ร่วมแบ่งปัน.... การคิดวิเคราะห์จากการอ่าน

คิดอย่างไร...ถึงจะดี ได้ประโยชน์ ....ทั้งผู้ให้และผู้รับ กับ 3 ทฤษฎีนี้

เคยอ่านความรู้ เรื่องการคิดวิเคราะห์ของ อาจารย์เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์  ที่เคยพิมพ์เผยแพร่ไว้ และถ่ายเอกสารหน้านี้เก็บไว้ หลายปีแล้ว(พลาดตรงที่ ไม่ได้เขียนที่มาเอาไว้ในเอกสารฉบับนี้)

และคิดว่าน่าจะมีประโยชน์กับการได้อ่าน และคิดตาม ความรู้ แง่คิดต่าง ๆ ที่มีอย่างหลากหลาย ณ สังคม online

---

 

ทฤษฏี  3  ทฤษฏี ที่สรุปได้จากการได้เห็น  วิธีการที่คนในสังคมไทย  หลังจากที่ได้เห็นวิธีการที่คนในสังคมจำนวนไม่น้อยสรุปประเด็นเรื่องต่างๆ  ผิดไปจากความจริง  มีการตีความที่ผิดเพี้ยนและผิดพลาดไปจากความเป็นจริง สร้างข้อสรุปที่สับสนไม่สมเหตุสมผล  แต่มักจะถูกนำมาใช้ตีความ แปลข้อมูลในสังคมไทย  ทั้ง  3  ทฤษฏีนี้  ได้แก่

 

 

ทฤษฎีชะลอม

ทฤษฏีที่หนึ่ง  เรียกว่า  ทฤษฏีชะลอม เปรียบได้กับคน ๆ หนึ่งมีสมมุติฐานในใจว่า  กองฟางมีรูปร่างเหมือนชะลอม  จึงพยายามหาข้อพิสูจน์  หาเท่าไร  กองฟางก็ยังคงเป็นรูปร่างต่าง ๆ ไม่เหมือนชะลอมสักนิด  แทนที่เขาจะเปลี่ยนใจใหม่  เขากลับอัดฟางลงไปในชะลอมจนแน่น  แล้วเอากรรไกรเล็มตัดฟางที่เล็ดลอดออกมาจากชะลอมนั้นจนมันเรียบ  จากนั้นจึงถอดชะลอมออก  แล้วเที่ยวไปบอกใครต่อใครว่า " เห็นไหม...กองฟางมีรูปร่างเหมือนชะลอม"   เป็นการสร้างความเชื่อให้เป็นความจริง  แม้ความจริงไม่ใช่สิ่งที่เขาเชื่อ  โดยการคัดข้อมูลออกตามใจ  เพื่อให้ข้อมูลลงตัวตามสมมุติฐานที่ตั้งไว้ในใจ  แล้วพยามบอกคนอื่นให้เชื่อตามตนเอง

 

ทฤษฎีฆ่าวัวทิ้ง-ผลผลิตเพิ่ม

ทฤษฏีที่สอง  เรียกว่า  ทฤษฏีฆ่าวัวทิ้ง - ผลผลิตเพิ่ม  เป็นการอ้างเหตุและผลที่ผิดพลาดเปรียบเปรยเหมือนนักวิจัยคนหนึ่งทำการค้นหาว่า  เหตุใดผลผลิตทางการเกษตรจึงเพิ่มขึ้น  เมื่อประมวลผลข้อมูลพบว่า  ตัวแปรที่มีนัยสำคัญทางสถิติก็คือ  การที่จำนวนวัวลดลง  จึงทำให้สรุปว่า  การที่จำนวนวัวลดลง  ส่งผลให้ผลผลิตเพิ่มขึ้น  โดยที่ไม่ได้พิจารณาหรือไตร่ตรอง  ตัวแปรอื่น ๆ  ที่เป็นเหตุให้จำนวนวัวลดลง  หรือตัวแปรอื่นที่ทำให้ผลผลิตเพิ่มขึ้น  ทั้งที่ความจริง  หากพิจารณาตัวแปรอื่น ๆ  อย่างรอบคอบ  จะพบว่า    การที่ผลผลิตเพิ่มขึ้น  เกิดจากการใช้รถแทรกเตอร์เพิ่มขึ้น  ทั้งนี้เมื่อคนใช้รถแทรกเตอร์ในการเกษตรเพิ่มขึ้น  ความเป็นจริงการใช้วัวย่อมลดลง  จะถูกนำไปฆ่าเพื่อขายเป็นอาหารซึ่งเป็นเหตุเป็นผลกัน

 

 

ทฤษฎีลูกอมในขวดโหล

ทฤษฏีที่สาม  เรียกว่า  ทฤษฏีลูกอมในขวดโหล  สะท้อนการหยิบข้อมูลบางส่วนแล้วไปตีขลุมว่าเป็นเช่นนั้นทั้งหมด  สมมุติว่าในขวดโหลใบหนึ่งมีลูกอมหลากหลายชนิดอยู่  10,000 เม็ด  ภายในขวดโหลนี้มองไม่เห็นจากด้านนอก  เราล้วงหยิบลูกอมเม็ดแรกเป็นลูกอมรสน้ำผึ้งผสมมะนาว  จากนั้นหยิบอีกเม็ดหนึ่งเป็นลูกอมรสเดียวกัน  และส่งต่อให้เพื่อน  เพื่อนก็หยิบได้ลูกอมรสเดียวกัน  เราจึงสรุปว่าขวดโหลนี้บรรจุลูกอมน้ำผึ้งรสผสมมะนาวทั้งหมด  ทั้ง ๆ ที่ในความจริง  ข้อสรุปดังกล่าว  ใช้ไม่ได้ตามหลักสถิติ  เพราะการหยิบข้อมูลมาเพียง  2 -  3  ตัวอย่าง  แล้วสรุป ว่าประชากรทั้งหมดเป็นเช่นนั้น  วิธีนี้เป็นวิธีที่ผิด  จำนวนตัวอย่างไม่เพียงพอที่จะสรุปว่าเป็นเช่นนั้นได้  ถ้าจะให้เกิดความน่าเชื่อถือ จำเป็นต้องสุ่มหยิบลูกอมจำนวนที่มากเพียงพอ  และอยู่ในหลาย  ๆตำแหน่งของขวดโหลนั้น ๆ   เช่น ล้วงลงไปให้ลึกที่สุดแล้วหยิบมาจำนวนหนึ่ง  หยิบจากด้านบนจำนวนหนึ่ง  ล้วงหยิบจากด้านข้างซ้าย-ขวา  และตรงกลางของขวดโหลอีกจำนวนหนึ่ง   หยิบจากด้านบนอีกจำนวนหนึ่ง  ถ้าปรากฏว่าทุกเม็ดที่เราหยิบออกมาเป็นลูกอมรสน้ำผึ้งผสมมะนาว  เราก็อาจจะพอสรุปความน่าจะเป็นได้ว่า  ขวดโหลนี้น่าจะมีแต่ลูกอมรสน้ำผึ้งผสมมะนาว  อย่างไรก็ตาม  ข้อสรุปนี้เป็นเพียง  "ความน่าจะเป็น"  เท่านั้นไม่สามารถสรุปว่าทั้งหมดเป็นเช่นนั้นได้

 

---

 การที่คนคิดวิเคราะห์ไม่เป็น  ใช้เหตุผลไม่ได้  ย่อมมีแนวโน้มเชื่อตามได้ง่าย      

---

จากทั้ง 3 ทฤษฎี ผมคิดว่า น่าจะนำไปสู่กระบวนการคิดวิเคราะห์ ได้เป็นอย่างดี

ขอบคุณ..ความรู้ ดีดีที่ถ่ายเอกสารเก็บไว้ ของ อ.เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์ 

---

บันทึกเก่าสร้างเมื่อวันที่: 06 มีนาคม 2552 12:18

ความเห็น ส่วนหนึ่งขอนำขึ้นบันทึกไว้

ครูอ้อย แซ่เฮ

• เยี่ยมมากๆๆ  ขอยืมไปใช้ด้วยนะคะ
• ครูอ้อย ไม่รู้จัก เป็นความรู้ใหม่ ประดับสมองครูอ้อยด้วยเลยค่ะ

จะแวะมาอ่านอีกนะคะ ชอบมากค่ะ

06 มีนาคม 2552 12:50

Sila Phu-Chaya

• คิดอย่างเป็นระบบ หรือจัดระบบความคิดเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องสอนเด็กไทยแทนที่จะขยันจำอย่างอย่างเดียวค่ะ
• การเรียนรู้ "วิธีการเรียนรู้" เป็นการฝึก Conceptual Skill ที่ดีมาก เยี่ยมจริง ๆ ค่ะ
• มาเชียร์เต็มที่ค่ะ
• แล้วอย่าลืมอาหารกลางวันในวันศุกร์หรรษาด้วยนะคะ

• มาฝึก Problem Solving ในบันทึกนี้อีกครั้ง เพื่อการลับปัญญาให้คมอยู่เสมอค่ะ
• เวลาสู้กันด้วยเหตุผลอะไรก็แล้วแต่...ยอมรับว่าไม่มีผิดไม่มีถูกตายตัว มันขึ้นอยู่กับว่าเรานำเหตุผล/วิธีคิดในเรื่องนี้มาใช้กับสถานการณ์อะไร...
• เชื่อหรือไม่คะว่าบางเรื่องฟังดูไม่มีเหตุผลเลย แต่มันเหมาะสมกับสถานการณ์ที่งี่เง่าแต่เราต้องประสบค่ะ...ลองสมมติเหตุการณ์ดูนะคะ   
• ขอบพระคุณที่ได้มา "แบ่งปัน....เรียนรู้.....แลกเปลี่ยน"

06 มีนาคม 2552 13:02 

ขจิต ฝอยทอง

• ขอเป็นทฤษฎีที่ 4 ได้ไหม
• ทฤษฎี แก้วเปล่า
• ใส่น้ำได้เรื่อยๆๆ
• ไม่เต็ม
• อิอิๆๆๆๆๆๆๆๆๆ

06 มีนาคม 2552 15:17

adayday

สวัสดีครับพี่แสงศรี

มาทักทายนะครับ สบายดีใช่มั้ยครับ

เดย์ชอบทั้ง 3 ตัวอย่างเลย ขอบคุณมากๆที่คัดมาให้อ่านนะครับพี่

แต่ทฤษฎีชะลอมนี้รู้สึกจะพบได้บ่อยสุดนะครับ คล้ายๆการหาข้ออ้างและเหตุผลเพื่อเข้าข้างตัวเองโดยไม่ยอมรับในสิ่งนั้นๆที่มันเป็น :)

เอาตัวเองเป็นศูนย์กลาง และมีความพยายามมากที่จะเปลี่ยน 555

มีความสุขมากๆครับพี่

06 มีนาคม 2552 16:41

คนไม่มีราก

สวัสดีค่ะคุณ แสงศรี

ชอบบันทึกนี้มากค่ะเพราะได้ความรู้ที่ยังไม่เคยอ่านมาก่อน ...

น่าคิดและจะขอนำไปใช้บ้างนะคะ

ทฤษฏีที่หนึ่ง  เรียกว่า  ทฤษฏีชะลอม  

ทฤษฏีที่สอง  เรียกว่า  ทฤษฏีฆ่าวัวทิ้ง - ผลผลิตเพิ่ม 

ทฤษฏีที่สาม  เรียกว่า  ทฤษฏีลูกอมในขวดโหล

และที่สำคัญคือ....การที่คนคิดวิเคราะห์ไม่เป็น  ใช้เหตุผลไม่ได้  ย่อมมีแนวโน้มเชื่อตามได้ง่าย      

ทำให้คิดถึงคำกล่าวที่ว่า....

เชื่อทุกอย่าง...โง่

ไม่เชื่อทุกอย่าง...บ้า

ขอบคุณมาก ๆ ค่ะ

(^___^)

07 มีนาคม 2552 10:03

add

แวะมาขอบคุณกับกำลังใจที่ได้ส่งผ่านความรู้สึกที่ดีดี..ขอบคุณค่ะจากใจอย่างสุดซึ้ง..พยายามยืนอยู่ในความเข้มแข็ง..แต่ทำไมยังอ่อนแออยู่ก็ไม่รู้..พยายามแล้วค่ะ..

08 มีนาคม 2552 09:07

[วราภรณ์]

• เป็นการวิเคราะห์ได้ลึกซึ้ง
  คนที่ขาดปัญญา (ทางธรรม) และมีอัตตาสูงมักมีเหตุผล
  เข้าข้างตนเองได้ดีเสมอ
• ขอบพระคุณค่ะ

[Boo]

สวัสดีค่ะคุณแสงฯ

มาทายทักด้วยระลึกถึง บันทึกนี้เจ๋งอีกแล้วล่ะ

ปล. ส่งพัสดุถึงหนุ่มเพชรกะสาวดวงใจ คิดว่าภายในอาทิตย์นี้คงถึงนะคะ

หลังจากนี้คงต้องห่างหายเน็ตไปอีกระยะ หากยังระลึกเสมอ ส่งกำลังใจค่ะ

[แสงแห่งความดี...]

ขอบคุณ คุณธรรมทิพย์ มาก นะครับ

…เป็นการวิเคราะห์ได้ลึกซึ้ง
คนที่ขาดปัญญา (ทางธรรม) และมีอัตตาสูงมักมีเหตุผล
เข้าข้างตนเองได้ดีเสมอ…

 

ถือเป็นวิธีการเรียนรู้ วิธีหนึ่งที่ดีมากๆ เลย นะครับ

[แสงแห่งความดี...]

poo

สวัสดี ครับ

ส่งอะไรมาให้เด็ก ๆ อีกแล้ว หรือ ครับ

เด็ก ๆ คงชอบ อาปูมากขึ้นทุกวันเชียว

..

ขอบพระคุณล่วงหน้า นะครับ

และถือโอกาสเป็นกำลังใจในการทำงาน ที่กองอยู่ตรงหน้าด้วย นะครับ  สู้ สู้ ครับ

[KRUDALA]

อรุณสวัสดิ์ค่ะ คุณแสงแห่งความดี

       ขอบคุณที่แวะไปทักทายให้กำลังใจครูดาหลาอยู่เสมอนะคะ มาอ่านบันทึกนี้

ได้ความรู้ดีๆอีกเช่นเคย

       ทฤษฏีที่หนึ่ง เรียกว่า ทฤษฏีชะลอม

      ทฤษฏีที่สอง เรียกว่า ทฤษฏีฆ่าวัวทิ้ง - ผลผลิตเพิ่ม

      ทฤษฏีที่สาม เรียกว่า ทฤษฏีลูกอมในขวดโหล

 การที่คนคิดวิเคราะห์ไม่เป็น ใช้เหตุผลไม่ได้ ย่อมมีแนวโน้มเชื่อตามได้ง่าย

     ครูดาหลาจะได้นำข้อคิดนี้ไปฝึกให้เด็กคิดวิเคราะห์ เพื่อเด็กจะได้ฉลาด รู้ทัน

กับความเปลี่ยนแปลงของโลกยุคนี้ค่ะ

                            ขอบคุณความรู้ดีๆที่แบ่งปันค่ะ

[ณัฐรดา]

ขอบคุณค่ะ

สำหรับบันทึกที่ชวนคิด

[ครู ป.1]

ถูกใจมากเลยค่ะ

ขอแถมอีกหนึ่ง   "ทฤษฏีแก้วคว่ำ"

ไม่มีความรู้ หรือ สาระได้ เข้าถึงได้

[ครูใจดี]

สวัสดีค่ะคุณแสง  

* ครูใจดีเคยอ่านงานเขียนของอาจารย์เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์  หลายเล่มค่ะ

ชอบวิธีการเขียนของท่าน  อ่านเข้าใจง่าย นำไปใช้ได้จริง เป็นประโยชน์มากค่ะ

* ขอบคุณที่นำทฤษฎีทั้ง 3 มาแบ่งปันนะคะ  และชอบมากๆ คือ "การที่คนคิดวิเคราะห์ไม่เป็น  ใช้เหตุผลไม่ได้  ย่อมมีแนวโน้มเชื่อตามได้ง่าย"

* คุณแสงสบายดีมั้ยคะ... ครูใจดีไม่ได้เข้ามานานมากเลย...วันนี้เป็นวันแรกค่ะ พอจะว่าง (แอบว่าง)

* น้องดวงใจคงโตขึ้นมากแล้วนะคะ.. ฝากความคิดถึงให้น้องดวงใจด้วยนะคะ

 

[แสงแห่งความดี...]

KRUDALA

ขอบคุณคุณครูDALA นะครับ

การคิดวิเคราะห์จากการอ่าน หากเราอิง ทฤษฎีตามที่ผมอ้างถึง ...

ทำให้เรารู้สึกภูมิใจในการคิดวิเคราะห์ของเรามากขึ้นนะครับ

การถูกหลอก หรือเชื่อคนได้ง่าย มันต้องวัดใจกันหน่อย...คิดแล้วต้องอดขอบคุณ... อาจารย์เกรียงศักดิ์ไม่ได้

 

[♥อุ้มบุญ♥]

• ฝากฟ้าสวยวันนี้ให้นะคะ

 

[ราชิต สุพร]

ปรารถนาที่จะเป็นผู้ให้ครับ..

ขอบคุณที่ร่วมแบ่งปันสิ่งดีๆ ครับ

[อัจฉรีญาธร]

• ขอบคุณนะคะคุณแสงแห่งความดีที่แวะมาให้กำลังใจซึ่งกันและกัน
• และขอบคุณอีกครั้งกับทฤษฎีที่ให้ความรู้ดีๆจะนำไปใช้

[ทิมดาบ]

ผมชอบมากครับ

ตอนเขียนบันทึกนี้ คุณคงมีความสุขมาก

เพราะผมก็มีความสุขมากที่ได้อ่าน และชมรูปภาพครับ

ความรู้สึกของผมมีเช่นนั้นจริง ๆ ครับ

มีความสุขเช่นกันนะครับ

[หยั่งราก ฝากใบ]

เึคยอ่านแล้ว...

อ่านอีกก็ชอบอีก...

^_^

[ขจิต ฝอยทอง]

มายืนยันทฤษฏีเดิมครับ ฮ่าๆๆ แก้วเปล่า

[มนัสดา]

สวัสดีค่ะคุณแสงฯ

• ทุกทฤษฏีล้วนทรงคุณค่าแห่งการเรียนรู้นะคะ
• ขอบคุณที่แบ่งปันค่ะ

[สาธุ อนุโมทามิ]

3 ทฤษฎีที่ว่านั้นเหมือนกันหมด   ผู้กำหนดหนทางอย่างตัวฝัน

ทั้งชลอม-ฆ่าวัวมั่วยืนยัน           ขวดโหลนั้นจะอย่างไรไม่ชัดเจน

   

[นงนาท สนธิสุวรรณ]

ขอบคุณค่ะสำหรับบันทึกเตือนใจในการสร้างจิตสำนึกในการวิเคราะห์อย่างถ่องแท้...ขอมอบดอกไม้ค่ะ..(กดไม่ขึ้น เพราะไม่มี access กับ facebook)

 

                        ดอกโกศลช่อแรกที่สวนในบ้าน

[ยูมิ]

มาชม

เห็นคมในการคิดวิเคราะห์  เจาะประเด็น  เห็นสัจธรรมนะครับผม...

[มนัสดา]

สวัสดีค่ะคุณแสงฯ

[nui]

• มาอ่านและค่อยๆคิดตามไปค่ะ  ลึกซึ้งและได้ประโยชน์
• การคิดวิเคราะห์ช่วยให้เรารู้เท่าทันทุกสิ่ง ไม่หลงเชื่อง่าย เดินตามใครไปง่ายๆ
• คิดเทียบเคียงกับสถานการณ์บ้านเมืองแล้วอดสะท้อนใจไม่ได้ว่า  สถานการณ์น่าห่วงใยวันนี้ มาจากคนจำนวนหนึ่งที่คิดวิเคราะห์ไม่เป็น
• ทฤษฎี "แก้วเปล่า" ของ อ.ขจิตเข้าท่านะ  แต่หวังว่าจะไม่ใช้ "แก้วรั่ว" นะอาจารย์ (ฮ่า...ฮ่า..แอบมาแซว)

[แสงแห่งความดี...]

ณัฐรดา

สถานะการณ์บ้านเมืองของเรา ช่วงเวลานี้ หากได้นำทฤษฎีนี้ ไปใช้บ้าง

บางครั้งจุดเปราะบาง และความเป็นจริง ทำให้เราคิดได้ และไม่ถลำลึกมากไปกว่านี้

..

ขอบคุณคุณณัฐรดานะครับ

[อัจฉรีญาธร]