ลิลิตพระลอ : ความรักร่วมหอลงโลง

ลิลิตพระลอ : ความรักร่วมหอลงโลง
โดย วาทิน ศานติ์ สันติ (16/1/2559 เวลา 3.48 น.)

หลายคนคงฝันว่าจะอยู่กับคนที่รักไปยาวนานตามคำอวยพรที่ว่า "ร่วมหอลงโลงไปด้วยกัน" หลายคนอาจจะเคยได้ยินได้ผ่านตามาบางสำหรับธรรมเนียมฝรั่งที่เมื่อคู่รักตายลงก็จะฝังร้างไว้ใกล ๆ กัน ส่วนธรรมเนียมไทยก็อาจมีบ้างที่ลูกหลานนำอัฐิ ปู่ย่า ตายาย พ่อแม่ มาวางไว้คู่กัน และวรรณกรรมไทยได้เขียนเรื่องแบบนี้มานานแล้วเช่นกัน

วรรณคดีเรื่องลิลิตพระลอ สันนิษฐานว่าเป็นวรรณกรรมที่แต่งขึ้นราวสมัยอยุธยาตอนต้น เป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นในภาพเหนือไทย เป็นคำประพันธ์ชนิดลิลิต โคลงกับร่ายคละกันไป ได้รับการยกย่องจากวรรณคดีสโมสรว่าเป็นยอดแห่งลิลิต ถือว่าเป็นโศกนาฎกรรมความรักเรื่องแรก ๆ ของไทยก็ว่าได้

ในตอนท้าย พระลอ พระเพื่อน พระแพงเสียชีวิต รวมถึง ขุนแก้วกับนางรื่น หมื่นขวัญกับนางโรยก็ตายไปพร้อมๆ กัน

เรื่องแปลกก็คือ ในพิธีศพ มีการทำโลงศพเพียง 3 โลงเท่านั้น โลงแรกใส่พระศพสามกษัตริย์ พระลอ พระเพื่อน พระแพง โลงที่สองใส่ศพขุนแก้วกับนางรื่น โลงที่สามใส่ศพหมื่นขวัญกับนางโรย ดั่งพรรณนาว่า

"...มี่อึงอรรณพไห้ เมืองหลวงไข้ทุกด้าว สมเด็จท้าว พิไชยพิษณุกร ธ ให้นำบังอรราชเทพี ดาราวดีเสด็จไป สู่คฤหาไลยพระองค์ ธ ให้สรงศพสามกษัตริย์ จัดสรรพภูษา ตราสังทั้งสามพระองค์ ผจงโลงทองหนึ่งใหญ่ ใส่สามกษัตริย์แล้วไส้ ธ ก็ให้แต่งโลงหนึ่งแล้ว ใส่ขุนแก้วแลนางรื่น โลงหนึ่งใส่หมื่นขวัญแลนางโรย ทำโดยรีตศพเสร็จ ธ ก็เสด็จยังปราสาท ให้หาราชศิลปี มีโองการบังคับ ให้สำหรับพระเมรุ เกณฑ์กำหนดทุกกรม ให้แต่งพนมอัษฐทิศ พิพิธราชวัติฉัตร กลิ้งกลดธวัชบรรฎาก หลายหลากภาคบุษบก..."

7 ศพ 3 โลง คู่รักก็นอนโลงเดียวกัน

ผมไม่รู้ว่าลัทธิธรรมเนียมนี้มีจริงหรือไม่ แต่ก็เป็นภาพสะท้อนที่แสดงถึงความรักที่จะอยู่คู่กันไปชั่วนิรันดร์ ไม่แพ้นิยายรักคลาสสิกฝรั่ง โรแมนติกดีแท้ แม้วรรณคดีเรื่องนี้จะอ่านอยากไปก็เถอะ

ปล. เขียนยามสมองค้างจากการเขียนหนังสือดึก

ภาพ อานุสาวรีย์สามกษัตริย์ อุทยานลิลิตพระลอ จ.แพร่ จากคุณ Sleep INhttp://picpost.postjung.com/148113.html