คายอ้อ...ความซาบซึ้งจากการรู้คุณ
วันพุธที่ 4 มกราคม 2555
ผมและพี่ที่ทำงานทุกคน ได้รับเชิญให้ไปร่วมรับประทานอาหารเที่ยง เนื่องในโอกาสทำบุญให้กับผู้ที่ล่วงลับ ซึ่งเป็นญาติของ อสม.ท่านหนึ่ง ที่พวกเราต่างสนิทคุ้นเคย
เจ้าภาพมาต้อนรับพวกเราตั้งแต่ประตูหน้าบ้าน แขกเหรื่อกระจัดกระจายตามเต้นท์ ตามมุมบ้านข้างเคียง ส่วนพวกเรา เจ้าภาพต้อนรับพวกเราไว้ในบ้าน
อาหารการกินอุดมสมบูรณ์มากมายที่จัดเตรียมล่วงหน้าก่อนมาถึง...ไก่ทอด ส้มตำ ขนมจีนน้ำปลา แกงเนื้อใส่มะเขือ ต้มแซบอีสาน ผักสดนานาชนิด และของหวาน คือ ลอดช่องน้ำกระทิ
ระหว่างรับประทานอาหาร ผมเห็นกลุ่มสุภาพสตรีกลุ่มหนึ่ง กำลังเด็ดก้านและดอกไม้สีขาวเล็ก ๆ หรือดอกทองพันชั่ง ช่างเป็นดอกไม้ที่บรรพบุรุษสรรหาและแต่งตั้งชื่อที่ไพเราะและเป็นมงคลยิ่งนัก
ผมจึงเอ่ยถามว่า ‘กำลังทำอะไรเหรอครับ?’ และเสียงตอบที่พร้อมเพรียงกันว่า ‘ทำคายอ้อ’
อาหารผ่านปากและกระเพาะอาหารของผมพออิ่ม จึงรี่ตรงเข้าไปถามว่าคายอ้อคืออะไร ทำทำไม ตามประสาคนอยากรู้ เพราะไม่รู้จริง ๆ จึงอยากรู้ แต่ก็เต็มไปด้วยความอาย ที่ผมเป็นคนอีสานเต็มตัว แต่หลายเรื่องหลายเหตุการณ์ไม่มีความรู้หรือรู้เพียงหยิบมือ
อาชีพหมออนามัยของผม เริ่มต้นจากเตี่ยกับแม่อยากให้รับราชการ เพื่อความมั่นคงของชีวิต และทางเลือกของชีวิตก็ไม่ได้ให้มีตัวเลือกมากมาย เรียนก็ปานกลางตามเกรดแถวบ้าน ผมสอบได้ และเรียนสองปี ก็ได้เป็นหมออนามัยแล้ว
และอดคิดไม่ได้ถ้าไม่ได้เรียนหมออนามัย ชีวิตของผมคงมีสองทางเดิน และเป็นสองทางเดินที่เตี่ยกับแม่ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง แต่อย่างไรต้องให้ผมไปแบบไม่มีทางเลือก เพราะเตี่ยและแม่ มีลูกมากมายถึง 13 คน และการเรียนหมออนามัยมีทุนเรียนจนจบ
ทางเดินแรก คือ เดินทางมาเสี่ยงโชคที่ประเทศญี่ปุ่น ทำงานโรงกลึงเล็ก ๆ แถบตะวันตกของโตเกียว โดยผ่านนายหน้าจัดหาแรงงานที่เป็นเครือญาติกัน และญาติก็ไปล่วงหน้าหลายคนแล้ว แต่ต้องทำงานแบบหลบ ๆ ซ่อน ๆ รู้สึกเพียงว่า เงินเดือนมากมายแน่นอน แต่บั้นปลายไม่รู้ อารมณ์ตอนนั้นช่างมัน
ทางเดินที่สอง คือ ไปทำงานพัทยากับเพื่อน ๆ แถวบ้าน ทำงานร้านอาหาร โรงงาน หรือรีสอร์ท ปล่อยชีวิตล่องลอยไปกับคลื่นทะเลที่ชอบ และพยายามเก็บเงินส่งให้น้องสาวอีกสองคนเรียนให้สูงที่สุด เพราะไม่อยากให้เขาเร่ร่อนเหมือนกับผม
แล้วก็ได้มาทำงานเป็นหมออนามัย เริ่มต้นผมไม่เคยชอบเลย เพราะผมไม่รู้ว่า ต้องทำอะไรบ้าง ? ไม่มั่นใจในความรู้ที่ตนเองมี เพราะตอนเรียนหนังสือก็ไม่ตั้งใจเรียนเลย แต่ความวิตกกังวลก็ถูกทดแทนด้วยการที่ชาวบ้านไว้วางใจเรา ให้ความรักและให้เกียรติ และขอความช่วยเหลือจากผม ทำให้ผมเกิดประกายในการเรียนรู้ต่อตนเอง ผู้อื่น และโลก
อาจจะเป็นเหมือนคำกล่าวของ คุณพจนา จันทรสันติ ก็ได้ ‘...คุณต้องเรียนรู้ที่จะยอมรับทุกสิ่งที่เข้ามาสู่ชีวิต โดยไม่มีข้อยกเว้น...’
จากเวลาที่ค่อย ๆ สะสม จนถึงวันนี้ ทำให้เสียงของหัวใจผมเปลี่ยน...ผมได้หลงรักการเป็นหมออนามัย ถึงจะเป็นอาชีพที่เล็ก ๆ แต่ก็สร้างคุณค่าและแรงบันดาลใจให้ผมมากมาย
เมื่อเขียนจนถึงบรรทัดนี้ ผมอดซาบซึ้งจากการรู้คุณของการเป็นหมออนามัยไม่ได้ จนอดคิดไม่ได้ว่า ถ้าไม่ได้เป็นหมออนามัย นอกจากจะมีเงินเดือนที่ประทังชีวิตและครอบครัว ผมคงเป็นคนที่ไม่รู้สมรู้สากับชีวิตตนเอง และชีวิตอื่น
และผมคงไม่เข้าใจความหมายของคำว่า ‘ซาบซึ้งจากการรู้คุณ’ ที่มาจากสิ่งที่มาจากภายในใจ ผ่านมิติและนัยยะของชาวบ้าน เฉกเช่นชาวบ้านที่กำลังทำคายอ้ออยู่นี้...
“...การแสดงหมอลำที่เป็นศิลปะการแสดงของคนอีสาน ก่อนที่จะทำการแสดงต้องมีการไหว้ครูก่อน หรือเรียกว่า คายอ้อ ซึ่งเป็นการลำระลึกถึงครูบาอาจารย์ผู้ได้สั่งสอนหมอลำฝ่ายหญิง-ฝ่ายชาย เหล่านี้มา และเพื่อเป็นการลำซ้อมให้หายประหม่าด้วย เนื้อหาก็จะเป็นการยกย่องครูบาอาจารย์ นับเป็นศิลปะที่งดงามของชาวอีสานอีกอย่างหนึ่งครับ…”
ความเห็น (13)
คายอ้อ เพิ่งเคยได้ยินเหมือนกันค่ะ
ปีใหม่นี้ขอให้คุณทิมดาบและครอบครัวมีความสุขและสุขแข็งแรงนะคะ
สวัสดีค่ะน้องทิมดาบ
- คุณยายมาส่งกำลังใจ ให้ทุกท่านค่ะ
ประทับใจบันทึกนี้ค่ะ..ข้อความนี้ของคุณหมอทิมดาบ ทำให้ทุ้มอยู่ในใจตัวเอง
..
เริ่มต้นผมไม่เคยชอบเลย เพราะผมไม่รู้ว่า ต้องทำอะไรบ้าง ?
..
แต่ความวิตกกังวลก็ถูกทดแทนด้วยการที่ชาวบ้านไว้วางใจเรา ให้ความรักและให้เกียรติ และขอความช่วยเหลือจากผม ทำให้ผมเกิดประกายในการเรียนรู้ต่อตนเอง ผู้อื่น และโลก
* อรุณสวัสดิ์รับบันทึกดีๆในวันที่ 5 ของปีใหม่ 2555 ค่ะ
* ยินดีด้วยค่ะที่เลือกอาชีพได้ดีมีความสุขแก่ตนและผู้อื่น ขออวยพรสำหรับความดีนี้ให้คงอยู่ตลอดไป
สวัสดีครับคุณทิมดาบ
เป็นการเดินทางในชีวิตที่น่าประทับใจมากๆครับ..เป็นการค้นหาแล้ว "เจอ" ตัวเอง..
เป็นชีวิตที่ดีมากๆ ครับ
- เส้นทางชีวิตของทิมดาบโคตรมันส์เลย
- เหมือนกับตรากตรำ ระหกระเหิน ต้องริเริ่มและเดินสร้างโอกาสให้ตนเอง แต่ก็ทำให้แข็งแกร่ง งดงาม สง่างาม มีพลังชีวิต จนเหมือนแทบจะไม่มีอะไรในวันข้างหน้าให้น่าเหนื่อยหน่ายท้อแท้ไปมากกว่ารอยทางชีวิตที่ผ่านไปอีกแล้ว
- อย่างนี้ ไม่ว่าจะเป็นปีใหม่หรือปีไหนๆก็ต้องเจอแต่สิ่งที่ให้ความเป็นชีวิตดีๆอยู่เสมอ เพราะเป็นคนสั่งตนเองได้
- มีความสุขครับ
ชื่นชมชีวิต และประทับใจการเรียนรู้ค่ะคุณหมออิสาน
ขอบคุณคายอ้อ และกล่องความรู้ ในที่สุดก็หาเจอ :)
ด้วยความชื่นชม และประทับใจยิ่งครับ ท่านอาจารย์ทิมดาบ
- ทำให้รู้ความหมายของคำว่า "คายอ้อ" ค่ะ
- ขอบคุณค่ะ
- ชื่นชมยินดีกับคุณค่าของชีวิต..
- สวัสดีปีใหม่ค่ะ
อ่านแล้วกินใจ ทำให้ย้อนมองดูตน ว่าคนเรานั้นแม้เกิดมาบนพื้นฐาน และรากฐานที่แตกต่างกัน แต่คนเรามีสิ่งที่ทำให้คล้ายๆ หรือเหมือน หรือต้องการให้ดีได้ถ้าเราอยากจะเป็น และอยากจะทำ
สวัสดีปีใหม่ 2555 นะคะคุณทิมดาบ
ทบทวน มีที่มา รู้ว่าจะไปไหนต่อ....ดีใจด้วยค่ะ
เป็นหลักให้ใครอีกหลายคน....ก้าวนำต่อไป
เป็นนายของตัวเอง
คายอ้อ....มีอยู่ทุกภาคนะครับ
ที่เชียงใหม่ เรียกว่า "ขันตั้ง" ครับ