ปิดช่องห่างบริเวณฟันหน้า++
เมื่อวาน..ไม่ค่อยมีเคสน่าสนใจอารายมาเล่าให้ฟัง.....
ดังนั้นวันนี้ผมจะเล่าถึงประสบการณ์เมื่อประมาณอาทิตย์ที่แล้วให้ฟังก็แล้วกันนะครับ....เป็นเรื่องเกี่ยวกับการอุดปิดช่องว่างบริเวณฟันหน้า....ที่เรียกกันว่า"
อุดปิดไดแอสทีมา( diastema
closure) ซึ่งรากศัพท์ของคำว่า ไดแอสทีมา
นั้นแต่เดิมเป็นศัพท์ที่ใช้เรียกช่องว่างระหว่างฟันหน้าและฟันด้านในของสัตว์กินพืชหลายชนิด
เป็นส่วนสำคัญของสัตว์กัดแทะ เช่น หนู (
ดูในรูปนะครับ....อันนี้หมอฟันหลายๆคนก็ยังไม่ทราบนะครับ+++)
สำหรับในแวดวงทันตกรรม เราจะใช้เรียกช่องว่างระหว่างฟันหน้าในคนว่า ไดแอสทีมาเช่นกัน .....
ผมจะเข้าเรื่องเล่าวันนี้ของผมเลยละกันนะครับ++
วันนั้น......
ผมได้รับจ่ายคนไข้เป็นผู้หญิงอายุประมาณ 26 ปี เศษ มีช่องว่างระหว่างฟัดตัดกลางบน ขนาดประมาณ 1.5 มม.
มาพบผม..เพื่อขอให้ผมอุดช่องว่างดังกล่าวให้....
หลังจากตรวจช่องปากโดยละเอียดแล้ว...ผมก็ได้อธิบายคนไข้ถึงแนวทางการรักษาในกรณีนี้ว่าถ้าจะให้ดีที่สุด ในผู้ป่วยรายนี้น่าจะทำการจัดฟันเพื่อลด space ตรงนี้...แต่ผู้ป่วยไม่อยากจัดฟัน...อยากากจะขอแค่อุดปิดช่องว่างอย่างเดียว....เมื่อเป็นดังนั้นผมก็จึงตัดสินใจอุดให้...
ซึ่งการอุดปิดช่องว่างบริเวณฟันหน้านั้น หมอแต่ละคนก็อาจมีเทคนิกที่แตกต่างกันออกไป...สำหรับผมขอจะขอใช้เทคนิกที่มีการนำเอาเทปพันท่อน้ำ มาใช้ร่วมกับการอุดฟันในผู้ป่วยรายดังกล่าว
จริงๆเทคนิกนี้ก็ไม่ได้ซับซ้อนอะไร
เหตุที่ผมเลือกที่จะนำเทปพันท่อน้ำ(
สีขาวๆไว้พันเวลาท่อน้ำมาเชื่อมต่อกัน นั่นแหล่ะครับ++)เพราะ
contact จะค่อนข้างแน่น กว่าการใช้ mylar strip
โดยเริ่มแรกผมก็จะ กรอถากผิว enamel
เบาๆทั้งสองซี่(ด้าน mesial) ให้เลยมาทางด้าน labial เล็กน้อย
(palatal เล็กน้อยด้วย)จากนั้นเล็ง midline ดีๆ(ส่วนใหญ่ follow ตาม
frenum) แล้ว
ก้อบรรจงอุดและก่อขึ้นซี่ที่ถนัดก่อนและ ขัดให้ได้ anatomy contour
และ อื่นๆ
จากนั้นก็ไปนำเทปพันท่อน้ำ....พันทับซี่ตรงข้ามไปเลยมันจะแนบมากๆ
ไม่ต้องใส่ wedge แต่อย่างใด
แต่ถ้าไม่มีก้อต้องใส่ mylar strip และ wedge เหมือนอุด class iv
ส่วน composite ที่ใช้แนะนำ Esthet-lite หรื่อ filtek supreme
ถ้าไม่มีคงต้องประยุกต์ใช้ z 250 เป็น dentine และ z 100 เป็น enamel
เพราะผมเคยใช้ z 100 อย่างเดียวทำเป็น 2 shade
ปรากฏว่าออกมาใสเกินไปนิด
อันนี้ก็เป็นประสบการณ์ส่วนตัวนะครับ ใครจะนำไปใช้ก็ไม่ว่ากันนะครับ...ส่วนใครจะมีเทคนิกแตกต่างกันไปบ้าง...อันนี้ก็ต้องแล้วแต่ความถนัดนะครับ
สำหรับการแก้ไขช่องว่าบริเวณฟันหน้าก้อาจทำด้วยวิธีอื่นๆได้ เช่น การทำ Veneer ,crown ซึ่งก็ต้องพิจารณาตามความเหมาะสม และระยะห่างของช่องว่าเป็นรายๆไป....
หมอบอล ,30 ก.ย. 2548
ความเห็น (20)
อยากทราบว่า การทำแบบ Veneer ,crown ต่างจากวิธีการใช้ "เทปพันท่อน้ำ" อย่างไรครับ และมีผลดี ผลเสียต่างกันอย่างไร ที่สำคัญราคาแต่ละอย่าง ประมาณเท่าไรครับ...
ขอบคุณหมอบอลครับ.
ตอบคำถามคุณ bee นะครับ...
วิธีการใช้ "เทปพันท่อน้ำ"เป็นวิธีการอุดฟันด้วยคอมโพสิตเทคนิกหนึ่ง....
ส่วนการทำ veneer นั้นเป็นการนำวัสดุสีเหมือนฟันบางๆที่มีความหนาประมาณ 0.5-0.7มม.มาปิดคลุมผิวฟันทางด้านหน้า ซึ่งในกรณีที่จะปิดช่องฟันหน้า veneerก็จะมีส่วนยื่นไปปิดช่องว่าดังกล่าว ซึ่งมีทั้งการทำในคลินิก และวิธีที่ต้องมีการพิมพ์ปากไปทำแลป และนัดมาใส่ในภายหลัง อย่างไรก็ดี ทั้งสองแบบค่าใช้จ่ายจะสูงกว่าการอุดฟันธรรมดา
ส่วนการทำครอบฟันเพื่อแก้ไขช่องห่างฟันหน้าจะทำในกรณีที่ต้องแก้ไข้รูปร่างฟันมาก การทำครอบฟันจะต้องมีการกรอเนื้อฟันออกโดยรอบ แล้วจะพิมพ์ปากแล้วนัดมาใส่ครอบฟันครับ ซึ่งราคาครอบฟันจะขึ้นอยู่กับชนิดโลหะที่เลือกครับ โดยทั่วไปราคาอยู่ระหว่าง 5000-8000 บาทครับ...
ไหนๆก็มาพูดถึงการบูรณะฟันหน้าแล้ว ผมจะขอแถมวิธีการพิจรณาในการบูรณะฟันหน้า
วิธีการบูรณะฟันหน้ามี 3 วิธี คือ
1. วิธีการบูรณะฟันหน้าโดยใช้วัสดุสีเหมือนฟัน (Filling)
การบูรณะฟันหน้าที่เกี่ยวข้องกับความสวยงามมีความจำเป็นต้องใช้วัสดุสีเหมือนฟัน ได้มีการนำวัสดุสีเหมือนฟันมาใช้บูรณะฟันหน้ามาาหลายสิบปีแล้ว วัสดุสีเหมือนฟันที่นำมาใช้มีหลายชนิด แต่ที่นิยมและมีการพัฒนามากในปัจจุบัน คือ คอมโพสิต เรซิน (Composite Resin)
การบูรณะฟันด้วยวิธีนี้มักใช้ในกรณี
- บูรณะโรคฟันผุและฟันที่แตกหักเนื่องจากอุบัติเหตุที่มีขนาดเล็กและขนาดปานกลาง
- แก้ไขฟันที่มีรูปร่างและขนาดที่ผิดปกติมาตั้งแต่กำเนิด
- แก้ไขฟันหน้าที่มีช่องห่างขนาดเล็ก ซึ่งทันตแพทย์พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสมที่จะรักษาด้วยการจัดฟัน หรือทำร่วมกับการจัดฟัน
ข้อดีของการบูรณะฟันด้วยวิธีนี้
- ค่าใช้จ่ายถูก
- สามารถเลือกสีได้ใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติ
- สามารถบูรณะฟันได้ในเวลาอันสั้น ทำได้เสร็จในครั้งเดียว
- สามารถบูรณะฟันให้มีขนาดรูปร่างที่เหมาะสม โดยไม่ต้องสูญเสียเนื้อฟัน หรือสูญเสียเนื้อฟันเพียงเล็กน้อย
ข้อจำกัดในการบูรณะฟันหน้าด้วยวิธีนี้คือ
- ในกรณีที่มีรอยผุหรือแตกหักที่มีขนาดใหญ่ การบูรณะด้วยวิธีนี้จะแข็งแรงไม่พอ อาจต้องพิจารณาบูรณะฟันด้วยวิธีอื่น
- เมื่อใช้เป็นระยะเวลานาน อาจเกิดการเปลี่ยนแปลงของสีโดยการเปลี่ยนของสี อาจเกดิขึ้นจากปัจจัยภายนอก เช่น คราบสีของอาหาร หรือ เกิดจากเสื่อมของวัสดุเอง
2. การบูรณะด้วยการเคลือบฟันหน้า ด้วยวัสดุสีเหมือนกัน(Veneer Facing)
เป็นการนำวัสดุสีเหมือนฟันบางๆ ที่มีความหนา 0.5-0.7 ม.ม. ที่ทำขึ้นมาปิดคลุมและยึดติดกับผิวฟันด้านหน้าของฟันหน้าที่ต้องการบูรณะ วัสดุที่นำมาใช้มี 2 ชนิด คือ คอมโพสิต เรซิน และ พอร์ซเลน มักทำในกรณี
- บูรณะฟันผุที่มีขนาดใหญ่ หรือฟันที่เปลี่ยนสีเนื่องจากการผุ
- บูรณะฟันที่มีสีคล้ำผิดปกติ เช่น ฟันที่มีสีคล้ำเนื่องจากการได้รับยาปฎิชีวนะเตตร้าไซคลินในวัยเด็ก หรือฟันที่ตกกระเนื่องจากการได้รับฟลูโอไรด์เกินขนาดทางระบบ
- การบูรณะฟันที่มีผิวหน้าฟันขรุขระ เนื่องจากการสร้างเนื้อเคลือบฟันและเนื้อฟันผิดปกติ(Hypoplastic Defect)
- การบูรณะฟันที่มีสีเปลี่ยนเนื่องจากฟันตาย
- เพื่อปรับเปลี่ยนขนาดรูปร่างของฟันที่ผิดปกติแต่กำเนิด
- เพื่อเปลี่ยนแนวการเรียงตัวของฟัน เช่น ฟันห่าง
ข้อดีของการบูรณะฟันด้วยวิธีนี้
- มีความสวยงาม
- มีความคงทนของสี
- ทนต่อการสึกกร่อน และการเปลี่ยนรูปร่างของฟันถึงแม้ใช้งานเป็นเวลานาน
- มีความแข็งแรงมากกว่าการบูรณะด้วยการอุด
- สามารถบูรณะฟันให้มีขนาดและรูปร่างที่เหมาะสม โดยเสียเนื้อฟันเพียงเล็กน้อย เมื่อเทียบกับการบูรณะด้วยการทำครอบฟัน
ข้อจำกัดของการบูรณะฟันด้วยวิธีนี้
- ใช้เวลาในการบูรณะนาน ต้องทำถึง 2 ครั้ง
- ค่าใช้จ่ายในการบูรณะสูงกว่าการบูรณะด้วยการอุด
- การบูรณะด้วยวัสดุอุดสีที่มีความใกล้เคียงธรรมชาติมากกว่า
- อาจมีการแตกหักของวัสดุได้หากใช้งานโดยขาดความระมัดระวัง แต่ก็สามารถแก้ไขทำใหม่ได้
3. การบูรณะฟันหน้าด้วยการครอบฟัน (Crown)
การทำครอบฟันเริ่มมีมานานกว่า 100 ปีแล้ว ในปี ค.ศ. 1866 ดินแดนที่ได้เริ่มการทำครอบฟันหน้าด้วยกระเบื้องเซรามิก (Ceramic) ต่อมาได้มีการปรับปรุงพัฒนาทั้งในด้านความคงทน , ความแข็งแรง และความสวยงาม
ครอบฟันหน้า มี 2 ชนิด
- ทำจากเซรามิกเชื้อมติดกับโลหะ (Porcelain Fused to Metal Crown)
- ทำจากเซรามิกอย่างเดียว (All Ceramic Crown)
วิธีการทำครอบฟัน ฟันจะถูกกรอแต่งให้มีขนาดเล็กลง ครอบฟันที่มีขนาดพอดีกับฟันที่แต่งไว้ จะถูกนำมายึดติดด้วยซีเมนต์สำหรับยยึดครอบฟัน
ครอบฟันหน้ามักทำในกรณี
1. ฟันที่มีเนื้อฟันเหลืออยู่น้อย ซึ่งอาจมีสาเหตุจาก ฟันผุลุกลามไปมาก หรือเนื่องจากอุบัติเหตุ
2. ฟันสึกกร่อนไปมาก (Tooth Wear) เนื่องจากโดนกรดกัดกร่อน (Erosian) การบดเคี้ยวที่รุนแรง (Attrition) การแปรงฟันที่ผิดวิธี (Abrasion) หรือลักษณะนิสัยบางอย่าง เช่น นอนกัดฟัน หรือ การขอบกัดฟันเล่น
3. ความผิดปกติของเคลือบฟัน ซึ่งอาจเป็นมาตั้งแต่เกิด หรือ เกิดจากการได้รับสารอาหารหรือยาบางชนิด เช่น ได้รับฟลูออไรด์ มากเกินไป หรือรับยา เตตร้าซัยคลิน ในช่วงวัยเด็กซึ่งเป็นวัยที่กำลังสร้างผิวเคลือบฟันของฟันแท้
4. การแก้ไขรูปร่าง , ขนาด หรือ แนวการเรียงตัวของฟัน กรณีที่ต้องการเปลี่ยนแปลงรูปร่างของฟันเพียงเล็กน้อย สามารถใช้วิธีทำครอบฟันได้ เช่น ต้องการให้ฟันมีขนาดใหญ่ขึ้น-เล็กลง หรือ กรณีที่มีช่องห่างค่อนข้างกว้าง ทั้งนี้ต้องพิจารณาดูความเหมาะสมด้วย เพราะการจัดฟันอาจเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง
5. ฟันที่ได้รับการรักษารากฟัน โดยปกติหลังรักษารากฟันแล้ว เนื้อฟันจะเปราะ สีฟันจะคล้ำขึ้นในบริเวณฟันหน้า ถ้าฟันมีสีคล้ำมาก ๆ และเนื้อฟันเหลือน้อย การทำครอบฟันจะช่วยในเรื่องความสวยงาม และความแข็งแรง
ข้อดีของการทำครอบฟัน
- มีความสวยงาม
- มีความคงทนของสี
- มีอายุการใช้งานนาน (จากการวิจัยพบว่าใช้งานเฉลี่ย 8 ปี)
- มีความแข็งแรงมากกว่าการทำ Veneer Facing
ข้อด้อยของการทำครอบฟัน
- ต้องเสียเนื้อฟันมาก
- ค่าใช้จ่ายสูงกว่าการอุดฟันและการทำ Veneer Facing
ปัจจุบันวัสดุ และเทคโนโลยีทางทันตกรรมได้มีการพัฒนาก้าวหน้าไปมาก คนไข้สามารถรรับการบูรณะฟันหน้าด้วยวิธีสูญเสียเนื้อฟันน้อยกว่าในอดีตที่ผ่านมา อย่างไรก็ตามวิธีการบูรณะฟันแต่ละวิธีมีข้อดี ข้อด้อย และข้อบ่งใช้ที่แตกต่างกัน คนไข้ควรพบทันตแพทย์เพื่อขอคำปรึกษา และวินิจฉัยเพื่อเลือกวิธีการที่เหมาะสมที่สุด
(ข้อมูล www.thainakarin.co.th)
ขอบคุณอย่างสูงครับหมอบอล ผมได้อ่านแล้วรู้สึกว่าตัดสินใจอะไรได้มากขึ้นเยอะเลยครับ มีทางเลือกมากขึ้น เพราะหมอเสนอสิ่งดีๆให้มากมาย
ผมคิดว่าเป็นประโยชน์ต่อผมมาก และน่าจะเป็นประโยชน์ต่อผู้อื่นที่เข้ามาอ่านแล้วถึง26 ครั้ง
ขอบคุณอีกครั้งครับ
ขยันดีนะ Ball
กระต่ายน้อย
คุณหมอค่ะ
หนูอยากได้ความรู้เกี่ยวกับการใส่ mylar strip หน้าที่และตำแหน่งการใส่หน่อยนะคะ ขอบคุณค่ะ
mylar strip
เป้นแผ่นพลาสติกใส เอาไว้กั้นไม่ให้วัสดุอุดฟันติดกับฟันข้างเคียงครับ ส่วนใหญ่ใช้ในการอุดฟันหน้า ด้วยวัสดุสีเหมือนฟันครับ
มัเรื่องเรียนปรึกษาค่ะ คือ ดิฉันเพิ่งไปทำครอบฟันหน้ามา ปรากฎว่า รูปร่างของครอบฟันมีขนาดใหญ่กว่าฟันบนอีกชี่หนึ่ง อีกทั้งยังมีสีต่างกัน ดิฉันจึงอยากจะทำใหม่ะค่ะ กะว่าจะบอกหมอให้เอาขนาดเท่ากับฟันซี่ข้างๆ แล้วค่อยอุดปิดช่องว่างเอา หมอบางท่านแนะนำว่าให้ทำ veneer และก้อทำฟันซี่ข้างๆถัดจากฟันหน้าไปอีกหนึ่งซี่เพราพฟันมันเล็กและสอบเข้า คุณหมอคิดว่าการอุดปิด กับการทำ veneer อันไหนมันดีกว่ากันค่ะ ทราบมาว่า veneer ต้องกรอหน้าฟันออกด้วยเลยไม่อยากทำ อีกอย่างค่าใข้จ่ายสูงด้วย แล้วแบบไหนทีทนกว่ากัน คนที่ครอบฟันหน้าสามารถอุดปิดช่องว่างได้มั้ยค่ะ
ฟันหน้าโยกและห่างออกทำอย่างไรดีค่ะคุณหมอ
ขอความกรุณาอาจารย์ช่วย้ปรียบเทียบวัสดุอุดฟันหน้าแต่ละยี่ห้อ ให้ด้วยค่ะ ไม่ทราบว่าอาจารย์เคยใช้ceram x duo ของเดนสพลาย ไหมคะ เล็งๆอยู่แต่ไม่แน่ใจว่าถ้าเปรียบเทียบกับ สุพรีมของสามเอ็มแล้ว ไม่แน่ใจว่าอันไหนจะแจ่มกว่ากัน
ปิดช่องห่างฟัน ราคาเท่าไหร่ค่ะ
ดิฉันเป็นคนหนึ่งที่ประสบปัญหา ช่องฟันห่าง เกิดจากฟ้นเกิดซ้อนจึงเป็นสาเหตุที่ทำให้ฟันหน้าห่าง
คุณหมอคะ ไม่ทราบการทำ Veneer Facing นั้น สามารถอยู่ได้นานกี่ปี่คะ (อายุของวัสดุหนะคะ) ขอบคุณล่วงหน้านะคะ
คุณหมอค่ะ ถ้าเป็นกรณีนี้แต่งห่าวประมาณครึ่งเซ็นทำไงค่ะ ไม่อยากใส่ฟันปลอมอ่ะค่ะ คือเป็นคนที่มีฟันหน้า 3 ซีก แล้วถอนออก ฟันกระต่ายเลยไม่ได้ติดกันเหมือนคนอื่นเขาค่ะ
ณัฐวุฒิ ภักดี
ผม ฟันห่างอะครับ ผมควรจะจัดฟันไหม ครับ ??
มีเรื่องปรึกษาค่ะ...รบกวนตอบหน่อยนะคะ คือฟันหนูมีลักษณะห่างตรงข้างหน้าและยืนออกมาค่ะและใหญ่ด้วย เคยไปเข้ารับปรึกษาเรื่องการจัดฟันค่ะ แต่หมอบอกว่า หนูต้องผ่าตัดด้วยประกอบกับการจัดฟันค่ะ หนูไม่มีเงินถึงขนาดนั้นค่ะ ผู้ใหญ่ทางบ้านบอกว่าให้ไปแซมฟันข้างหน้าอย่างเดียวก้อพอ หนูจะทำได้ไม่คะ กลัวทำไม่ได้ค่ะแบบว่า ไม่ค่อยมั่นใจตนเองค่ะ
ลองไปให้หมอฟันใกล้บ้านพิจารณาและอธิบายจะได้คำตอบชัดเจนกว่าครับ
เพราะการผิดปกติที่โครงหน้าขากรรไกร จะอุดแก้ไขคงยากครับ
นู๋เคย ฟันห่าง แต่ใช้ วิธีการอุด พร้อมมาวันนี้จะจัดฟันนน จะต้องเอาที่อุดออกหรือไม่อุดออกดีค่ะ นู๋จำไม่ได้ว่ามันห่างขนาดไหน กลัวมันน่าเกลียด เพราะทำงานเจอลูกค้าเยอะ
อยากทำแบบใช้เทปพันราคาเท่าไหร่คะ ทำได้ที่ไหนจะบอกหมออย่างไร งบน้อยคะ