ต้นกุ่มบก ( Crateva adansonil DC.) ชาวฮินดูเรียกว่า มารินา พระพุทธเจ้านำผ้าบังสุกุลห่อสพนางมณพาสในอามกสุสาน(ป้าช้าผัดิบ)ไปทรงซักและหาที่ตากผ้าบังสุกุล พฤกษ์เทวา ซึ่งสิงสถิตอยู่ณต้นกุ่มบก ได้โน้มกิ่งต้นกุ่มบกให้ต่ำลง เพื่อให้เป็นที่ตากจีวร
กุ่มบก เป็นไม้เตื้ยๆใยเป็นใบประกอบย่อย 3 ใบ ดอกเป็นช่อ กลีบดอกสีขาวแล้วกลายเป็นสีเหลืองกิ่งออกต่ำมาก และทอดขนานกับพื้นแบบราวตากผ้า จึงเหมาะแก่การแขวนของไว้ในระหว่างพักการเดินทางในป่าเป็นอย่างดี เปลือกเรียบค่อนข้างขาวสะอาดตา และเป็นพันธุ์ไม้ที่ชอบแสงแดดมาก ฉะนั้น บริเวณนั้นก็ควรจะเป็นที่โปร่ง มีแดดพอเพียงสำหรับช่วยทำให้ผ้าแห้งได้รวดเร็วอย่างดี
* ขอบคุณประวัติต้นกุ่มบกจากเอกสารวิชาการไม้มงคลไม้หอมไม้พุทธประวัติโดยกรมวิชาการเกษตร
สรรพคุณกุ่มบก
ชื่ออื่นๆ สะเบาถะงัน ,เดิมถะงัน(เขมร) ,ผักก่าม(อีสาน)
ใบ รสร้อน ขับลม ฆ่าพยาธิ แก้กลากเกลื้อน แก้ตะมอย
กระพี้ รสร้อน ทำให้ขึ้หูแห้งออกมา
แก่น รสร้อน แก้ริดสีดวง ผอมเหลือง
ราก รสร้อน แก้มานกระษัยอันเกิดแต่กองลม
เปลือกต้น รสร้อน ขับลม แก้ปวดท้อง แก้ลงท้อง คุมธาตุ ขับผายลม แก้บวม
บำรุงไฟธาตุ กระตุ้นลำไส้ให้ย่อยอาหาร บำรุงหัวใจ ทาแก้โรคผิวหนัง เป็นยาระงับประสาท
มีคุณสมบัติเสมอกัน เปลือกมะรุม และเปลือกกุุ่่มน้ำ
* ขอบคุณสรรพคุณกุ่มบก จากหนังสือเภสัขกรรมไทย โดย วุฒิ วุฒิธรรรมเวช
กุ่มบก ปกติอาหารที่พบบ่อยจะเป็็นกุ่มที่นิยมนำมาดองกับเกลือใช้ส่วนยอดอ่อนหรือดอก เมื่อดองได้ที่ ก็นำมาจิ้มน้ำพริก ยำ ผัดไข่ ฯ ได้อร่อยมีรสเปรี้ยว มีบ้านไหนทำดองไว้บ้างค่ะ เป็นต้นไม้ที่ก่อนจะแยกได้ว่าเป็นกุ่มน้ำหรือกุ่มบก ได้เองนานพอดู เพราะในหนังสือบางเล่มหรือในเน็ตก็ยังเขียนชื่อสลับกันอยู่ก็มี จนแน่ใจแล้วจึงนำมาฝาก แต่กุ่มน้ำก็ยังไม่เคยได้ชมต้นและดอกจริงๆ
ด้วยความปรารถนาดี กานดา แสนมณี
วันเสาร์ที่ ๑๖ พฤศจิกายน พ.ศ ๒๕๕๖
ขอบคุณความรู้ใหม่ค่ะพี่ดา
เคยรับประทานกลุ่มดอง รับประทานกับน้ำพริกปล่าย่าง อร่อยเหาะค๊า(กับปลาอีหลดทอด)
ชอบกุมดองจิ้มน้ำพริกกะปิจ้ะพี่ดา
-สวัสดีครับ..
-ผมชอบผักกุ่มดองครับ..
-ดองเปรี้ยว ๆ จิ้มน้ำพริกอร่อยดีครับ..
-ขอบคุณครับ