ประเพณีชิงเปรต
เมื่อวานซืน (3 ตุลาคม 2548)
เป็นวันทำบุญเดือนสิบ หรือที่เรียกว่า “ชิงเปรต”
หากมีหลายท่านจะบอกว่าไม่ค่อยสุภาพ ผมก็ยังยืนยันที่จะเรียกอย่างนี้
เพราะในชุมชนเรียกอย่างนี้จริง ๆ โดยก่อนถึงการ “ชิงเปรต”
ที่ว่าก็จะมีการ “ตั้งเปรต” ก่อน จากนั้นพอรอสักครู่
(กะว่าวิญญาณญาติพี่น้อง ปู่ ย่า ตา ยาย หรือวิญญาณแร่ร่อน
มากินของที่ตั้งเปรตเสร็จแล้ว
จึงให้ลูกหลานที่รายรอบอยู่ทุกคนได้ชิงเปรตเอาของที่นำมาตั้งเปรตไว้)
ของที่นำมาตั้งเปรตก็จะมีเช่นขนมลา ขนมเจาะหู ขนมบ้า ขนมพอง ขนมเทียน
ผลไม้ตามฤดูกาล น้ำ ข้าว แกง เงิน เป็นต้น การตั้งเปรตจะทำในตอนสาย
เวลาใกล้เคียงกับที่พระฉันเพล
ในส่วนสากลจะเรียกว่าวันสารท
หรือวันทำบุญเดือนสิบ งานบุญเดือนสิบ
เป็นงานบุญงานประเพณีที่สืบสานกันมาแต่โบราณกาล มีขึ้นในวันแรม 1 ค่ำ
(รับเปรต) และวันแรม 15 ค่ำ (ส่งเปรต) เดือนสิบ
เป็นประเพณีที่ชาวพุทธได้รับอิทธิพลมาจากศาสนาพราหมณ์
สืบเนื่องมาจากความเชื่อที่ว่า พ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย และ ญาติพี่น้อง
ซึ่งล่วงลับไปแล้ว โดยเฉพาะผู้ที่มีบาปต้องตกระกำลำบากเป็น “เปรต”
จะได้รับการปล่อยตัวจากนรกภูมิให้มาหาลูกหลานญาติมิตรของตนในเมืองมนุษย์
จึงจัดงานทำบุญเป็นประเพณีขึ้นในวันแรม 1 ค่ำ
ครั้งหนึ่งเป็นการต้อนรับ กับจัดในวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10
อีกครั้งหนึ่ง เพื่อเลี้ยงส่ง และอุทิศบุญกุศลไปให้
การจัดงานบุญทั้งสองวันนี้ชาวบ้านจะให้ความสำคัญกับวันหลังมากกว่า
ชาวปักษ์ใต้ให้ความสำคัญกับงานบุญเดือนสิบมาก
ผู้เฒ่าผู้แก่จะอบรมสั่งสอน และ
ทำตัวอย่างให้ลูกหลานเห็นเป็นที่ประจักษ์มาตั้งแต่รุ่นก่อน ๆ
โดยเฉพาะคุณตา คุณยาย พ่อแม่ และญาติผู้ใหญ่
ในวันทำบุญจะชวนลูกหลานไปทำบุญหรือไปชิงเปรตที่วัด
เมื่อใกล้ถึงวันทำบุญทุกครอบครัวจะตระเตรียมข้าวของ
อุปกรณ์ต่างๆให้พร้อม
ผู้ที่อยู่ต่างถิ่นกำเนิดจะเริ่มทยอยเดินทางกลับสู่ภูมิลำเนาเดิมปักษ์ใต้บ้านเรา
เพื่อไปร่วมพิธีทำบุญพร้อมหน้าพร้อมตากัน
นับเป็นงานรวมญาติที่สำคัญงานหนึ่ง
ปีนี้ผมไม่ได้ไปทั้งขารับ และขาส่ง
ด้วยเหตุผลว่าขารับอยู่กรุงเทพฯ ไปประชุมฯ 3 วันติดต่อกัน
ขาส่งก็ต้องเตรียมข้อมูลและดำเนินการขออนุญาตไปนำเสนอโครงการเอื้ออาทรคนพิการเข้าถึงสิทธิฯ
ที่สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข
(แผนงานสร้างเสริมสุขภาพคนพิการในสังคมไทย หรือ สสพ.)
ก็ได้แต่เพียงนำของไปฝากไว้กับพ่อเมื่อวานซืน (2 ตุลาคม 2548)
จึงไม่มีรูปมาให้เห็นบรรยากาศครับ
ความเห็น
Dr.Ka-poom
เป็นเนื้อหาสาระที่ดีมากคะ หนูกำลังหาเกี่ยวกับวันชิงเปรตแล้วจะไปนำเสนอให้เพื่อนภาคต่างๆรุ้กัน หนุเป็นคนนครแต่ไม่ค่อยรุ้เรื่องดี ว่าจะกลับไปถามป๊ะกับม๊ะเพิ่มเติม แต่หาเนื้อหาไว้ก่อน หนู่ชอบการเล่าขอคุณจัง เป้นการอ่านสารคดีสักเรื่องที่ไม่น่าเบื่อเลย ขอขอบคุณในข้อมูลด้วยคะ อ้อ หนูก้มีเว๊ปใน Gotoknow เช่นกันคะ ลองเข้าไปดูได้นะคะ แล้วให้ข้อคิดหนูด้วยนะคะ
เรียนคุณชายขอบ
- เนื้อหาดีจริงค่ะ ทำให้ผู้อ่านได้รู้วัฒนธรรมประเพณีที่กำลังหดหายไป
ขอบคุณมากค่ะ