หญ้าแฝก

หลายคนที่รู้จักหญ้าแฝก
โดยเฉพาะในต่างจังหวัดที่นิยมใช้หญ้าแฝกมุงหลังคา
แต่ก็ยังคงมีคนอีกหลาย ๆ คน
ที่อาจจะไม่เคยสนใจเรื่องราวของหญ้าแฝก
เพียงเพราะคำว่า "หญ้า" ที่ถูกมองเป็นเพียงวัชพืช

แม้ว่าในปัจจุบันเริ่มมีการค้นพบว่า หญ้าหลาย ๆ ชนิดเป็นสมุนไพรที่มีประโยชน์
เช่น หญ้าหนวดแมว หญ้าแห้วหมู ฯลฯ

ในต่างประเทศหญ้าแฝกเป็นพืชที่มีประโยชน์ในทางเศรษฐกิจมากมาย
หากท่านติดตามเรื่องราวของหญ้าแฝกอย่างจริงจัง
ท่านจะทราบว่าหญ้าแฝกนั้นเป็นพืชมหัศจรรย์จริง ๆ
จึงเป็นพืชในโครงการพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ด้านการอนุรักษ์ดินและน้ำ

แต่สำหรับครูแอ้.....หญ้าแฝกคือหญ้ามหัศจรรย์
ที่มีเรื่องราวที่จะนำเสนอเป็นนวัตกรรม
ซึ่งเป็นผลงานทั้งของคุณครูและนักศึกษา
ที่น่าสนใจให้ติดตามกันต่อไป

หญ้าแฝก มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Vetiveria zizanioides
เป็นพืชตระกูลหญ้า ขึ้นเป็นกอหนาแน่น
เจริญเติบโตโดยการแตกกออย่างรวดเร็ว
หญ้าแฝกมีชื่อสามัญเป็นภาษาอังกฤษว่า “Vetiver Grass”
มีด้วยกัน 2 สายพันธุ์ คือ หญ้าแฝกดอน (Vetiver nemoralis A. Camus)
และหญ้าแฝกหอม (Vetiveria ziznioides Nash)

หญ้าแฝกเป็นพืชที่มีอายุหลายปี ขึ้นเป็นกอแน่น
มีใบรูปขอบขนานแคบปลายสอบแหลม ยาว 35-80 ซม.
มีส่วนกว้างประมาณ 5-9 มม.
ปกติหญ้าแฝกจะมีการขยายพันธุ์ที่ได้ผลรวดเร็ว
โดยการแตกหน่อจากลำต้นใต้ดิน
หญ้าแฝกเป็นพืชที่มีระบบรากลึกเจริญเติบโตในแนวดิ่ง
มากกว่าออกทางด้านข้างและมีจำนวนรากมากจึงเป็นพืชที่ทนแล้งได้ดี
รากจะประสานติดต่อกันแน่นหนาเสมือนม่านหรือกำแพงใต้ดิน
สามารถกักเก็บน้ำและความชื้นได้
ระบบรากแผ่ขยายกว้างเพียง 50 เซนติเมตร โดยรอบกอเท่านั้น
จึงไม่เป็นอุปสรรคต่อพืชที่ปลูกข้างเคียง
ทั้งช่วยอนุรักษ์ดินและน้ำ  ช่วยให้ดินมีความชื้น
และรักษาหน้าดินเพื่อใช้ปลูกพืชเศรษฐกิจได้

การปลูกหญ้าแฝกเป็นพืชเศรษฐกิจ เพื่อใช้ประโยชน์จากใบหญ้าแฝก

นักศึกษาวิทยาลัยอาชีวศึกษาเลย ลงพื้นที่ศึกษาการปลูกและเก็บใบหญ้าแฝก 

ภาพ : ภณิชญา  ชมสุวรรณ (สถานที่ บ้านโคกปรง จ. เพชรบูรณ์)
ที่มา : ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ
  http://www.huaysaicenter.org/vetiver_grass.php. หญ้าแฝก.

 

[nana]

สวัสดีค่ะ  คุณครูแอ้

ขอรู้จัก  และขอถามเลยนะคะ

แบบไหนเรียกหญ้าแฝกดอน  และแบบไหนคือหญ้าแฝกหอม

แบบไหนที่เขามุงแฝก

และแบบไหนที่ควรปลูกกันดินทรุดดินถล่ม

ขอบคุณนะคะ

[ครูแอ้]

ขอบคุณนะคะที่ให้ความสนใจเรื่องราวของหญ้าแฝก

จากการศึกษาถึงศักยภาพ “หญ้าแฝก” ของพระองค์ท่าน
หญ้าแฝกเป็นพืชพื้นบ้านของไทยที่มีคุณสมบัติพิเศษ
ในการช่วยป้องกันการชะล้างพังทลายของหน้าดิน
และอนุรักษ์ความชุ่มชื้นใต้ดินไว้
ซึ่งไม่ได้ระบุพันธ์ใดเป็นพิเศษ

ส่วนแฝกดอน พบในที่ที่ค่อนข้างแห้งแล้ง สู้แดดจัดหรือร่มรำไร
กอจะเตี้ย ลักษณะที่สำคัญ คือ ใบสีเขียวซีด หลังใบพับเป็นสันสามเหลี่ยม
เนื้อใบหยาบ สากคาย มีไขเคลือบน้อย ทำให้ดูกร้านไม่เหลือบมัน
ท้องใบสีเดียวกับด้านหลังใบ แต่มีสีซีดกว่า
แผ่นใบเมื่อส่องกับแดดไม่เห็นรอยกั้นในเนื้อใบ
เส้นกลางใบสังเกตได้ชัดเจน มีลักษณะแข็งเป็นแกนนูนทางด้านหลัง
ช่อดอกของหญ้าแฝกดอนจะมีได้หลายสี ซึ่งเป็นลักษณะปกติประจำถิ่น
หญ้าแฝกดอนจะมีรากที่สั้นกว่า เมื่อใบยาวเต็มที่จะโค้งลงเหมือนตะไคร้

แฝกที่ใช้มุงหลังคา ควรเลือกหญ้าแฝกที่ต้นโตสมบูรณ์ อายุ 1 ปีขึ้นไป
ใบเริ่มเปลี่ยนจากเขียวเป็นเหลือง แต่ยังไม่แห้ง
โดยทั่วไปจะเก็บเกี่ยวในช่วงเดือนมกราคม ถึงกุมภาพันธ์

ส่วนแฝกหอมมีรายละเอียดดัง link ที่แนบค่ะ

้http://www.doae.go.th/library/html/detail/vertiver/vertg2.html

http://www.ldd.go.th/menu_Dataonline/G3/G3_18.pdf

[ครูแอ้]

คงต้องขอบคุณ คุณnana อย่างยิ่ง
ที่ ทำให้ get idea สำหรับการเขียนบันทึกต่อไปแล้วค่ะ
คงจะต้องเป็นเรื่องพันธ์หญ้าแฝกละกันนะคะ

[โสภณ เปียสนิท]

มาเยี่ยมชมและอ่านหญ้าแฝกครับ

[เบดูอิน]

• สวัสดีครับ
• มาชมกิจกรรมดีๆครับ
• มีข่าวมาบอก

• http://gotoknow.org/blog/somdejmas2/427018

[♥อุ้มบุญ♥]

• ขอบคุณนะคะครู....

 

[ภาษิต]

ขอทราบรายละเอียดขั้นตอนการปลูกหญ้าแฝก และเบอร์โทรศัพท์ในการติดต่อเพื่อจะดำเนินการปลูกในที่ดินของผมตามพระราชดำริของท่านพ่อหลวงต่อไป ขอบคุณมากๆครับ โปรดติดต่อผมเบอร์ 0838323338

[เครือข่ายคนรักษ์แฝก]

แวะเข้ามาทักทายค่ะ เพราะทำงานเรื่องการส่งเสริมการปลูกและขยายผลการใช้ประโยชน์จากหญ้าแฝกค่ะ

[พัทธวิชช์ คาหะปะนะ]

จะสั่งมาปลูกที่ภูเก็ต จะสั่งได้ที่ไหนบ้างครับ ขอบคุณมากๆครับ