Crypto-colonialism-----อาณานิคมอำพราง เป็นศัพท์ที่ใหม่สำหรับผู้เขียนที่ได้เรียนรู้
ศ.ไมเคิล เฮิร์ซเฟลด์ ศาสตราจารย์ทางสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด วิทยากรในงานเสวนาหัวข้อ "Crypto-Colonialism" หรือ "อาณานิคมอำพราง" ที่คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ อธิบายว่าประเทศไทยในการรับรู้ของเราจากการเรียนประวัติศาสตร์ว่าเป็นประเทศที่ไม่เคยเป็นอาณานิคมของใครนั้น จัดอยู่ในกลุ่มประเทศที่มีสถานะ "อาณานิคมอำพราง"
ภาพ ปกหนังสือ Le Petit Journal ปี รศ 112 ปีที่เรือรบฝรั่งเศสบุกถึงกรุงเทพ ฯ รูปจาก Pantip.com
อาณานิคมอำพราง เป็นคำที่แปลมาจาก Crypto-colonialism หมายถึง สภาวะที่ผู้อยู่อาศัยในประเทศใด ๆ ที่นิยามตัวเองว่า 'ไม่เคยอยู่ใต้อาณานิคม' แต่ในความเป็นจริงแล้วยังได้รับอิทธิพลจากมหาอำนาจเจ้าอาณานิคม หรือถูกบอกให้กระทำหรือห้ามกระทำอย่างใดอย่างหนึ่ง ถ้าไม่ยอมตามแล้ว อิสระภาพจะสั่นคลอน
สถานะอาณานิคมอำพราง เป็นสถานะที่ประหลาดกว่าสถานะอื่น ในประเทศที่เป็นอาณานิคมอำพรางไม่มีสิทธิพิเศษเหมือนประเทศที่ตกเป็นอาณานิคมจึงยิ่งทำให้เกิดปัญหาเพิ่มขึ้นจากการที่ต้องตกอยู่ภายใต้อิทธิพล
จาก ("ไทยไม่เคยเป็นเมืองขึ้น" ตามแบบเรียน ปะทะ "อาณานิคมอำพราง"จากมุมมองอาจารย์ ม.ฮาร์วาร์ดมติชนออนไลน์ วันที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2558
ตามนิยามนี้ประเทศไทยในสมัยรัชกาลที่ 5 มีสภาพเป็นอาณานิคมอำพราง คงไม่ลืมว่าเราจำ
ต้องเสียดินแดนไปบางส่วนตามแรงกดดันของฝรั่งเศสบ้าง อังกฤษบ้าง มีสนธิสัญญาที่ไทยเสียเปรียบ ชาวต่างชาติ (อังกฤษ) และคนในบังคับอังกฤษเข้ามาแสวงหาโอกาสทางธุรกิจ เมื่อทำผิดไม่ต้องขึ้นศาลไทย อาคารบ้านเรือนของชนชั้นนำแบบ โคโลเนียลยังมีให้เห็น การกลืนกลายทางวัฒนธรรมเช่น การกิน การแต่งกาย เป็นต้น อย่างไรก็ตามด้วยพระปรีชาสามารถและพระบารมีของ King Chulalongkorn (รัชกาลที่ 5) ทำให้ยังดำรงความเป็นราชอาณาจักรไทย(สยาม)อิสระไว้ได้ แม้จะสูญเสียไปบ้างก็ยังดีกว่าเสียโดยสิ้นเชิงดังเช่นประเทศเพื่อนบ้าน
น่าเป็นห่วงประเทศไทย เรากำลังเดินไปสู่การเป็นอาณานิคมอำพรางยุคใหม่หรือเปล่า ในเมืองเชียงใหม่ เริ่มเห็นสินค้าและบริการที่มุ่งสนองความต้องการของนักท่องเที่ยวชาวจีนมากขึ้น ๆ ขัดตาอย่างยิ่งที่ตามริมถนนใหญ่ ทำเลดี ภัตราคารอาหารจีนเปิดใหม่หลายแห่ง ตกแต่งหน้าร้านด้วยรูปแบบจีนและสีแดงพร้อมตัวอักษรจีนเตะตา ยิ่งไปกว่านั้น รถไฟความเร็วสูงที่กำลังจะเกิดขึ้นโดยร่วมมือกับจีนในเส้นทางที่จีนน่าจะได้ประโยชน์สูงกว่า จะทำให้ไทยเสียสิทธิสภาพในที่ดินตามแนวทางรถไฟให้แก่จีนอย่างยาวนานตามที่เคยมีข่าวลอยมาหรือไม่....
คำว่า อำพราง นี้ น่าจะนำมาใช้กับอีกหลาย ๆอย่างในประเทศไทยของเรา ชุวิทย์ กมลวิศิษฏ์ ใช้คำว่า ประชาธิปไตยอำพราง อธิบาย ระบบ(ไม่ใช่ระบอบ)ที่กำลังครอบคลุมประเทศไทย-คนไทยอยู่ขณะนี้ เขากล่าวว่า สหรัฐยากที่จะเข้าใจประชาธิปไตยอำพรางของไทยเรา