อิสรภาพในการจัดการศึกษาของโรงเรียน หัวใจสำคัญของคุณภาพการศึกษา
จากบันทึก "ระบบผลิตครูต้นเหตุการศึกษาต่ำ" ของท่าน WASAWAT DEEMARN ที่ยกเอาคำกล่าวหรือความเห็นของท่าน รศ.ดร.สมพงษ์ จิตระดับ อาจารย์ประจำคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่ให้สัมภาษณ์ผ่าน นสพ.เดลินิวส์ เมื่อ ๒๘ เม.ย.๕๗ เกี่ยวกับคุณภาพการศึกษาอันเป็นผลมาจากระบบการผลิตครู ที่ผลิตในระบบเปิด (ใครๆก็เรียนได้) ซึ่งต่างกับเมื่อก่อนที่ผลิตครูในระบบปิด (คนเก่งระดับแถวหน้าเท่านั้นที่จะเรียนได้ และต้องสอดคล้องกับความต้องการในระบบการศึกษา)
ในส่วนนี้ครูวุฒิเห็นด้วยส่วนหนึ่ง แต่น่าจะมีส่วนไม่มากนัก เพราะที่ครูวุฒิเห็นและเคยแลกเปลี่ยนในหลายๆเวที
ทุกภาคส่วนมีความเห็นที่ตรงกันว่า ระบบการผลิตครูของเราด้อยมากๆก็ตรงที่ขาด "การเสริมสร้างพลังจิตวิญญาณครู"
เพราะส่วนใหญ่มักเอาเกณฑ์เชิงตัวเลขเป็นสาระ (ใครทำคะแนนได้มาก คนนั้นเก่ง) ส่วนจิตญาณ ความมุ่งมั่น และความสามารถด้านอื่นๆมีความสำคัญน้อยมาก
ครูวุฒิจึงมักเห็นคน(เรียนและสอบ)เก่งแต่เห็นแก่ตัวมาเป็นครูกันเยอะมาก
ครูที่มาจากคนเหล่านี้ มักจะเข้าใจหรือเข้าถึงจิตใจและความรู้สึกของเด็กๆที่เรียนอ่อนเรียนช้า (แต่มีความสามารถด้านอื่น) น้อยมากหรือไม่เข้าใจ-เข้าไม่ถึงเลยด้วยซ้ำ
ครูพวกนี้ก็จะให้ความสำคัญกับการเรียนในแบบที่ตัวเองเรียนมา คือ อ่านๆๆๆๆๆ จำๆๆๆๆๆ แล้วไปจิ้ม(ข้อสอบ)ให้ถุกให้มากที่สุด
ดังนั้น เด็กที่เรียนอ่อน เรียนช้า เด็กที่ไม่ค่อยชอบวิชาการ จึงมักเบื่อครูเหล่านี้โดยสะสมเกรด 0 ตัว ร. หรือไม่ก็ มส. ไว้หลายๆตัว
สุดท้ายก็หนีออกจากระบบเพราะทนไม่ได้ ดังที่เราๆท่านๆเห็นกันอยู่นั่นแหละ
แต่สิ่งหนึ่งครูวุฒิเห็นชัดเจนก็คือ
อิสระภาพของโรงเรียนในการศึกษา มีส่วนสำคัญอย่างยิ่งต่อคุณภาพการศึกษา
ดังจะเห็นได้จากการที่โรงเรียนเอกชนส่วนใหญ่ จ้างเพียงครูที่สอบบรจุเป็นข้าราชการไม่ได้มาสอน (ผลิตจากระบบเดียวกับครูที่สอบบรรจุได้นั่นเอง)
แต่คุณภาพการศึกษา(เชิงตัวเลข)ของเขาก็ดี
เพราะเข้ามีอิสระภาพในการบริหารจัดการในระดับหนึ่ง (อย่างน้อยจะจ้างใครก็ได้-หรือเลิกจ้างใครก็ได้) ทำให้ครูในฐานะลูกจ้างกระตือรือร้นและใส่ใจในงานตลอดเวลา
ซึ่งต่างกับโรงเรียนในระบบราชการโดยสิ้นเชิง
ผู้บริหารโรงเรียนทุกโรงเรียนแม้จะจบ ป.โท จบ ดร. หรือจบอะไรๆมามากมาย ก็ยังต้องรับคำสั่งจากเบื้องบนลูกเดียว
โอกาสที่จะทำตามสภาพบริบทของปัญหาที่มี(ทั้งของโรงเรียนและชุมชน)นั้นมีน้อยมาก
ที่สำคัญคำสั่งจากเบื้องบนทั้งทั้งหมด มักจะเป็นคำสั่งตามที่ทึกทักเอาว่า และมักจะเกิดจากการที่มีงบประมาณล้นเหลือ จนทางใช้ไม้หมด ต้องเดือดร้อนครูและนักเรียนให้เป็นเครื่องมือช่วยในการใช้
ถ้าไม่เชื่อครูวุฒิ ลองให้หน่วยเหนือของโรงเรียนอยู่เฉยๆสัก ๒-๓ ปี และเทงบประมาณลงมาที่โรงเรียนดูสิ
ถ้าคุณภาพการศึกษาไม่ดีขึ้นกว่าเดิม ครูวุฒิจะเตะตูดตัวเองพร้อมกับอับเปหิตัวเองออกจากระบบการศึกษา ในฐานะครูผู้ด้อยคุณภาพอีกคนในทันที
ขออภัยแรงไปนิดด้วยควาอัดอั้นครับ
(กิจกรรมปลูกผักอนามัยได้กำไรหลายต่อ ที่มีผลต่อจิตใจและคุณภาพสมองของเด็กของโรงเรียนบ้านโคกเพชร)
ความเห็น (4)
ตามมาเยี่ยมบันทีกครับ ;)...
ขอบคุณครับ เราก็ต่างให้ความสำคัญกับคุณภาพการศึกษาหมือนๆกันนะครับ ตอนนี้ลูกชายคนเล็กของผมก็กะลังเรียนครูศิลปะที่ มช. ผมแนะนำให้เขาทำกิจกรรมมากๆเพื่อพัฒนาภาวะผู้นำและจิตวิญญาณครูครับ
...เด็กๆมีความสุข...มีการแสดงออก... ก็รู้ถึงคุณภาพของครู และผู้บริหารโรงเรียนนะคะ
ขอบพระคุณมากครับ ท่าน 