ตัวอย่างบทการพูด

"ถ้าคุณพูดไม่เป็นอย่าคิดว่า คุณจะเป็นผู้นำ"

คุณหมออำพน ศิริบุญมา ที่ปรึกษาสโมสรฝึกการพูดเชียงราย ขอให้ผมช่วยเขียนบทการพูดจากการพูดสิบนาทีมีของดีมาฝากของผม ณ สโมสรฝึกการพูดเชียงราย ผมจึงขอนำมาเผยแพร่แบ่งปัน โดยบทการพูดนั้น มีองค์ประกอบสำคัญ 4 ส่วนคือ
1.คำทักทาย
คำทักทาย คือ การทักทายผู้ที่ฟังการพูดของเรา โดยปกติ เราจะทัก 3-4 โดยเรียงลำดับจากผู้อาวุโสมากมายังบุคคลทั่วไป อาทิ ท่านผู้ว่าราชการจังหวัด ท่านรองผู้ว่าราชการจังหวัด ท่านนายอำเภอและแขกผู้มีเกียรติทุกท่าน สิ่งพึงระวังคือ ควรรู้ว่า ใครบ้างที่มาร่วมฟัง และเทคนิคการพูด คือ หากจดจำชื่อไม่ได้ สามารถเอ่ยตำแหน่งหน้าที่การงานของบุคคลนั้นได้เลย
2.คำขึ้นต้น
คำขึ้นต้นเป็นบทเริ่มต้นของการพูด เปรียบเหมือนการโปรยให้รู้เรื่องที่จะพูด จุดนี้เป็นจุดที่สำคัญมาก คนส่วนใหญ่มักจะละเลย เทคนิคคือ ขึ้นต้นด้วยคำกลอน เนื้อเพลง คำคม พุทธสุภาษิต คำถาม เป็นต้น
3.เนื้อเรื่อง
เวลาผมเป็นวิทยากรอบรมศิลปะการพูด ผมจะดูเพียงว่ามีการลำดับเนื้อเรื่องดีหรือไม่ เป็นระบบหรือไม่ ดังตัวอย่างที่ผมแบ่งปันมาในบทความนี้ก็มุ่งเน้นที่เนื้อเรื่อง
4.คำลงท้าย
การทิ้งท้าย หรือบทสรุปของการพูด จะเน้นจะย้ำอะไรอยู่ที่ตรงนี้ จะทำให้ประทับใจหรือจะทำให้ติดใจก็อยู่ตรงนี้ เป็นเสน่ห์ของนักพูโแต่ละคน เป็นบทเฉพาะตัวเลย

ตัวอย่างบทการพูดเรื่อง มองโลก มองเรา มุ่งเน้นการพูดตามลำดับเนื้อเรื่องจากเหตุการณ์ไกลตัวมายังเรื่องใกล้ตัวให้สอดคล้องพ้องกันอย่างกลมกลืน ระยะเวลา 10 นาที พูด ณ สโมสรฝึกการพูดเชียงราย โดยอาจารย์สุดปฐพี เวียงสี Edutainer คนแรกของประเทศไทย

โลกภายนอก กว้างไกล ใครก็รู้
โลกภายใน ลึกซึ้งอยู่ รู้บ้างไหม
จะมองโลก ภายนอก มองออกไป
จะมองโลก ภายใน ให้มองตน
(คำขึ้นต้น)

ท่านที่ปรึกษาสโมสร ท่านนายกสโมสร และสมาชิกที่รักทุกท่าน (คำทักทาย)

          วันนี้ ผมมีการประชุมอยู่สองงาน งานหนึ่งเป็นการประชุมสโมสรโรตารีเชียงรายเหนือเพื่อพิจารณางบประมาณในการ สนับสนุนน้ำดื่มสะอาดให้แก่โรงเรียนด้อยโอกาสในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชน ลาว และอีกการประชุมหนึ่งคือ การประชุมของสโมสรฝึกการพูดเชียงราย ผมตัดสินใจขับรถผ่านการประชุมสโมสรโรตารีที่โรงแรมดุสิตไอส์แลนด์มาที่นี่ เพื่อพัฒนาคนของจังหวัดเชียงรายก่อน ก่อนที่เราจะก้าวเดินไปพัฒนาประเทศเพื่อนบ้าน
           ณ เวลานี้ ข่าวสำคัญของโลกคงหนีไม่พ้นการลงคะแนนเสียงของประชาชนชาวสกอตแลนด์ เพื่อพิจารณาแยกประเทศเป็นเอกราชจากสหราชอาณาจักร โดยผลการนับคะแนนอย่างเป็นทางการปรากฎว่า ประชาชนชาวสกอตแลนด์ ร้อยละ 55 ไม่เห็นด้วย และร้อยละ 45 เห็นด้วย ผลการลงคะแนนครั้งนี้ มีข้อสรุปที่ชัดเจนว่า สกอตแลนด์ยังคงเป็นส่วนหนึ่งของสหราชอาณาจักร แต่เหตุใด สกอตแลนด์จึงอยากจะขอแยกเป็นเอกราชหลังจากอยู่ร่วมกับสหราชอาณาจักรมานานถึง 307 ปี ท่านทราบไหมครับ เหตุที่สกอตแลนด์ต้องการแยกเป็นเอกราชจากสหราชอาณาจักรต้องย้อนเวลาไปนาน เกือบ 40 ปี เมื่อสกอตแสนด์ขุดพบแหล่งน้ำดิบทางทะเลเหนือ ประกอบกับมีความมั่นใจในศักยภาพของประชาชนวัยทำงานที่มีมากถึง 3.6 ล้านคน ประเด็นสำคัญอีกประเด็นคือ ความไม่พอใจเมื่อครั้งสมัยนายโทนี่ แบล์เป็นนายกรัฐมนตรีได้ประกาศสงครามต่อต้านการก่อการร้ายร่วมกับนายจอร์จ ดับเบิลยูบุชแห่งประเทศสหรัฐอเมริกา สร้างความไม่พอใจให้แก่ชาวสกอตแลนด์ที่ต้องการความสงบและไม่ต้องการเป็นเป้า โจมตีจากการก่อร้ายเป็นอย่างมาก อีกทั้ง การพิจารณางบประมาณจัดสรรจากรัฐบาลกลางอังกฤษยังมีความล่าช้าอีกด้วย จวบจน เมื่อความไม่พอใจเก็บกดเอาไว้มานานได้ระเบิดออกมาจากผู้นำเสียงข้างมากใน รัฐสภาสกอตแลนด์ จึงมีความคิดที่จะขอแยกประเทศเป็นเอกราช แต่ไม่ว่าผลการลงคะแนนเสียงครั้งนี้ จะมีผลอย่างไรกับสกอตแลนด์ก็ตาม ปรากฏการณ์ครั้งนี้เป็นแรงกระเพื่อมที่มีผลต่อโลก สหรัฐอเมริกาย่อมอาศัยความชอบธรรมจากการตัดสินใจของสกอตแลนด์ในการต่อต้าน การก่อการร้าย เพื่อเดินหน้าโจมตีทางอากาศต่อกบฎซีเรียทางตอนเหนือของอิรักต่อไป นอกจากนี้ ประเทศน้อยใหญ่จะมีการประท้วงเพื่อขอแยกตัวเป็นเอกราชมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นบางรัฐของยูเครนที่ขอกลับไปอยู่กับรัสเซีย รัฐต่างๆในประเทศอินโดนีเซีย หรือแม้แต่สามจังหวัดชายแดนภายใต้ของไทย ถือเป็นเรื่องที่น่าจับตามองเป็นอย่างยิ่ง

           ในขณะที่สถานการณ์บ้านเรา รัฐบาลได้นำค่านิยม 12 ประการไปปรับแปลงให้เป็นบทอาขยาน เพื่อให้เด็กๆท่องจำ และห้วงเวลาที่ผ่านมา รัฐบาลได้แถลงนโยบายต่อสภานิติบัญญัตแห่งชาติิ จำนวน 11 ข้อเป็นนโยบายระยะสั้นเพียง 1 ปี ซึ่งผมมีโอกาสบรรยายให้กับเจ้าของธุรกิจที่กระทรวงการคลัง จึงอยากจะแบ่งปันมายังมิตรรักสมาชิกว่า เศรษฐกิจยังจะไม่น่าไว้วางใจหรือฟื้นตัวอย่างรวดเร็ว เพราะภาคธุรกิจยังคงชะลอการลงทุน รอดูความเปลี่ยนแปลงหลังจากรัฐบาลชุดนี้อยู่ครบวาระ ดังนั้น ในจังหวัดเชียงรายของเรา หากเพื่อนสมาชิกท่านใดเป็นหนี้สินก็ขอให้เป็นหนี้สินที่สามารถใช้คืนเจ้า หนี้ได้ มีเงินซื้อข้าวกิน นอนหลับอย่างอิ่มอุ่น ถือเป็นความสุขอย่างยิ่งในสภาวการณ์เช่นนี้

           เพื่อนสมาชิกที่เคารพ เรากำลังจะก้าวสู่การเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน แต่ท่านทราบหรือไม่ว่า แม่น้ำโขงไม่ใช่แม่น้ำนานาชาติ แม่น้ำโขงเป็นแม่น้ำของลาว เราสูญเสียแม่น้ำโขงให้แก่ประเทศลาวจากการทำสนธิสัญญาระหว่างฝรั่งเศสกับไทย ท่านที่ให้ข้อมูลแก่ผม ท่านมีนามว่า พลตำรวจเอก ดร.ประสาน วงศ์ใหญ่ ราชองค์รักษ์พิเศษในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ซึ่งท่านมีบ้านชื่อ คุ้มแม่น้ำโขงตั้งอยู่ริมแม่น้ำโขงที่ิอำเภอเชียงแสน โดยปัจจุบัน ท่าเรือพาณิชย์แห่งที่ 2 ต้องตั้งอยู่ริมปากแม่น้ำกก เพราะประเทศลาวไม่อนุญาตให้ใช้พื้นที่ในแม่น้ำโขงเหมือนท่าเรือพาณิชย์แห่ง ที่ 1 กรณีล่าสุด ผู้สื่อข่าวโทรศัพท์มาถามผมว่า ทำอย่างไรให้คนกลับไปใช้บริการข้ามฟากที่ท่าเรือบั๊กในอำเภอเชียงของอีก เพราะเมื่อมีสะพานข้ามแม่น้ำโขง ทางการได้ย้ายที่ทำการของหน่วยงานราชการไปยังสะพานใหม่ทั้งหมด ผมถามผู้สื่อข่าวท่านนั้นกลับไปว่า เขารู้ว่า สะพานจะสร้างเสร็จเมื่อวานหรือรู้ว่าจะมีสะพานเมื่อ 3-4 ปีที่แล้ว ผมไม่สามารถช่วยอะไรได้ ทางการก็ไม่สามารถช่วยอะไรได้ เพราะเขาไม่ฟัง เขาไม่คิดจะเปลี่ยนแปลง และเขายังคงทำเหมือนเดิมในขณะที่อาเซียนกำลังคืบคลานมา

           ผมห่างหายจากสโมสรฝึกการพูดเชียงรายไปเป็นเวลากว่า 2 ปี เดินสายบรรยายทั่วประเทศ โลกของพระมหาวุฒิชัย วชิรเมธีเหลือเท่านี้ ประเทศไทยของผมก็เหลือเท่านี้เช่นกัน บางวัน ผมกินข้าวที่สุไหงโกลก นอนที่กาญจนบุรี หรือไปสอนที่เชียงใหม่ ผมหายไปเพื่ออ่านพระไตรปิฎก และผมอ่านพระไตรปิฎกจบแล้ว ผมมักจะถามคำถามนี้เสมอเวลาที่ผมเป็นวิทยากรบรรยายให้หน่วยงานต่างๆ ผมจะถามว่า ท่านนับถือศาสนาพุทธทำไม ท่านตอบได้ไหมครับ คำตอบที่ผมได้รับคือ นับถือตามพ่อแม่หรือพ่อแม่ต้องการให้นับถือ นั่นแสดงว่า ท่านกาลามสูตร 10 มาตั้งแต่เกิดแล้ว หลายคนในประเทศนี้ยังไม่รู้ด้วยซ้ำว่า นับถือพุทธศาสนาเพราะอะไร และเมื่อผมศึกษา ผมพบว่า ปัญญาไม่ใช่ความรู้ ความรู้ไม่ใช่ปัญญา พระพุทธเจ้าสอนว่า ปัญญา ประกอบด้วยองค์สาม ได้แก่ สุตะมยปัญญา คือ ปัญญาเกิดจากการฟัง จินตะมยปัญญา คือ ปัญญาอันเกิดจากการคิดและภาวนามยปัญญา คือ ปัญญาอันเกิดจากการทำ

         เพื่อนสมาชิกทั้งหลายท่านโชคดีกว่าผมมาก ผมต้องหาความรู้จากอินเตอร์เน็ต ผมต้องอ่านหนังสือบนเครื่องบิน ผมต้องอ่านหนังสือเพียงลำพังบนเตียงในโรงแรมที่ผมไปพัก ในขณะที่ท่านสามารถเรียนรู้ร่วมกันได้ทุกวันศุกร์ เรียนรู้ได้ทั้งชีวิต เรียนรู้แบบสังคมศิษย์มิตรครู เพราะการพูดเป็นพื้นฐานขององค์ความรู้อีกสามอย่าง หนึ่ง มนุษยสัมพันธ์ มาวันนี้มีใครยังไม่ยิ้มให้กันบ้างครับ สอง ผู้นำ ไม่มีผู้นำคนไหนในโลกที่พูดไม่เป็น และสาม ความคิด การพูดเป็นการฝึกฝนลำดับความคิด นับแต่ผมพูดมา ท่านจับเอ้ออ้าได้กี่คำ หมูออมสินไม่มีทางได้กินเงินผม เอ้ออ้าไม่ใช่ไม่ดีนะครับ เอ้ออ้ามาจากฟองอากาศที่อยู่ในสมองของเรา คิดต่อไปไม่ได้ ลำดับความไม่ดี การพูดสำคัญแต่ไม่ได้หมายความว่า การพูดสำคัญที่สุด วันนี้ ท่านอาจจะไม่ได้พูด แต่ไม่ได้หมายความว่า วันนี้ท่านจะไม่ได้อะไรจากที่นี่กลับบ้านไป ผมพบว่า การเป็นนักพูดที่ยิ่งใหญ่ไม่ใช่อยู่ที่การพูด แต่อยู่ที่ว่า ฟังเป็นไหม คิดได้หรือเปล่า และลงมือทำอะไรบ้าง วันนี้ ท่านนายกสโมสรฝึกการพูดเชียงรายของเราก็แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนแล้วว่า ความรักไม่สามารถดูได้จากคำพูด แต่ความรักต้องดูจากกระทำ ดังเช่น เราเห็นท่านทุ่มเทเสียสละให้แก่สโมสรมาโดยตลอดระยะเวลาของการดำรงตำแหน่ง และผมอยากให้ทุกท่านโปรดมั่นใจ ผมเห็นกับตาของผมมาแล้ว สมาชิกสโมสรฝึกการพูดเชียงรายที่นั่งอยู่ในห้องนี้หลายท่าน คว้าตำแหน่งชนะเลิศการประกวดสุนทรพจน์ในระดับภูมิภาคมาแล้ว ถามตัวท่านเองดูสิว่า ท่านมาที่นี่ ท่านต้องการอะไร (เนื้อเรื่อง)

สุขหรือทุกข์ เรารู้ อยู่ที่จิต
ถูกหรือผิด เรารู้ อยู่ที่ผล
ดีหรือชั่ว เรารู้ อยู่ที่ตน
มีหรือจน เรารู้ อยู่ที่ใจ (สรุปจบ)

[ขจิต ฝอยทอง]

ชอบใจบทการพูดครับ

หายไปนานมากๆ

คิดถึงๆๆ

[สุดปฐพี เวียงสี]

ขอบพระคุณอาจารย์ ดร.ขจิตที่ระลึกนึกถึง ผมหลบไปศึกษาพระธรรมมา และเดินสายแบ่งปัน แต่ผมติดตามผลงานอาจารย์ตลอดเลยครับ มันส์มากชีวิตของอาจารย์ เดินทางปลอดภัยทุกที่นะครับ