ยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณ ตอนที่ 1 กลุ่มยาขับลม
ยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณประกาศใช้เมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2556
มีใจความดังต่อไปนี้
(สำเนาคัดลอก)
หน้า ๓๐
เล่ม ๑๓๐ ตอนพิเศษ ๒๑ ง ราชกิจจานุเบกษา ๑๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖
ประกาศกระทรวงสาธารณสุข
เรื่อง ยาสามัญประจําบ้านแผนโบราณ พ.ศ. ๒๕๕๖
โดยที่เป็นการสมควรปรับปรุงประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจําบ้านแผนโบราณ
ให้เหมาะสมกับสภาวการณ์ทางการแพทย์และการสาธารณสุขในปัจจุบัน
อาศัยอํานาจตามความในมาตรา ๗๖(๕) (๗) (๘) และ(๙) แห่งพระราชบัญญัติยา พ.ศ. ๒๕๑๐
ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติยา(ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๒๒ อันเป็นกฎหมายที่มีบทบัญญัติ
บางประการเกี่ยวกับการจํากัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคล ซึ่งมาตรา ๒๙ ประกอบกับมาตรา ๓๓
มาตรา ๔๑ มาตรา ๔๓ และมาตรา ๔๕ ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย บัญญัติให้กระทําได้
โดยอาศัยอํานาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมาย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขโดยคําแนะนําของ
คณะกรรมการยา จึงออกประกาศไว้ดังต่อไปนี้
ข้อ ๑ ให้ยกเลิกประกาศกระทรวงสาธารณสุขเรื่องยาสามัญประจําบ้านแผนโบราณ ลงวันที่
๒๖ มิถุนายน ๒๕๔๒
ข้อ ๒ ให้ยาแผนโบราณตามตํารับยาที่มีตัวยาสําคัญตัวใดตัวหนึ่งหรือหลายตัว ดังต่อไปนี้
เป็นยาสามัญประจําบ้าน
(๑) ยาขับลม(แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ บํารุงธาตุ)
ตัวยาตรง ได้แก่ กระเทียม(หัว) กระวาน(ผล) กะทือ(เหง้า) กะเพราแดง(ใบ)
กานพลู(ดอก) กุ่มน้ำ(เปลือกต้น) กุ่มบก(เปลือกต้น) ขมิ้นชัน(เหง้า) ขมิ้นอ้อย(เหง้า) ข่า(เหง้า)
ขิง(เหง้า) จันทน์เทศ(รกหรือเมล็ด) เจตพังคี(ราก) ช้าพลู(ราก) ดีปลี(ผล) ตะไคร้(ต้นหรือเหง้า)
เบญจกูล ผักแพวแดง(ต้น) พริกไทย(เมล็ดหรือผล) มหาหิงคุ์(ยาง หรือgum - oleoresin) เร่ว
(เมล็ดหรือผล) สมุลแว้ง(เปลือกต้น) สะค้าน(เถา) หัสคุณเทศ(ต้น) แห้วหมู(หัว) อบเชย(เปลือกต้น)
ตัวยาช่วย ได้แก่ กระพังโหม(ต้น) กะเพราขาว(ใบ) การบูร กําจัด(เปลือกผล)
ข่าต้น(เนื้อไม้) ข่าลิง(เหง้า) จันทน์แปดกลีบ(ผล) เทพทาโร(เปลือกต้นหรือเนื้อไม้) เทียนขาว
เทียนข้าวเปลือก เทียนดํา เทียนแดง เทียนตาตั๊กแตน เทียนเยาวพาณี เทียนสัตตบุษย์ เปราะป่า
(หัว) เปราะหอม(หัว) เปล้าน้อย(ใบ) เปล้าใหญ่(ใบ) ผักชีลา(ผล) ผักชีล้อม(ผล) แฝกหอม
(ราก) พริกหอม(ผล) พริกหาง(ผล) มะกรูด(ผิวผลหรือใบ) มะนาว(ผิวผลหรือใบ) มะรุม(เปลือกต้น)
ลําพันขาว(เหง้า) ลําพันแดง(เหง้า) ลําพันหางหมู(เหง้า) สวาด(ใบ) สะค้าน(ผล) สะระแหน่
(ใบ) หอม(หัว) หอมแดง(หัว)
โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทํา สรรพคุณ ขนาดการใช้ และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบ
จากสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา
จากการศึกษา ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญประจําบ้านแผนโบราณ ให้เหมาะสมกับสภาวการณ์ทางการแพทย์
และการสาธารณสุขในปัจจุบัน รวมทั้งศึกษาเปรียบเทียบ ยกเลิกประกาศกระทรวงสาธารณสุขเรื่องยาสามัญประจําบ้านแผนโบราณ
ลงวันที่๒๖ มิถุนายน ๒๕๔๒ พบว่ามีตัวยาจำนวนมากที่ยังคงไว้ให้ศึกษา จึงมีความคิดว่า น่าจะได้บันทึกทบทวนและรวบรวมข้อมูล
เพิ่มเติมเป็นการทบทวนความสนใจของตัวเอง พร้อมจัดระเบียบความรู้เกี่ยวกับการเภสัชกรรมโบราณ แพทย์แผนไทย
ประเภทเวชกรรมไทยให้มีความน่าสนใจมากขึ้น ซึ่งสมุนไพรบางตัวได้ศึกษาเพิ่มเติมและบันทึกไว้บ้างแล้ว
ก็จะเชื่อมโยงลิงค์ไว้และนำมาจัดให้อยู่ในหมวดหมู่เดียวกัน
ขอบคุณค่ะ
ความเห็น (15)
ขอบคุณค่ะคุณkrutoiting...ได้รู้จักชื่อสมุนไพรไทยมากมายหลายชนิด และสรรพคุณตัวยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณของไทย ที่สามารถรักษาได้ผลจริงนะคะ...ชื่นชม และน่าสนใจมากๆนะคะ...
มีประโยชน์มากเลยครับพี่ต้อย
เป็นยาสามัญประจำบ้าน
ที่หาได้ไม่ยาก
ขอบคุณครับ
ขอบคุณมากค่ะที่เผยแพร่สาระน่ารู้ดีๆเช่นนี้...ช่วยกันรณรงค์ใช้สมุนไพรไทยนะคะ
สวัสดีค่ะพี่ครูต้อย
ขอบคุณมากนะคะ
ขอบคุณค่ะ
 โอ๋-อโณ |
สมุนไพรไทยได้รับการพัฒนาต่อยอดขึ้นเรื่อยๆแล้ว
นับว่าเป็นสิ่งที่ควรสรรเสริญผู้ที่เข้ามารับผิดชอบ
และสานต่อภูมิปัญญาไทยให้ก้าวหน้าทางด้านวิทยาศาสตร์ และ
ไม่นานคงได้รับการยอมรับจากแพทย์ซีกโลกตะวันตกมากขึ้น
ขอบคุณที่ให้กำลังใจและเกียรติกับบันทึกนี้ค่ะ
ขอบคุณค่ะน้องอ.ดร.ขจิต
พรุ่งนี้พี่ไปสุพรรณค่ะ และจะค้างที่สุพรรณ 1 คืน
และอาจได้แวะกำแพงแสน มีเป้าหมายพบคนเก่งตรงทางเข้าสนามบินกำแพงแสน
เป็นชายพิการแต่สู้จนก้าวขึ้นมาเป็นตัวอย่างเกษตรกรที่ดีคนหนึ่ง ได้เจอตัวเขาแล้วทึ่งมากๆค่ะ
ขอบคุณน้องบาวที่แวะมาให้ดอกไม้ ช่วงนี้ชีพจรลงต้องจรทุกวันค่ะ
ขอบคุณค่ะ อ.ชยพร แอคะรัจน์ ค่ะ
ขอบคุณค่ะพี่ใหญ่ 
นาง นงนาท สนธิสุวรรณ ยังมีอีกมากที่กระทรวงได้ขึ้นทะเบียนไว้แล้ว และมีหลายตัวที่ได้ถูกตัดออกไปค่ะ เช่นชะมดเช็ดเนื่องจากมาจากชะมดสัตว์สงวน และราคาแพงลิบค่ะ แต่ก็มีโอกาสได้ทำยาหอมเนาวโกฐแบบโบราณ คือใส่ชะมดเช็ดค่ะ
ขอบคุณค่ะน้องทิมดาบที่ให้เกียรติอ่านบันทึกนี้
พี่ตั้งใจว่าจะทยอยเขียนบันทึก และหาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับสมุนไพร และสูตรยาเท่าที่จะหาได้ทั้งในตำราแพทย์แผนไทยโบราณ และจากภูมิปัญญา โดยเฉพาะด้านเภสัชกรรมโบราณให้มากเท่าที่จะทำได้ เพื่อทบทวน และอนุรักษ์ค่ะ
คนสวยมาให้กำลังใจบันทึกสมุนไพรไทยแบบนี้ก็ยินดีมากค่ะ เพราะสมัยนี้หาคนสวยหันมามองสมุนไพรโบราณนั้นยากมาก นะคะน้องมนัสดา ขอบคุณที่ให้เกียรติสมุนไพรไทยค่ะ
ขอบคุณค่ะที่ให้เกียรติบันทึกสมุนไพรไทยๆ
เป็นเรื่องน่ายินดีมากๆที่มีเยาวชนรุ่นใหม่หจากหลายสถาบัน
หันมาเรียนวิชาแพทย์แผนไทยประยุกต์นะคะ
เป็นเพราะมีผู้ใหญ่ได้หันมาสนใจมากขึ้น
ที่จะนำมาวิจัยค่ะ
ขอบคุณค่ะ
ดร. พจนา แย้มนัยนา
สมุนไพรไทยนั้นมีคุณค่าทางการรักษาได้จริง เพียงแต่เรายังต้องพัฒนา
ให้ดูดีมีราคา อิอิ อันที่จริงคุณค่าของสมุนไพรนั้นไม่ต้องอาศัยหน้าตาก็ยังรักษาให้หายได้
แต่ก็มีบางประเด็นเช่นคุณภาพของการเก็บรักษาสมุนไพรไว้นานๆ คงต้องได้รับการพัฒนาวิจัยจากผู้เชี่ยวชาญ
หมอไทยโบราณนิยมที่จะปลูกสมุนไพรที่สำคัญๆไว้ใกล้บ้านค่ะ จึงไม่ต้องกังวลเรื่องการเก็บรักษาให้คงคุณภาพ
ปัจจุบันโลกก้าวไกล วิทยาการก้าวหน้า ทุกสิ่งทุกอย่างได้รับการพัฒนาให้ทันสมัย แต่ต้นทุนจะสูงขึ้นๆ ตรงนี้น่าเป็นห่วง
-สวัสดีครับ..
-ขอบคุณสำหรับข้อมูลเรื่องสมุนไพรครับ...
-บ้าเรามีสมุนไพรมากมาย...
-ขอบคุณครับ....
 |
เพชรน้ำหนึ่ง |
ขอบคุณค่ะ
บ้านเรามีสมุนไพรมากมายนะคะ
ส่วนมากแล้วเราจะรู้จักกันดีอยู่แล้วค่ะ
และอาจเป็นเพราะค่านิยมที่แฝงอยู่ในจิตใต้สำนึก สมุนไพรบ้านเราจึงไม่อาจทำให้คนบ้านเรามีความเชื่อมั่นพอที่จะหันกลับมาใช้เพื่อเป็นอาหารที่สร้างภูมิคุ้มกันที่ดีได้ อีกอย่างที่พี่มองคือ เรายอมรับการเป็นผู้รับมากกว่าผู้ให้ ซึ่งง่ายกว่า และมีรางวัลในการทำตลาดเพื่อกระเป๋าตัวเอง ดังนั้นเราจึงมีผู้เสียสละน้อยที่จะให้เวลาในการศึกษาค้นคว้าอย่างจริงจัง รวมถึงการให้การสนับสนุนจากเจ้ากระทรวงและนักวิชาการที่รับผิดชอบ ตรงนี้ต่างหากที่เราขาด และเขาได้ หากทุกจิตวิญญาณรับใช้ชาติด้วยความซื่อสัตย์ โดยตัดผลประโยชน์ส่วนตัวออกไปและคำนึงถึงความสุขที่แท้จริง บ้านเราคงมีความสงบสุขมากกว่าที่เห็นอยู่
ขอบคุณค่ะ ที่แวะมาแลกเปลี่ยนกัน