ช่างทอง..เมืองเพชรบุรี??
วันนี้ผู้เขียนมาเล่าเรื่อง “ช่างทองเมืองเพชร” ..อยู่ในกลุ่มช่างทองรูปพรรณ ....รูปแบบทองรูปพรรณ...ของเมืองเพชรมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวนะคะ .... เมืองเพชรบุรีมีคำขวัญว่า “เขาวังคู่บ้าน ขนมหวานเมืองพระ เลิศล้ำศิลปะ แดนธรรมะ ทะเลงาม” ....คำว่า “เลิศล้ำศิลปะ”... วันนี้นำศิลปะ... “ด้านประณีตศิลป์” ... ที่นิยมทำเครื่องประดับประเภทต่างๆ ที่หาดูได้ยากและ...ผู้สืบสาน.....ก็เหลือน้อยลงไปนะคะ
1. สร้อยคอ ซึ่งมีหลายแบบ ได้แก่ เป็นสร้อยคอที่เป็นลวดลายการถักห่วงกลม .... ขนาดเล็ก ๆ จำนวนมากอย่างต่อเนื่อง ... เพื่อทำเป็นสร้อยคอและสายสะพายแล่ง....
- สร้อยคอสี่เสา ... สร้อยสี่เสา...จะมีเหลี่ยม...ขนาดเล็ก
- สร้อยคอหกเสา ... สร้อยหกเสา...มีเหลี่ยมขนาด...ปานกลาง
- สร้อยคอแปดเสา… สร้อยแปดเสา....จะมีเหลี่ยม...ขนาดใหญ่
- สมอเกลียว ... เป็นสร้อยที่ทำจาก ... ลวดลายทองคำขดเป็นห่วงแล้วเชื่อมต่อกันเป็น...ลูกโซ่ปะวะหล่ำหรือปะวะหล่ำทรงเครื่อง ซึ่งเลียนแบบมาจากโคมจีน
- ลูกสน มีลักษณะคล้าย... “ลูกสนทะเล” ประกอบด้วยโครงลวดทองขนาดเล็กต่อประกอบกัน
- บัวสัตตบงกช (กระดุม) เป็นลายทองรูปพรรณ เลียนแบบบัวสัตตบงกช มีชื่อเรียกในหมู่ช่างทองเมืองเพชรบุรีว่า “กระดุม" ช่างเมืองเพชรบุรี
2. สร้อยข้อมือ
- สร้อยข้อมือ...ลายดอกพิกุล ...เป็นลวดลายทอง นิยมใช้ตกแต่งหรือ ประกอบทองรูปพรรณลวดลายอื่น
3. แหวน
- แหวน... ฝังพลอยหรือเพชรซีกทั่ว ๆ ไป แต่ช่างทองเมืองเพชรบุรี...ใช้วิชาการสลักลวดลาย... สวยงามเป็นเอกลักษณ์เมืองเพชรบุรี ค่ะ ... แหวนลายกระดุม
4. ตุ้มหู
- เต่าร้าง ... เป็นชื่อเรียก ตุ้มหู มีลักษณะคล้าย ...พวงของ... ผลเต่าร้าง
5. กำไล ... ก้านบัว เป็นชื่อเรียก “กำไลข้อเท้า” สำหรับเด็กในสมัยก่อน.... มีลักษณะเป็นห่วงขนาดใหญ่ กลมเกลี้ยง…สวยงาม... “เป็นศิลปะ” ... ช่างทองเมืองเพชรบุรี ... ที่ได้สร้างสรรค์จนเป็นที่นิยมตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ... จริงๆ ค่ะ
สรุปได้ว่า .... เมืองเพชรบุรี .... เป็นเมืองที่... ผู้คนรักศิลปะ .... ...มีความคิดสร้างสรรค์ .... เมืองเพชรบุรี ... มีช่างฝีมือหลายๆ ด้านค่ะ... เรียกว่า ช่าง 10 หมู่ ... วันนี้ผู้เขียนนำเสนอ ... “สาขาทัศนศิลป์ ประณีตศิลป์” ... ช่างทองเมืองเพชร ที่มีชื่อเสี่ยงเช่น ... นางเนื่อง แฝงสีคำ ปัจจุบันอายุ 99 ปี มีความเชี่ยวชาญในการทำทองรูปพรรณทุกชนิด มีประสบการณ์ในการทำทองมานานกว่า 80 ปี และเป็นผู้ที่ดีได้รับยกย่องจาก....สำนักงานวัฒนธรรมแห่งชาติ ....เป็นช่างทองโบราณเมืองเพชร ที่บ้านเลขที่ 6 ถนนเพชรพรี ต.ท่าราบ อ.เมือง เพชรบุรี .... ได้รับการประกาศยกย่องจาก คณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ .... ให้เป็นศิลปินแห่งชาติ พุทธศักราช 2555 ...ในสาขา.. “ทัศนศิลป์ ประณีตศิลป์–ช่างทอง”....สวยงามมากๆ นะคะ ....
วันนี้ผู้เขียน..เล่าเรื่อง... ช่างทองเมืองเพชรบุรี ... จบเพียงแค่นี้ก่อนนะคะ "ทุกๆ อย่างคือการเรียนรู้" ... การเรียนรู้เกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ... เรียนรู้ได้ตลอดชีวิต นะคะ (Learning for life)....
ฮื้อ...ผู้เขียนอยากไปเรียนเป็นช่างทำทองจังเลยค่ะ ... แต่ไม่มีฝีมือค่ะ .... เพราะว่า ทุกๆ อย่างคือ การเรียนรู้ ... อยากเรียนจริงๆ ... แต่ด้วยสายตาและความสามารถ+(บวก)วาสนา .... คงไปไม่ถึงนะคะ...วันนี้เรียนจากการสืบค้นไปก่อน ... คงไม่ได้ลงมือปฎิบัตินะคะ
ขอบคุณค่ะที่ท่านให้เกียรติอ่านบทความนี้นะคะ
ความเห็น (18)
สวยงามทั้งนั้น....เป็นสิ่งที่เราต้องสืบสานอนุรักษ์
ชื่นชมงานหัตถศิลป์เมืองเพชรมากๆค่ะ...ภาพที่เลือกมางดงามจริงๆค่ะ
สายสร้อยสวยนะครับอาจารย์หมอ...แต่สำหรับกระผมชอบขนมเมืองเพรชนะ....เพราะเรียนรู้ได้เร็วกว่า
ทุกๆอย่างคือการเรียนรู้ จริงๆครับ
โอ๊ะ !!!! น่าชม ...วาสนา.อีเรียม ได้ชมของสวยๆๆ
เมื่อก่อน แถว ๆ บ้านคุณมะเดื่อก็มีช่างทำทองแบบโบราณจ้ะ แต่ปัจจุบัน หายไปหมดแล้ว
สวยนะครับ... ยิ่งเป็นงานฝีมือเเล้ว ยิ่งรู้สึกว่าทรงคุณค่ามากขึ้น...
สุดยอดของงานฝีมือคนไทยที่เป็นช่างทองมานมนานนะคะ สวยๆๆ..จนเลือกไม่ถูกค่ะ
ฝีมือปราณีตจริง ๆ ค่ะ...สวยงาม...แต่ความสวยงามบางครั้งก็ไม่ค่อยคงทนหรอกนะคะ...เคยซื้อลายแบบนี้ค่ะ
แต่สุดท้ายก็ต้องนำไปเปลี่ยน เพราะตามลายข้อต่อจะเกิดหัก ทำให้บาดที่คอแล้วเกิดแผล...สุดท้ายต้องนำไปเปลี่ยน
ร้าน ขอเป็นเส้นห่วงโซ่ ธรรมดาแบบโบราณ ตามเดิม...คงทนมากกว่าค่ะ...
งานฝีมือประณีตของคนไทยสวยงามค่ะ เป็นสิ่งที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้เป็นอย่างยิ่ง ขอบคุณนะคะที่ทำให้มีโอกาสได้ชม !!!
...สวยงามมากๆนะคะ...
-สวัสดีครับพี่หมอ.
-ทอง ๆ ๆ ๆ น่าสนใจมาก ๆครับ
-ช่างทอง....อาชีพที่น่าสนใจนะครับ
-ทุกเส้น.ทุกลาย..สวยงาม...น่าสะสม..และนำมาเป็น"สมบัติ" ฮ่า ๆ
-ขอบคุณพี่หมอมากๆ ครับ
- ฝีมือดีมากๆ สวยๆทั้งนั้นเลยครับ..
- ละแวกนี้ที่เป็นเอกลักษณ์คล้ายๆกัน ก็เป็นที่จ.สุโขทัยครับ
เสียดายนะคะ ช่างทองของเราจะสูญพันธุ์ไปทุกทีนะคะ
ขอบคุณมากค่ะที่มีวาสนาจากพี่เปิ้นมาให้ชม ละเอียด ประณีต อ่อนช้อย งดงามมาก ลวดลายจากการสังเกตธรรมชาติทั้งนั้นเลย น่าทึ่งจริง ๆ
เป็นผลงานที่รงคุณค่ามากๆครับ