Thinking in Systems

ระบบการกินเพื่อรักษาระดับพลังงานของร่างกาย การกินเป็น Flow ที่นำไปสู่พลังงานสะสมของร่างกายซึ่งเป็น Stock พอพลังงานสะสมมีน้อยลง ร่างกายจะส่งสัญญาณให้เราเริ่มกิน

ผู้แต่งเรื่อง Thinking in Systems หรือ ...การคิดอย่างเป็นระบบ คือ Donella H. Meadows เขาได้...อธิบายเรื่อง ระบบ ว่า

" />

1. ระบบ (Systems) นั้นมี องค์ประกอบต่างๆ ที่เชื่อมโยงเข้าหากัน....อย่างมีรูปแบบ (Model) เพื่อ...บรรลุวัตถุประสงค์บางอย่าง โดยจะแยก...องค์ประกอบของระบบได้เป็น
§ องค์ประกอบ (Elements)
§ ความเชื่อมโยง (Interconnections)
§ เป้าหมาย (Function/Purpose)

เป้าหมาย ของระบบนั้นสำคัญที่สุด เพราะ....เป็นตัวกำหนดพฤติกรรม รูปแบบการทำงานของระบบ (Systems Structure and Behavior)

2. คุณลักษณะโดยทั่วไปของระบบ องค์ประกอบพื้นฐานของระบบ คือ ระดับ หรือสภาพขององค์ประกอบที่มองเห็น หรือ ชี้วัดได้ในเวลาหนึ่งๆ

Resilience คือ ความสามารถของระบบมีความยืดหยุ่น สามารถรับมือ ปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลง เพื่อรักษาสถานะของตนเองต่อไปได้ ระบบที่ดีจะต้องมี Resilience จึงจะอยู่รอด และ ยิ่งดีกว่าก็คือ ระบบสามารถจัดการตนเอง โดยการเปลี่ยนแปลง เพิ่ม ลด องค์ประกอบและความสัมพันธ์ของระบบ รวมทั้งโครงสร้าง Feedback เพื่อรับมือกับความเปลี่ยนแปลงอย่างอัตโนมัติ ตัวอย่างของระบบที่มี Resilience และ Self-organisation ที่ดี คือ ระบบร่างกาย และระบบนิเวศน์ ที่รับมือกับ .. ภัยจากภายนอกได้เป็นอย่างดี ระบบที่จัดการตนเอง มักจะสร้าง ... ลำดับชั้น (Hierarchy) ซึ่งก็คือ ระบบเล็กๆ ซ้อนในระบบใหญ่อีกที โดยระบบเล็กจะเกิดก่อนระบบใหญ่ หน้าที่ของระบบเล็กคือ ทำหน้าที่เฉพาะอย่างให้ดี และ ระบบใหญ่เกิดขึ้นเพื่อสนับสนุนให้ระบบเล็กนั้นทำงานได้ดี

3. Donella H. ได้อธิบายเกี่ยวกับระบบไว้ว่า ...

- ทุกอย่างในโลกเป็นระบบ(System) ทั้งสิ้น .... เราไม่สามารถสร้างโมเดลระบบให้สะท้อน.... ความเป็นจริงได้ทั้งหมด ... เพราะ ความเป็นจริงนั้นซับซ้อนมาก ... สิ่งที่เราทำได้ และ ที่พอทำได้ คือ การสร้างโมเดลระบบ ... เพื่อมองหาจุด .... ที่เราจะเข้าไป .... แทรกแซง ...เพื่อเปลี่ยนแปลงผลลัพธ์ของระบบในอนาคต ... ผ่านโครงสร้างของระบบ เช่น องค์ประกอบ ความสัมพันธ์ Feedback ต่างๆ โดยไม่จำเป็นต้องอธิบายระบบทั้งหมด

- การเข้าใจระบบต้องใช้เวลา เพราะพฤติกรรมของระบบจะเผยตัวให้เห็นเมื่อระบบได้ไหลแล้ว ผ่านโครงสร้างเท่านั้น

- ระบบต่างๆ ในโลกนั้นเชื่อมกันหมด การตัดแบ่งระบบอย่างไร ขึ้นกับเป้าหมายของการพิจารณาว่าต้องการเข้าใจระบบไปเพื่ออะไร

- ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลง .... มีหลายอย่าง เมื่อเวลาผ่านไป ปัจจัยก็จะเปลี่ยนไปด้วย ดังนั้น การทำความเข้าใจพฤติกรรมของระบบให้แม่นยำ และด้วยดี ... จึงต้องรู้จัก....ปัจจัยทั้งหมด...ที่จะเป็นต่อระบบในช่วงเวลานั้นๆ

- ระบบที่ทุกคนในระบบ .... มีพฤติกรรมสอดคล้องกับตรรกะของระบบ ไม่แน่นอน .... หมายความว่า .... ผลลัพธ์ของระบบจะต้องออกมาดี

.... แต่ก็ไม่แน่นอนเสมอไป .... ถ้าบุคคลในระบบมีพฤติกรรมสอดคล้องกับระบบแล้ว ... แต่ผลลัพธ์ยังออกมาไม่ดี .... ก็ต้องออกแบบระบบใหม่ (System design) .... ทำ Loopใหม่ คือ การไหลของ ระบบใหม่ ...ที่ส่งผลต่อ Flow ต้นทาง ทำให้ ของในระบบ นั้นเองเพิ่ม หรือ ลดขนาด ดังนั้น Loop จึงมักจะเป็น ... ตัวกำหนดพฤติกรรมหลักของระบบ .... ประมาณนี้ค่ะ

ในหนังสือเล่มนี้ ระบบของเขาไปในทาง ... อุตสาหกรรม หรือ ระบบ ด้านเศรฐกิจ .... แต่ P'Ple ขออธิบายให้ง่ายๆ ...ถ้าจะเปรียบกับระบบร่างกายของคน...มนุษย์ ... ร่างกายเป็นระบบใหญ่หนึ่งระบบ .... ซึ่งมีปัจจัยนำเข้า ... เช่น น้ำ อาหาร อากาศ ... เข้าสู่ร่างกาย ...เป็นปัจจัยนำเข้า (Input) ...ระบบการกิน...เพื่อรักษาระดับพลังงานของร่างกาย การกินเป็น Flow ที่นำไปสู่พลังงานสะสมของร่างกายซึ่งเป็น Stockของร่างกาย ... พอพลังงานสะสมมีน้อยลง .... ร่างกายจะส่งสัญญาณ.... ให้เราเริ่มกิน ... ยังมีระบบย่อบๆ อีกมากมาย เช่น ปอด ... ตับ กระเพาะอาหาร ... ระบบหลอดเลือด ...ระบบการกินอาหาร ระบบเหล่านี้เป็น Process .... เพื่อให้ได้...พลังงานของร่างกาย ... การกินเป็น Flow ที่นำไปสู่พลังงาน ... สะสมของร่างกาย ... นับได้ว่าเป็น Loop เล็กๆ ที่ ... ส่งผลต่อระบบอื่น ๆ เช่น ระบบหลอดเลือด ....โดยมีเป้าหมายหรือผลลัพธ์ (Output) ของระบบร่างกาย ซึ่ง สำคัญที่สุด ...ร่างกายดำเนินชีวิตอยู่ได้(Outcome) ... เพื่อการอยู่รอดของชีวิต ... ถ้าสุขภาพดีมากๆ .... อายุยืนนานนั้น คือ ระบบใหญ่ดีมาก ... ผลจากผลของระบบเล็กๆ (Loop) ระบบย่อยๆ ทำงานดี ... และ ทำงานเชื่อมโยงกันดี (Interconnections) ของระบบย่อยต่างๆ เช่น ระบบกระเพาะทำงานดี ระบบของปอดทำงานดี ระบบหัวใจทำงานดี ระบบหลอดเลือดดี ระบบสมองทำงานดี .... ดังนั้น ... ระบบของร่างกายซึ่งเป็นระบบใหญ่ .... จึงมีสุขภาพที่สมบูรณ์ แข็งแรง อายุยืนนาน (Ultimate Outcome) .... ประมาณนี้ได้ นะคะ

ขอบคุณมากนะคะ

เขียนใน GotoKnow โดย Dr. Ple
ใน สมศรี นวรัตน์ ศิษย์ ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์

คำสำคัญ (Tags): #loop#thinking#ระบบ#elements# ความเชื่อมโยง#Interconnections#ร่างกาย#องค์ประกอบ#เชื่อมโยง

หมายเลขบันทึก: 515171เขียนเมื่อ 5 มกราคม 2013 00:18 น. ()แก้ไขเมื่อ 5 มกราคม 2013 08:14 น. ()สัญญาอนุญาต: ไม่สงวนสิทธิ์ใดๆจำนวนที่อ่าน

ความเห็น (18)

ขจิต ฝอยทอง

เขียนเมื่อ 5 มกราคม 2013 03:53 น. ()

พี่ครับ หนังสือน่าสนใจมาก แต่มีมากๆผมก็อ่านไม่ทัน 555

I learned about systems from old schools (cybernetics, closed systems, etc.) when systems were defined with 'known and limited number of elements' and "known and common objectives". Then, I learned about ants, bees and termites. They are systems with "webs of relations" (from functions --work they do-- and "sharing" resources and/or information. Components and functions are still there but common objectives (or output) are no longer important. Like human community, members do whatever to achieve their own objectives bu they try to keep or develop their webs of relations. The (physical and otherwise) space (or environment) where systems exist within is also a driving force over the life and (functional) performance of systems.

I am learning about open "webs of relations" -- a kind of 'society' of heterogeneous agents chaotically interacting within a (non-uniform, physically ordered, but multiply perceived-multiply exploited) space. I deal with them by giving values to relations and ignoring some low valued relations. How do I give values to relations? This is my trade secret ;-)

But you have your trade secret about giving values to relations too, don't you?

ป.

เขียนเมื่อ 5 มกราคม 2013 07:31 น. ()

ขอบคุณมากๆ ที่พี่เปิ้นกรุณาย่อยสาระและจับประเด็นให้ฟังคะ

"..เราไม่สามารถสร้างโมเดลระบบให้สะท้อนความเป็นจริงได้ทั้งหมด ... เพราะความเป็นจริงนั้นซับซ้อนมาก ... สิ่งที่เราทำได้ และ ที่พอทำได้ คือ การสร้างโมเดลระบบ ... เพื่อมองหาจุด .... ที่เราจะเข้าไปแทรกแซงเพื่อเปลี่ยนแปลงผลลัพธ์ของระบบในอนาคต ... ผ่านโครงสร้างของระบบเช่น องค์ประกอบ ความสัมพันธ์ Feedback ต่างๆ โดยไม่จำเป็นต้องอธิบายระบบทั้งหมด"

สิ่งนี้น่าจะหมายถึงการทำ model ทางสถิติจากงานวิจัยต่างๆ ด้วยหรือเปล่าคะ

ธนิตย์ สุวรรณเจริญ

เขียนเมื่อ 5 มกราคม 2013 07:37 น. ()

ทุกอย่างล้วนเป็นระบบ แต่ละระบบล้วนเกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน..
หลายเรื่องในบ้านเรา ระบบน่าจะมีปัญหาอยู่พอสมควรนะครับ แต่ระดับบริหาร หรือสื่อมักตำหนิแต่เรื่องอื่นๆในระบบ ระบบจึงไม่ได้รับการแก่ไขปรับปรุง..รู้สึกขึ้นมาอย่างนั้น เมื่อได้อ่านบันทึกนี้ครับ
ขอบคุณความรู้ครับ