การกลืนแล้วสำลักของผู้สูงอายุ
-
วันนี้ อ่านบันทึกกิจกรรมบำบัด ของ Dr. Pop ที่บันทึก กิจกรรมบำบัดอาสาช่วยครอบครัวหนึ่ง หรือที่ link
http://www.gotoknow.org/blogs/posts/505671?refresh_cache=true แล้ว - ทดลองบอกให้แม่ซึ่งเป็นผู้สูงอายุ 82 ปี ที่มีอาการอัลไซเมอร์ และสำลักบ่อยๆเมื่อรับประทานอาหาร
- พยายามหาอาหารอ่อนๆให้รับประทาน เช่น ข้าวต้ม จับฉ่าย เต้าฮู่ ซาลาเปา ขนมปัง
- Dr. Pop แนะนำว่า "สำหรับอาการสำลัก แนะนำให้บ้วนน้ำก่อนทานอาหารเสมอ โดยเน้นก้มคอลงขณะบ้วนน้ำ จากนั้นอย่าป้อนคำใหญ่ๆ วางช้อนที่ริมฝีปากไว้ อย่าเทอาหารลงไป เมื่อคุณแม่ค่อยๆ นำอาหารเข้าไปในปาก ให้เคี้ยวสลับกรามขวาและซ้าย จากนั้นให้ก้มคอแล้วกลืนอาหารทุกครั้ง อาหารที่ให้เช่น ซาลาเปา ขนมปัง เนื้อจะนิ่มและย่อยในปากก่อนกลืนได้ง่าย ใช้ผัก-ผลไม้-กับข้าวที่มีส่วนผสมของเนื้อชิ้นเล็กๆ ให้สลับกับข้าวนิ่มๆ ได้ครับผม"
- พยายามบอกแม่ให้บ้วนปากก่อนรับประทานอาหารและเคี้ยวสลับกรามซ้าย ขวา อย่างที่ได้รับคำแนะนำ
- แต่พอซักประเดี๋ยวก็เริ่มมีอาการไออีก ไม่แน่ใจว่าเป็นอะไร แต่ไม่มากนัก ดูแล พอไหว
- ใครมีประสพการณ์ดูแลผู้ป่วยอัลไซเมอร์ และไอ เวลารับประทานอาหาร ช่วยบอกด้วยนะคะ
-
ขอบคุณล่วงหน้าค่ะ
ความเห็น (7)
อาการไอที่เกิดขึ้นระหว่างเคี้ยวสลับกราม ในผู้ที่เป็นอัลไซเมอร์ น่าจะมาจากการวางแผนการเคลื่อนไหวที่ตั้งใจเคี้ยวแต่ลืมที่จะเตรียมเคลื่อนไหวจากเคี้ยวมากลืนตามลำดับ ทำให้มีอาการสำลักไอเล็กน้อยได้ แต่ถ้ามีไอบ่อยๆ อาจเป็นสัญญาณของสำลักเงียบสะสมให้อาหารหรือของเหลวลงหลอดลมอย่างช้าๆ ครับ
แนะนำว่า เวลาที่เคี้ยวอาหารคำเล็กๆ ไม่ต้องสลับกรามซ้ายขวา ให้เคี้ยวช้าๆ หลังจากวางอาหารไว้ตรงกลางลิ้น ปิดปาก แล้วใช้นิ้วมือของผู้ป้อนสัมผัสลูบจากโหนกแก้มมาที่มุมปากช้าๆ ทำข้างขวา 5 รอบ และทำข้างซ้าย 5 รอบ ระหว่างเคี้ยว อย่าลืมสัมผัสหลังคอให้ก้มคอเล็กน้อย (ผู้ทีเป็นอัลไซเมอร์มักจะหงายคอขณะกลืน) เมื่อกลืนลงไป 1 คำ ให้อยู่ในท่าก้มคอ แล้วผู้ป้อนทำท่ากลืนน้ำลายให้ดูซัก 2-3 รอบ จากนั้นให้ผู้ที่เป็นอัลไซเมอร์ทำตามโดยผู้ป้อนลูบระหว่างคอจากใต้คางถึงคอหอยช้าๆ 2-3 รอบ รอจนกว่าจะกลืนน้ำลายลงจนหมด (ผู้ที่เป็นอัลไซเมอร์มักลืมที่จะกลืนอาหารพร้อมน้ำลาย เลยมีน้ำลายค้างอยู่ทำให้สำลักไอได้) จากนั้นให้อ้าปากคอตรงดูว่ามีอะไรหลงเหลือในปากหรือไม่ ถ้ามีน้ำลายหรือเศษอาหารให้จิบน้ำอุ่นแล้วกลืนลงไปก่อนที่จะเริ่มคำต่อไป หากมีอาการไอเกิดขึ้นอีกระหว่างคำอาหาร ให้ก้มคอลงมากกว่าเดิมแล้วกลืนน้ำลาย นั่งหลับตานับ 1-10 ดังๆ แล้วลองให้ไอแรงๆ เอง 3 ครั้ง จากนั้นให้จิบน้ำอุ่นแล้วสังเกตว่า มีไอหรือไม่ ถ้าไม่มีก็ป้อนคำต่อไป ถ้ามีไอให้หยุดทาน อย่าเพิ่งป้อน รอสัก 3-5 นาที แล้วค่อนเริ่มป้อนคำต่อไป จำไว้ว่าถ้าผู้ที่เป็นอัลไซเมอร์ง่วงและฟังคำสั่งไม่ได้ ให้หยุดป้อนทันทีครับ
หวังว่าคงจะช่วยได้มากขึ้น หากไม่ได้คงต้องนัดหมายมาตรวจประเมินที่คลินิกหรือทางโทรศัพท์ครับ
- ขออนุโทนาด้วยครับ
- ที่ดูแลคุณแม่เป็นอย่างดี
- ขอบคุณ DR Pop มากค่ะ
- คุณแม่ยังตักอาหารรับประทานเองได้ ไม่ต้องป้อน
- เที่ยงนี้ บอกให้ก้มหน้าเวลารับประทาน ไม่ไอแล้วค่ะ
- คงเป็นอาการลืมกลืน ที่เป็นสาเหตุ เพราะบางครั้งจะมีอาการน้ำลายไหล
- ขอบคุณ ขจิต ฝอยทอง ค่ะ
เป็นกำลังใจให้พี่บุญในการดูแลคุณแม่นะคะ
ขอบคุณ คุณโอ๋ที่ให้กำลังใจในการดูแลคุณแม่ค่ะ ล่าสุดคุณหมอบอกว่าวิธีช่วยการกลืนได้ดีอีกอย่างคือการใช้กล้วยน้ำหว้ามาใช้ในการช่วยกลืน ในรายของแม่ แม่จะกลืนยายาก ล่าสุด เลยใช้วิธี เอายาใส่ลงไปในกล้วยที่ทำเป็นชิ้นเล็กๆค่ะ
ขอบคุณคำแนะนำได้ลองทำตามที่บอกแล้วช่วยลดอาการสำลักได้ค่ะ
คุณShinjung คะ ยินดีมากค่ะ ที่บันทึกนี้จะมีประโยชน์บ้างค่ะ