การว้าก, เพศสภาพ, และปัญหาในการศึกษาไทย ตอนที่ 1
พิธีกรรมการว้ากที่ปรากฏในหลายมหาวิทยาลัยในประเทศไทย หรืออาจเรียกกันว่าการรับน้อง (ต้อนรับผู้ที่เข้ามาใหม่) ถึงแม้ว่าจะได้รับการวิพากษ์อย่างหนัก โดยสื่อทั้งไทยและต่างชาติ รวมทั้งกลุ่มต่อต้านการว้ากในแง่ของความรุนแรง, การลดทอนมนุษยภาพ, และการขู่เข็ญบังคับ แต่กระนั้นก็ยังปรากฏในหลายมหาวิทยาลัย
การว้าก หรืออาจเรียกว่าระบบโซตัส (อันหมายถึงความมีอาวุโส, คำสั่ง, ประเพณี, ความสามัคคี และการมีจิตใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่) ที่เลวร้ายที่สุดก็อาจฆ่านักศึกษาลงได้ (ถึงแม้ว่าการตายอาจเกิดขึ้นไม่บ่อยก็ตาม) การทำให้พวกเข้ามาใหม่ขายหน้าเป็นเรื่องที่ปกติ และถูกรายงานโดยสื่อต่างๆ และแม้แต่ตัวนักศึกษาเอง
ในบทความก่อนหน้านี้ ฉันเรียกการรับน้องนี้ว่า การทุบทำร้ายผู้อื่นที่ได้รับการอนุญาต (Sanctioned Sadism) แต่นักวิจารณ์ชาวไทยโดยส่วนใหญ่มีความเห็นกับบทความเป็น 2 พวก ในโพสต์ที่ Asian Correspondent ในเฟซบุ๊ค ซึ่งรวบรวมกันมาได้กว่า 20,000 ข้อคิดเห็น ฉันได้ติดต่อเฟซบุ๊คเกี่ยวกับเรื่องนี้ แต่ก็ไม่ได้รับเหตุผล หรือแม้แต่หน้าโพสต์จะนำเสนอใหม่มาอีกครั้ง มันมีความเป็นไปได้ที่ว่านักวิจารณ์คนไทยจำนวนมากพยายามที่จะปฏิเสธในเรื่องความป่าเถื่อนของการว้าก หรือแม้แต่มีจุดประสงค์ร้าย แต่อย่างไรก็ตามการว้ากก็ยังมีอยู่อย่างต่อเนื่อง โดยมีภาพถ่ายและวิดีโอจำนวนมากเป็นหลักฐาน หลักฐานเหล่านี้ส่วนใหญ่จะถูกเก็บโดยนักกิจกรรมชาวไทยและนักเรียน ที่เคยขอร้องว่าการว้ากสมควรจะหยุด หรือแม้แต่เปลี่ยนแปลง
การวิจารณ์ของฉันที่เคยเขียนมีว่าบางส่วนของพิธีกรรมว้ากจะดูป่าเถื่อนและเห็นได้ชัดเจนในระบบมหาวิทยาลัย แต่พิธีกรรมว้ากก็ไม่ใช่เป็นด้านลบทั้งหมด นั่นคือ การยอมรับซึ่งศักดิ์ศรีด้วยการคุ้มคำนับต่อบุคคลที่มียศสูงกว่า และการวางเงื่อนไขให้เด็กๆดำรงอยู่ในระบบช่วงชั้น ก็รวมอยู่ในความมีอาวุโส, คำสั่ง, ประเพณี, ความสามัคคี, และความมีใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ความเข้าใจเรื่องสถานะและที่อยู่ที่สมควรของคนแต่ละคนในระบบช่วงชั้นเป็นส่วนหนึ่งของระบบการศึกษาแบบประเพณี ความเข้าใจเรื่องสถานะเป็นเรื่องที่ต้องทำเบื้องต้นในการทำงาน และก็เป็นการทำงานในองค์กรขนาดใหญ่ด้วย แทนที่จะให้การศึกษาที่สั่งสอนให้บุคคลเป็นผู้คิดอย่างอิสระและสร้างสรรค์, เป็นปัจเจกบุคคลที่รู้จักการวิพากษ์, อย่างที่คนที่จบจากมหาวิทยาลัยต้องกระทำ แต่จุดประสงค์ของระบบโซตัสคือการรวบรวมความคิดของนักศึกษา และเน้นไปที่ความเชื่อที่ว่าพวกเขาจะถูกกักตัวไว้ในระบบช่วงชั้น แต่ไม่มีทางจะเปลี่ยนได้ การรับน้องก็คือการต้อนรับเยาวชน และพอๆกับการนำสั่งแบบช่วงชั้นเข้ามาใช้
นี่เป็นเหตุผลที่ทำไมระบบการศึกษาไทยจึงได้อ่อนแอตลอดเวลา และทำไมนักศึกษาส่วนใหญ่จึงไม่สามารถ หรือไม่เต็มใจที่จะวิพากษ์รัฐบาลปัจจุบันหรืออดีตได้ หรือองค์กรใดก็ตาม ที่บุคคลถูกจัดวางในโครงสร้างแบบฝังแน่น และอยู่ในช่วงชั้นที่ทำลายลงไม่ได้ นี่คืดเหตุผลที่ว่าทำไมการปรับปรุงการว้ากจึงไม่ได้ถูกกำหนดในรัฐบาลใดๆเลย จริงๆแล้วระบบโซตัสสะท้อนให้เห็นความไม่มีประชาธิปไตยของรัฐบาลปัจจุบัน มีบทความจำนวนไม่ถ้วนที่ต้องการพัฒนาระบบการศึกษาไทย และถึงแม้ว่าช่วงชั้นที่ขยายใหญ่ (oversized classes) และการบริการที่ย่ำแย่เป็นส่วนหนึ่งที่น่าตำหนิ แต่ความไม่สามารถของนักศึกษาที่จะแสดงความคิดเห็นอย่างอิสระ ในการที่จะวิพากษ์และคิดอย่างมีวิจารณญาณ นั่นคือปัญหาหลัก ข้อเท็จจริงที่ว่าพวกครูแก่ๆแทบจะไม่เคยวิพากษ์สถาบันของตน หรือการปฏิบัติการสอนที่โบราณ และค่านิยมเก่าๆที่ดำรงอยู่ในโรงเรียน นี่เป็นสาเหตุหนึ่งที่พวกครูแก่ๆและผู้บริหารเป็นบุคคลที่แตะต้องไม่ได้
นักศึกษาไทยทำงานเป็นเวลาหลายชั่วโมง พวกเขาต้องสอบเยอะมากๆ เมื่อระบบที่พวกเขาทำงานอยู่ถูกทำให้ล้มเหลว-ไม่มีใครสนใจว่าเหตุใดจึงล้มเหลว- นักเรียนไทยหลายคนมุ่งหวังที่จะได้รับการศึกษาที่ดี จึงเข้าไปเรียนโรงเรียนนาๆชาติ, หรือไม่ก็ไปต่างประเทศ, หรือไม่ก็ศึกษาด้วยตนเอง เวลาที่ใช้ในการศึกษาก็ไม่ได้ซึมซับคุณค่าทางการศึกษา แต่เป็นรูปรับปริญญา และที่สำคัญยิ่งไปกว่านั้นก็คือ ใบเกียรติบัตรในการเข้าทำงานแค่นั้น อาจไม่ยุติธรรมนักหากกล่าวว่านักศึกษาไทยหลายคนไม่ได้รับการศึกษาที่ดี และนักการศึกษาในบางโรงเรียนไม่ได้ใส่ในเรื่องความคิดสร้างสรรค์ หรือแม้แต่การคิดเชิงวิพากษ์ แต่ว่าโดยส่วนใหญ่แล้วระบบกำลังล้มเหลว จะขอยกตัวอย่างในเรื่องนี้ เหตุการณ์นี้มีอยู่ว่าหัวหน้าของ National Innovation Agency (NIA) ลอกเลียนงานวิทยานิพนธ์ปริญญาเอก และนักวิชาการชาวอังกฤษ ที่ถูกลอกเลียนถูกกักตัวเอาไว้ เพราะว่าเขาเป็นอันตรายต่อประเทศไทย ปัญหาต่างๆที่เกี่ยวโยงกันนั้นล้วนแล้วแต่อ้างอิงถึงความเป็นเจ้าและการรับอยู่ของระบบชนชั้น ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของระบบโซตัส
แปลและเรียบเรียงจาก
James Austin Farrell. Hazing, sexuality and the problem with education in
http://asiancorrespondent.com/135539/hazing-sexuality-and-the-problem-with-education-in-thailand/
ความเห็น (2)
เรียนอาจารย์ ต้น ผมไปทำกิจกรรมวิพากพ์งานของนักศึกษษราชภัฏ สงขลา ปี 4 ที่ ทะเลบัน สตูล ถูก ว้าก ทั้งคืน (เขียดว้าก)
-สวัสดีครับอาจารย์ต้น
-ตามมาอ่านบทความระบบโซตัส
-ส่วนตัวแล้วไม่ได้สัมผัสระบบนี้
-แต่ก็พอได้ยินได้ฟังเพื่อนๆ และคนข้างกายเล่าให้ฟังเป็นประสบการณ์ชีวิตบ้าง..
-ขอบคุณครับ
