ลั่นทม เป็นดอกไม้ที่บานตลอดปี สวยและมีกลิ่นหอม ดอกมีหลายสีสวยงาม หลายๆบ้านไม่กล้าปลูกเพราะชื่อลั่นทม ไม่เป็นมงคล ต่อมามีการเปลี่ยนชื่อเรียก เป็นลีลาวดี ซึ่งไม่ค่อยมีใครเรียกมากนัก ก็ยังคงเรียก ลั่นทม กันเป็นส่วนใหญ่ นอกจากให้ความสวยงามให้กลิ่นหอมแล้วยังเป็นพืชที่มีสรรพคุณในด้านยาสมุนไพรด้วยนำสรรพคุณมากฝากค่ะ
ลั่นทม จำปาลาว (เหนือ) ,จำปา (อีสาน), จำไป (เขมร) ,จงป่า(กเหรี่ยง) ,
จำปาขอม (ใต้), ไม้จีน (ยะลา) ,มอยอ (มาลายู)
สรรพคุณ นิยมใช้ทำยาเฉพาะลั่นทมไทย คือ สีขาว
ใบ รสขมเมา ลนไฟแก้ปวดบวม ชงน้ำร้อนดื่มแก้หืด
ดอก รสขม ใช้ผสมกับใบพลู รับประทานแก้ไข้มาเลเรีย
เมล็ด รสขมเมา ระบาย ขับน้ำเหลือง แก้งูสวัด รักษาแผลซิฟิลิส
เปลือกต้น รสขมเมา เป็นยาถ่ายอย่างแรง ต้มดื่ม แก้โรคหนองใน แก้ไข้ ถ่ายขับระดู
ผสมกับน้ำมันมะพร้าว น้ำมันเนย และข้าวรับประทานแก้ท้องเดิน ขับปัสสาวะ
เนื้อไม้ รสขมเมา ต้มดื่มแก้ไอ ขับพยาธิ
ยางจากต้น รสขมเมา ถ่ายอุจจาระ แก้โรคไขข้ออักเสบ แก้ปวดฟัน ทาแก้งูสวัด แก้หิด
แก่น รสขมเมา ถ่ายเสมหะ ถ่ายโลหิต ถ่ายพิาโลหิต ระดู ถ่ายพิษกามโรค ถ่ายพิาทั้งปวง
เปลือกราก รสขมเมา แก้โรคหนองใน แก้ไขข้ออักเสบ ขับลม ถ่ายอุจจาระ
( ขอบคุณสรรพคุณลั่นทมจากหนังสือสารานุกรมสมุนไพรรวมหลักเภสัชกรรมไทย โดย วุฒิ วุฒิธรรมเวช)
ดอกร่วงนิยมนำมาลอยน้ำ
ทำอาหารชุปแป้งทอดเป็นเหมือดกินกับขนมจีนน้ำพริก จิ้มน้ำพริก หรือเป็นของว่างก็ได้
ลำต้นลั่นทม
รากลั่นทม
ลั่นทมหรือลีลาวดี เป็นอีกต้นไม้ประดับที่น่าปลูกนะคะ ที่บ้านกำลังพึ่งจะเริ่มค่ะ ยังอยู่ในกระถางว่าจะลงดินไว้นอกรั้วหน้าสวนตอนแรกก็ไม่คิดจะปลูกค่ะ ลูกชายชอบมากให้หามาปลูกดอกสีขาวอาจจะเป็นเพราะได้เห็นมาตั้งแต่เด็กๆตอนอยู่ที่โรงเรียนในโรงเรียนมีต้นใหญ่มาก ดอกร่วงหล่นพื้นดูสวยงามมาก
ลั่นทมเป็นต้นไม้ที่อดทนมาก ปลูกในกระถางก็ต้นโตและออกดอก เดี๋ยวนี้ได้ชมสีขาวบ่อยมากส่วนใหญ่ก็ปลูกกันแต่ต้นดอกสีขาวกันนะคะ ราคาขายในตลาดต้นไม้ต้นไม่ใหญ่ราคาไม่แพง กิ่งชำก็ขึ้น ตัดจากกิ่งต้นใกล้บ้านหรือบ้านใกล้เคียงมาปลูกก็ได้นะคะ ถ้าชอบและไม่ถือตามความเชื่อโบราณ เพราะไม่ได้ชื่อลั่นทมอย่างเดียว ยังมีชื่ออื่นๆให้เรียกหลายชื่อนะคะ
ด้วยความปรารถนาดี กานดา แสนมณี
วันพฤหัสบดีที่ ๒๙ พฤษภาคม พ.ศ ๒๕๕๗
งามมากค่ะพี่ดา
...ดอกลีลาวดีสีขาวสวยแปลกตาดีนะคะ
แถมชื่อออกแนวจำปามากมายเสียด้วยครับ
ขอบคุณบันทึกดีๆ ที่มอบความรู้ครับ
สรรพคุณเยอะนะครับต้นลั่นทม