พบไข้หวัดนกสายพันธุ์ใหม่(H7N9)__ในจีน

.

สำนักข่าวรอยเตอร์ (Reuters) ตีพิมพ์เรื่อง 'China culls birds as flu deaths mount; airline shares fall'
= "จีนฆ่านก (เพื่อควบคุมไข้หวัดนก), หุ้นสายการบินตก", ผู้เขียนขอนำมาเล่าสู่กันฟังครับ

.

รัฐบาลท้องถิ่นในเซี่ยงไฮ้สั่งปิดตลาดสัตว์ปีก และกำจัดไก่-เป็ด 20,536 ตัว หลังยอดคนตายจากไข้หวัดนกเพิ่มเป็น 6 ราย ทำให้เกิดความเสี่ยงต่อการระบาดของไข้หวัดนกรอบใหม่

.

.

ภาพที่ 1: ไวรัสไข้หวัดนกสายพันธุ์เก่า (H5N1), ดูไกลๆ คล้ายๆ ลูกลำไย ทว่า... มีหนามคล้ายๆ หนามอ่อนลูกเงาะ, ดูเผินๆ ไม่น่ากลัว คล้ายๆ นักฆ่าปากหวาน หรือผู้บริหารบางคน > [ wikipedia ]

.

ส่วนยื่นหรือหนามอ่อนของไวรัสทำหน้าที่ไปยึดเกาะกับตัวรับ (receptors) ที่ผิวเซลล์ ทำให้ไวรัสเกาะหนึบ และถ่ายเทไวรัสด้านในเข้าสู่เซลล์ได้

.

.

ภาพที่ 2: เปรียบเทียบไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล หรือไข้หวัดใหญ่แบบอ่อน (H1N1 - ทางซ้าย) กับไข้หวัดนก หรือไข้หวัดใหญ่แบบแรง (H5N1 - ทางขวา) > [ wikipedia ]

.

ไข้หวัดใหญ่แบบอ่อนทำให้เกิดอาการมากที่ทางเดินหายใจส่วนบนได้แก่ จมูก (คัดจมูก มีน้ำมูก) - ลำคอ (เจ็บคอ คอแดง) - หลอดลม (ไอ)

.

ไข้หวัดใหญ่แบบรง เช่น ไข้หวัดนก ไข้หวัดซาส์ ฯลฯ ทำให้เกิดอาการมากที่ทางเดินหายใจส่วนล่างได้แก่ ปอด (ปอดอักเสบ ปอดบวม หายใจลำบาก แน่นหน้าอก การหายใจล้มเหลว ต้องใช้เครื่องช่วยหายใจ ฯลฯ)

.

.

ภาพที่ 3: ไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล หรือไข้หวัดใหญ่แบบอ่อน มีอาการเด่นในทางเดินหายใจส่วนบน เช่น คัดจมูก น้ำมูกไหล เจ็บคอ ไอ ฯลฯ เป็นส่วนใหญ่, มีปอดอักเสบ-ปอดบวมเป็นส่วนน้อย > [ wikipedia ]

.

ไข้หวัดใหญ่แบบอ่อนแพร่กระจายได้เร็ว ระบาดข้ามประเทศได้เร็ว, โอกาสตายจากโรคต่ำ

.

.

ภาพที่ 4: ไข้หวัดนกหรือไข้หวัดใหญ่แบบแรง เช่น ไข้หวัดใหญ่ซาส์ ฯลฯ มีอาการเด่นในทางเดินหายใจส่วนล่าง เช่น ปอดอักเสบ ปอดบวม การหายใจล้มเหลว อาจต้องใส่ท่อช่วยหายใจ-ใช้เครื่องช่วยการหายใจ > [ wikipedia ]

.

ไข้หวัดใหญ่แบบอ่อนแพร่กระจายได้ช้า ระบาดข้ามประเทศได้น้อย, โอกาสตายจากโรคสูง

จีนเป็นมหาอำนาจด้านการท่องเที่ยว-เดินทางรายใหญ่ ทำให้หุ้นสายการบินในยุโรป-ฮ่องกงตกลงทันที

.

นักท่องเที่ยวจีน-มาเลเซีย-รัสเซีย มีบุญคุณต่อไทยมากเป็นพิเศษ ในฐานะที่ท่านเหล่านี้ให้เกียรติมาเที่ยวไทย ทำให้เรามีรายได้จากการท่องเที่ยว

.

ตอนนี้คนเซี่ยงไฮ้ 23 ล้านคน ป่วยจากเชื้อไข้หวัดนก (H7N9 bird flu) ทางตะวันออกของจีน 14 ราย, ตายไป 4 รายแล้ว

.

คนไข้ที่เสียชีวิตรายล่าสุดอายุ 64 ปี... โชคดีที่คนสัมผัสโรคใกล้ชิด (close contact) 55 คนยังไม่มีอาการ

.

ทางการเซี่ยงไฮ้บอกว่า ข่าวดีตอนนี้ คือ ไวรัสสายพันธุ์ใหม่ดูจะไม่ดื้อยาต้านไวรัสทามิฟลู (Tamiflu)

.

ข่าวนี้คงจะทำให้หุ้นบริษัทโรช (Roche Holding AG) ที่ผลิตยามีราคาเพิ่มขึ้น

.

.

ตรงกันข้าม, ดัชนีสต็อกซ์ (STOXX Europe 600 travel and leisure sector index) หรือดัชนีกลุ่มเดินทาง-ท่องเที่ยวยุโรปตกลง 1.6%

.

หุ้นสายการบินฮ่องกงตกลงเช่นกัน ทำให้ดัชนีหุ้นฮ่องกงตกลงต่ำสุดในรอบ 4 เดือน

.

หุ้นสายการบินแอร์ ไชนาตกลง 9.8% ทำสถิติต่ำลงเร็วที่สุดในรอบเกือบ 4 ปี

.

คนฮ่องกงหลายๆ ท่านที่เคยขวัญผวากับไข้หวัดซาส์ (SARS) ถึงกับไม่ยอมเข้าไปใกล้ตลาดสัตว์ปีกที่มีไก่ เป็ดขายกันเป็นๆ

.

.

ปี 2002-2003/2545-2546 ไข้หวัดซาส์จอมซ่า (SARS / Severe Acute Respiratory Syndrome) ระบาดจากจีน

.

มีคนป่วยจัดเจน 8,000 ราย ตายไป 1/10 = คนป่วย 10 คน ตาย  1 คน

.

ตอนนี้คนเซี่ยงไฮ้ยังไม่มีอาการ "แพนิค (panic)" หรืออาการตื่นตกใจอย่างแรงแบบคนถูกผีหลอก หรือขวัญผวา

.

ผู้สื่อข่าวท่านว่า วิธีสังเกตง่ายๆ คือ คนเซี่ยงไฮ้ยังไม่ปิดร้าน และยังไม่สวมหน้ากาก (face masks) กันทั้งเมืองแบบตอนไข้หวัดซาส์ระบาด

.

.

ไข้หวัดใหญ่มีแหล่งสะสมเชื้ออยู่ในสัตว์หลายชนิด โดยเฉพาะสัตว์ปีก (นก ไก่ เป็ด ฯลฯ) และหมู

.

ถ้าการแพร่เชื้อเป็นแบบ "สัตว์-สู่-สัตว์" หรือ "สัตว์-สู่-คน"... โอกาสระบาดจะต่ำ ยกเว้นประเทศที่มีการเลี้ยงสัตว์แบบเปิดมากๆ เช่น เป็ดปล่อยทุ่ง (ปล่อยหากินตอนเช้ามืด เข้าคอกตอนค่ำ) ฯลฯ

.

ถ้าการแพร่เชื้อเป็นแบบ "คน-สู่-คน"... โอกาสระบาดจะสูง

.

ตัวอย่างเช่น ไข้หวัดนกสายพันธุ์เก่า (H5N1) ยังมีการแพร่เชื้อจาก "นก-สู่-นก" แต่เกือบไม่พบการแพร่เชื้อจาก "คน-สู่-คน" ทำให้โอกาสระบาดทั่วโลกต่ำ

.

.

ผู้เชี่ยวชาญฮ่องกงกล่าวว่า ตอนนี้ยังไม่พบการแพร่เชื้อไข้หวัดนกสายพันธุ์ใหม่ (H7N9) จาก "คน-สู่-คน" 

.

ทว่า... แนะนำให้หน่วยตรวจคนเข้าเมือง (immigration) ทำการสุ่มตรวจอุณหภูมิเป็นรายคน และตรวจคลื่นความร้อนอินฟราเรดแบบตรวจทั่วตัว (infrared full-body scanners) ทุกคนไว้ก่อน

.

ตอนนี้เวียดนามห้ามนำเข้าสัตว์ปีกจากจีน

.

ญี่ปุ่นทำโปสเตอร์เตือนนักเดินทาง-ท่องเที่ยวจากจีน ให้รีบไปหาหมอถ้ามีอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ เช่น ไข้สูง ไอ เจ็บหน้าอก หายใจลำบาก ฯลฯ

.

.

ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคสหรัฐฯ (CDC) รายงานว่า ตอนนี้เริ่มการผลิตวัคซีน ซึ่งคาดว่า จะต้องใช้เวลา 5-6 เดือน จึงจะทำจำหน่ายได้

.

ทุกปีจะมีไข้หวัดใหญ่ระบาดตามฤดูกาลในหน้าหนาว ซึ่งมีโอกาสตายน้อย แต่เนื่องจากมีคนป่วยมากทุกปี ทำให้คนอเมริกันตายปีละหลายพันราย

.

WHO (องค์การอนามัยโลก) รายงานว่า ไข้หวัดนกสายพันธุ์ใหม่ยังไม่ดื้อยาต้านไข้หวัดใหญ่ทามิฟลู (Roche's Tamiflu) และโรเลนซา (GSK's Rolenza)

.

ผู้เชี่ยวชาญอังกฤษ (UK) กล่าวว่า เรื่องที่ต้องเฝ้าระวังให้มาก คือ ถ้ามีจำนวนคนป่วยมากพอ... โอกาสเกิดการกลายพันธุ์ (mutation) จะเพิ่มขึ้น

.

.

ถ้าการกลายพันธุ์มีมากพอ... โอกาสเกิดการแพร่เชื้อจาก "คน-สู่-คน" จะเพิ่มขึ้น

.

ถ้าการแพร่เชื้อจาก "คน-สู่-คน" มากพอ... โอกาสเกิดการระบาดทั่วโลกจะมากขึ้น

.

วิธีป้องกันไข้หวัดนกที่สำคัญได้แก่

.

(1). ล้างมือด้วยสบู่ หรือถูมือด้วยเจลแอลกอฮอล์ให้ถูกวิธี 20 วินาทีขึ้นไป, ก่อนกินอาหาร-ดื่มน้ำ-สัมผัสใบหน้า-เข้าบ้าน-นอน-สัมผัสเด็กหรือคนสูงอายุ

.

ล้างมือด้วยสบู่หลังเข้าห้องน้ำ-ใช้ของร่วมกับคนอื่น เช่น คีย์บอร์ดคอมพิวเตอร์ โทรศัพท์สำนักงาน ขนส่งมวลชน ฯลฯ

.

(2). หลีกเลี่ยงคนที่ไอหรือจาม โดยเฉพาะในระยะ 2 เมตร หรือในห้องแอร์

.

(3). หลีกเลี่ยงที่ที่อากาศถ่ายเทไม่ดี หรือมีคนสูบบุหรี่ โดยเฉพาะไนท์คลับ-ผับ-บาร์

.

(4). ลาป่วยให้คนที่เป็นไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ที่ไม่มีอาการหนักอยู่กับบ้าน สวมหน้ากากปิดใบหน้า-จมูก ดื่มน้ำให้พอ พักผ่อนให้พอ กินยาแก้แพ้หรือยาลดน้ำมูก (เพื่อลดน้ำมูกลงคอที่ทำให้ไอ-จามมากขึ้น)

.

(5). หลีกเลี่ยงการสัมผัสสัตว์ปีก เช่น ไก่ เป็ด ห่าน ฯลฯ, ห้ามใช้มือเปล่าจับสัตว์ปีก เช่น นก ฯลฯ ที่ตาย

.

สวมถุงมือยาง และหน้ากากก่อนทำความสะอาดเล้าสัตว์ หรือมูลสัตว์ และล้างมือด้วยสบู่ทันทีหลังทำความสะอาด

.

(6). ล้างไข่ด้วยสบู่หรือน้ำยาล้างจานก่อนปรุงอาหาร, อย่ากินไข่ดิบ โดยเฉพาะไข่ขาวต้องปรุงให้สุกจนมีขาวขุ่น และแข็ง-ไม่เหลวเละ

.

(7). ไม่สูบบุหรี่, ไม่ดื่ม (แอลกอฮอล์) หนัก, ออกแรง-ออกกำลังเป็นประจำ, ไม่นั่งนาน, นอนไม่ดึกมาก และนอนให้พอ

.

ทั้งหมดนี้จะช่วยป้องกันภูมิต้านทานโรคทางเดินหายใจต่ำลง ทำให้ติดไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ ไข้หวัดนกได้ง่าย

.

.

การพบไข้หวัดนกสายพันธุ์ใหม่คงจะสะเทือนการท่องเที่ยว-เดินทางในไทยไม่มากก็น้อย อย่างไรก็ขอให้เหตุการณ์นี้ผ่านพ้นไป โดยทุกคนทุกฝ่ายเดือดร้อนน้อยที่สุด เพื่อให้การท่องเที่ยว-โรงแรม-สายการบินทั่วโลกกลับมาดีโดยเร็ว

.

ถึงตรงนี้... ขอให้ท่านผู้อ่านมีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ

.

 > [ Twitter ]

• นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์. 6 เมษายน 56. ยินดีให้ท่านนำบทความไปใช้ได้ โดยอ้างที่มา และไม่จำเป็นต้องขออนุญาต... ขอบคุณครับ > CC: BY-NC-ND.
• ข้อมูล ทั้งหมดเป็นไปเพื่อการส่งเสริมสุขภาพ ไม่ใช่วินิจฉัยหรือรักษาโรค; ท่านที่มีโรคประจำตัวหรือความเสี่ยงต่อโรคสูง จำเป็นต้องปรึกษาหมอที่ดูแลท่านก่อนนำข้อมูลไปใช้

[ประกาย~natachoei ที่~natadee]

ขอบคุณคะ กำลังติดตามข่าวสถานการณ์ คะ

[มนัสดา]

ขอบพระคุณมากค่ะอาจารย์

[พ.แจ่มจำรัส]

ขอบคุณที่แบ่งปันข่าวที่ทุกคนพึงระวังและป้องกันได้ครับ

[หมอจิ๋ว]

ขอนำไปแชร์ใน FB กลุ่มงานเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้เรื่องโรคอุบัติใหม่นะครับ