อีสานวันละคำวันนี้ขออธิบายความหมายของคำว่า "แก้" เป็นคำกริยา มีหลายความหมาย คือ คลายออก, ทำให้หลุดพ้นไป, ทำให้ใช้การได้, ทำให้ดีขึ้น, ซ่อม, ถอด, ทำให้หาย ดังตัวอย่าง
"หล่าไปแก้งัวอยู่ทงนาให่แน" (หนูไปปล่อยวัวที่ทุ่งนาให้หน่อย)
"ซ่างแก้นาลิกาให่แน่" (ช่างซ่อมนาฬิกาให้หน่อย)
"บักหำแก้เสื่อแก้ส่งออกล่ะไปอาบน่ำหลังบ้าน" (หนูถอดเสื้อถอดกางเกงออกแล้วไปอาบน้ำที่หลังบ้าน)
"หล่าปวดแข่วแมนบ่ ไปหาเปือกแคเอามาต้มใส่เกือล่ะเอามาอมประมาณ 5 นาทีแก้ปวดแข่วได้" (หนูปวดฟันใช่ไหม ไปหาเปลือกแคเอามาต้มใส่เกลือแล้วนำมาอมประมาณ 5 นาทีก็หายจากปวดฟันได้)
ขอบคุณมากค่ะ เปลือกแคแก้ปวดฟันได้จริง ๆ นะคะ ตอนเป็นเด็กคุณแม่เคยทำให้อมเวลาปวดฟันค่ะ สูตรลับคือ เอาเปลือกแคต้มกับน้ำและเกลือโดยใส่เกลือมาก ๆ ให้เค็มจัดเลย แล้วนำไปต้มเอาเปลือกแคมาอมจนรสจืด คายทิ้งแล้วอมใหม่ อมบ่อย ๆ จะหายไปเองค่ะ ลองดูนะคะ
นายิกา