหมุก สมุก คือภาชนะสานก้นมีสี่มุม มีฝาครอบสำหรับใส่สิ่งของต่างๆ
สอบหอ กระสอบใบเตยที่ฟอกสีจนขาว และเส้นเตยนุ่ม สำหรับใส่ข้าวห่อไปกินในการเดินทาง …
…เพียงคำเดียวสั้นๆว่าสอบ ก็ยังสืบค้นออกมาในแต่ละจังหวัดของภาคใต้ยังไม่หมด ประเพณี วิถี วัฒนธรรม
ขอบคุณโครงการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ที่ทำให้มีโอกาส สืบค้น สิ่งดีๆที่คนในอดีต ได้ผลิต ทำ นำมาใช้ในวิถีชุมชน คนในอดีต เป็น อยู่ รู้คิด เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
ขอบคุณ อาจารย์ โอ ไพทูรย์ ทองสม แห่งวิทยาลัยภูมิปัญญา พัทลุง ที่อำนวยการสืบค้น) </p> </p>
ความเห็น (2)
นงนาท สนธิสุวรรณ
คนใต้โดยภรรยา
ขอบคุณที่แวะมาให้ดอกไม้