ปกหนังสือ

เมื่อไม่นานนี้ เพื่อนรักสมัยเรียนมัธยมคนหนึ่ง ปัจจุบันเป็นอาจารย์สอนในมหาวิทยาลัย บอกมาทางจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ ว่าอยากได้ภาพทำปกหนังสือ เกี่ยวกับการจัดการศึกษา รู้ดีครับเพื่อนจบและสอนเศรษฐศาสตร์ รวมถึงสนใจเรื่องการศึกษามาก "ผมจะทำปกหนังสือ เศรษฐศาสตร์การศึกษา : ผลตอบแทนจากการลงทุนในอุดมศึกษา"

ตั้งแต่วันนั้น ไม่ว่าผมจะไปถ่ายภาพที่ใด หรือเรื่องใดก็ตาม จะนึกถึงโจทย์ของเพื่อนเสมอ ใช้เวลาไม่นานนัก จึงรวบรวมภาพเหล่านี้แนบไฟล์ให้พิจารณา

ภาพแรกเป็นภาพกล้วยไม้ในโรงเรียนของผมเอง ครูอาจารย์ที่รับผิดชอบงานอาคารสถานที่ ทำงานแข็งขัน ปลูก ประดับประดาไว้ตามต้นไม้สองข้างทางหลัก ซึ่งแขกไปใครมาต้องผ่าน หรือต้องเห็น กล้วยไม้เป็นตัวแทนการศึกษาครับ นักการศึกษาผู้หนึ่งเคยกล่าวเปรียบเทียบ “กล้วยไม้ออกดอกช้าฉันใด การศึกษาก็เฉกเช่นกัน” ต้องอดใจรอ ต้องพยายามต่อ ผลสำเร็จมิอาจเห็นในเร็ววัน หลายครั้งผู้เกี่ยวข้องถึงกับสงสัย มันเกิดผลหรือไม่ เกิดผลแล้วหรือยัง เลยไปถึง..แล้วคุ้มหรือเปล่า? การศึกษาไม่เหมือนการลงทุนสร้างถาวรวัตถุทั้งหลาย ที่ทำแล้วเห็นผลในทันที แต่กระนั้นความรู้ของคน หรือเทคโนโลยี ก็ทำให้มีฮอร์โมนเร่ง กล้วยไม้เหล่านี้ถูกเร่งให้ออกดอกด้วยฮอร์โมนครับ

ภาพที่โรงเรียนอีกภาพหนึ่ง เป็นดอกตะแบกร่วงหล่นบนพื้นโต๊ะใต้ต้น กลีบดอกไม่มีแล้ว เห็นแต่เกสรเหลือติดอยู่ ผมรีบคว้ากล้องในรถ นึกภาพในใจ “แค่เศษเสี้ยวซึ่งโรยร่วง แต่ก็งาม” ภาพชีวิตความเป็นอยู่ ครอบครัวของลูกศิษย์ที่ครูรู้ รวมไปถึงการจัดการศึกษาที่พวกแกได้รับ ไม่ต่างอะไรกับเด็กจากที่อื่นๆ ซึ่งเห็นได้เกลื่อนกล่น ความต่างมีอยู่ในสังคม นับวันยิ่งห่างหรือไม่ ผลจากการพัฒนาตามนโยบายของรัฐด้วยหรือเปล่าหนอ เป็นเรื่องค้างคาใจตัวเองเสมอมา ในความเป็นครูของเรา ทำได้ดีที่สุดก็คือ ตั้งใจสอน ตั้งใจทำหน้าที่ให้ความรู้ รวมทั้งบ่มเพาะคุณธรรม-จริยธรรม ให้สมกับค่าจ้าง หรือรายได้ที่เรารับจากภาษีประชาชนมาเรียบร้อยแล้ว

ภาพกล้วยไม้อีกภาพหนึ่งถ่ายจากร้านอาหาร เป็นกล้วยไม้ที่กลีบดอกเต็มไปด้วยเชื้อรา ถึงริ้วรอยความงดงามยังอวดโฉมอยู่ แต่ตำหนิก็เต็มไปหมด แถมบางดอกย่อยหลุดร่วงไปตามกาลเวลาแล้ว เราแก้ไขหรือช่วยเหลือเขาไม่ทัน จุดกระดำกระด่างมาจากการเจริญของเชื้อรา คล้ายอะไรสักอย่างมั้ยครับ ที่ทำให้การศึกษาบ้านเราไปไม่ถึงฝั่งสักที บางคนบอกเหมือนพายเรือในอ่าง วนไปมา การจัดโครงสร้างบริหารราชการ และหลักสูตรที่ปรับเปลี่ยนอยู่เรื่อย ดูคล้ายอย่างนั้นจริงๆ การเปลี่ยนแปลงล่าสุดหรือปัจจุบัน เหมือนกลับไปหาของเก่าที่เราเคยเลิกใช้มาแล้ว ด้วยเหตุผลซึ่งเคยบอกว่าไม่เหมาะ หรือทำให้ไม่พัฒนา

เห็นบัวปริ่มน้ำในสวนแห่งหนึ่งแล้ว นึกถึงคำสอนของพระพุทธเจ้าครับ หลายคนหรือตัวเองน่าจะเข้าข่ายนี้ ดีบ้างชั่วบ้าง บางครั้งรู้แต่หักห้ามใจไม่ได้ หลายครั้งที่ทำได้รู้สึกดี อิ่มเอมกับความสำเร็จ พึงพอใจกับชัยชนะต่อใจตัวเอง การศึกษาบ้านเราน่าจะเป็นบัวปริ่มน้ำด้วยเหมือนกัน หลายเรื่องหรือที่ผ่านมา การศึกษาสร้างคนมามากต่อมาก ชาติบ้านเมืองมาจนถึงวันนี้ได้ การจัดการศึกษาเป็นกลไกสำคัญอย่างหนึ่งแน่ เพียงแต่วันนี้อาจไม่ทันกับสภาพแวดล้อม สภาพปัญหา หรือการเปลี่ยนแปลง

ภาพคนเฝ้ามองกิจกรรมของนิสิตนักศึกษาภายในมหาวิทยาลัยนี้ เหมือนกำลังครุ่นคิด หรืออยู่ในระหว่างเกิดข้อสงสัยอะไรสักอย่าง ส่วนตัวแล้วภาพนี้ตรงกับโจทย์ที่เพื่อนอยากได้มากกว่าภาพอื่น “ผลการตอบแทนจากการลงทุนในอุดมศึกษา” ทั้งที่ไม่ค่อยรู้อะไรนักเกี่ยวกับจัดการการศึกษาในระดับมหาวิทยาลัย แต่ด้วยเข้าใจว่าความหมายภาพได้ ฉะนั้น ก็น่าจะเป็นตัวเลือกที่ดีเหมือนกัน

ภาพบรรยากาศหลังพระอาทิตย์ตกภายในบริเวณสวนอีกแห่งหนึ่ง บังเอิญกลุ่มอาคารที่อยู่เบื้องหน้า ตามจินตนาการตัวเองแล้ว ดูคล้ายอาคารเรียน พร้อมกับตั้งใจถ่ายผ่านให้เห็นหลักไม้ค้ำยันชายคาศาลาริมน้ำ ทำให้ดูเป็นกรอบ หรือกรงขัง จนออกไปไหนไม่ได้ ในใจขณะนั้นคิดอย่างนั้นครับ และเมื่อถ่ายออกมาแล้ว แสงสี ทิวเขา องค์ประกอบต่างๆ ก็ได้อย่างที่คิด โดยเฉพาะความหมาย จึงเป็นอีกภาพหนึ่งที่ชอบ และน่าจะใช้ได้

ภาพดวงอาทิตย์ยามเย็น กำลังจะลับเหลี่ยมภูผา ภายในบริเวณมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง ตัวเองคิดเทียบกับการจัดการศึกษาอย่างตรงไปตรงมาเลยครับ ดังตะวันกำลังจะตกดิน อย่างไรก็ตาม ก็ยังเหลือความหวังอยู่ สักวันเสียงส่วนใหญ่ ประชาชน หรือผู้ปกครอง จะเข้าใจ ตื่นตัว ลุกขึ้นมาถามถึงการศึกษาที่ดี หรือยั่งยืนต่อชาติบ้านเมืองอย่างเอาจริงเอาจัง โดยไม่ปล่อยให้การศึกษา ซึ่งเป็นหัวใจสำหรับการพัฒนาคน ต้องล่องลอยไปกับกระแสการเมืองเยี่ยงทุกวันนี้ อีกต่อไป

นับว่าเป็นครั้งแรก ตามที่ได้บรรยายที่มาที่ไป หรือรายละเอียดของแต่ละภาพมาทั้งหมด แม้แต่เพื่อนผู้ซึ่งเลือกภาพหนึ่งไปเป็นปกหนังสือแล้ว ก็ไม่เคยได้ยินผมคิดดังๆอย่างนี้ ที่สำคัญภาพที่ถูกเลือกนำไปใช้จริง กลับไม่ใช่ภาพใดภาพหนึ่ง ตามที่ได้พยายามถ่ายทอดมายืดยาวนี้เลยครับ

จึงเกิดความรู้สึก ต่อเรื่องการจัดการศึกษาในบ้านเมืองเราแล้ว ตัวเองฟุ้งซ่านน่าดู (ฮา)

เขียนใน GotoKnow โดย ธนิตย์ สุวรรณเจริญ
ใน ภาพถ่าย

คำสำคัญ (Tags): #การจัดการศึกษา#การศึกษา#ครูเพื่อศิษย์#ชุมชนการเรียนรู้ครูเพื่อศิษย์#ธนิตย์ สุวรรณเจริญ#บ้านกร่างวิทยาคม#ปกหนังสือ#เรื่องเล่าครูเพื่อศิษย์

หมายเลขบันทึก: 464563เขียนเมื่อ 12 ตุลาคม 2011 19:30 น. ()แก้ไขเมื่อ 22 มิถุนายน 2012 14:54 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน