สิงคาลกสูตร ( ๘ )
ฉทิสาปฏิจฉาทนกัณฑ์
ว่าด้วยการปิดป้องทิศ ๖
[๒๖๖] อริยสาวกเป็นผู้ปิดป้องทิศ ๖ เป็นอย่างไร
คหบดีบุตร เธอพึงทราบทิศ ๖ นี้ คือ พึงทราบว่า มารดาบิดาเป็นทิศเบื้องหน้า พึงทราบว่า อาจารย์เป็นทิศเบื้องขวา พึงทราบว่า บุตรและภรรยาเป็นทิศเบื้องหลัง พึงทราบว่า มิตรสหายเป็นทิศเบื้องซ้าย พึงทราบว่า ทาสและกรรมกรเป็นทิศเบื้องล่าง พึงทราบว่า สมณพราหมณ์เป็นทิศเบื้องบน
[๒๖๗] คหบดีบุตร บุตรพึงบำรุงมารดาบิดาผู้เป็นทิศเบื้องหน้าโดยหน้าที่ ๕ ประการ คือ
๑.ท่านเลี้ยงเรามา เราจักเลี้ยงท่านตอบ
๒.จักทำกิจของท่าน
๓.จักดำรงวงศ์ตระกูล
๔.จักประพฤติตนให้เหมาะสมที่จะเป็นทายาท
๕.เมื่อท่านล่วงลับไปแล้ว ทำบุญอุทิศให้ท่าน
มารดาบิดาเป็นทิศเบื้องหน้า บุตรบำรุงโดยหน้าที่ ๕ ประการนี้แล ย่อมอนุเคราะห์บุตรด้วยหน้าที่ ๕ ประการ คือ
๑.ห้ามไม่ให้ทำชั่ว
๒.ให้ตั้งอยู่ในความดี
๓.ให้ศึกษาศิลปวิทยา
๔หาภรรยา(สามี)ที่สมควรให้
๕.มอบทรัพย์สมบัติให้ในเวลาอันสมควร
คหบดีบุตร มารดาบิดาเป็นทิศเบื้องหน้า บุตรบำรุงโดยหน้าที่ ๕ ประการนี้แล ย่อมอนุเคราะห์บุตรด้วยหน้าที่ ๕ ประการนี้ ทิศเบื้องหน้านั้นเป็นอันชื่อว่ากุลบุตรได้ปิดป้อง ทำให้เกษมปลอดภัยแล้ว ด้วยประการฉะนี้
[๒๖๘] คหบดีบุตร ศิษย์พึงบำรุงอาจารย์ผู้เป็นทิศเบื้องขวาโดยหน้าที่ ๕ ประการ คือ
๑.ลุกขึ้นยืนรับ
๒.เข้าไปคอยรับใช้
๓.เชื่อฟัง
๔.ดูแลปรนนิบัติ
๕.เรียนศิลปวิทยาโดยเคารพ
อาจารย์ผู้เป็นทิศเบื้องขวา ศิษย์บำรุงโดยหน้าที่ ๕ ประการนี้แล ย่อมอนุเคราะห์ศิษย์ด้วยหน้าที่ ๕ ประการ คือ
๑.แนะนำให้เป็นคนดี
๒.ให้เรียนดี
๓.บอกความรู้ในศิลปวิทยาทุกอย่างด้วยดี
๔.ยกย่องให้ปรากฏในมิตรสหาย
๕.ทำความป้องกันในทิศทั้งหลาย
คหบดีบุตร อาจารย์ผู้เป็นทิศเบื้องขวา ศิษย์บำรุงโดยหน้าที่ ๕ ประการนี้แล ย่อมอนุเคราะห์ศิษย์ด้วยหน้าที่ ๕ ประการนี้ ทิศเบื้องขวานั้นเป็นอันชื่อว่าศิษย์ได้ปิดป้อง ทำให้เกษมปลอดภัยแล้ว ด้วยประการฉะนี้
(ยังมีต่อ)
ความเห็น (6)
ผมกำลังมีความคิดว่า โรงเรียนทั้งหลายควรนำติดบอร์ดให้เด็กๆ และครูได้รับรู้ทั่วกัน ย้ำให้รู้เพิ่มขึ้นนะครับ
มาชม
เรื่องทิศ 6 เป็นความสัมพันธ์ของผู้คนในสังคม ที่ยังเอามาประยุกต์ใช้ได้อยู่นะครับผม...
ดีจังเลยครับพี่ ได้ความรู้เพิ่มในเรื่องธรรมะ...
สวัสดีค่ะพี่อุบาสิกา ณัฐรดา
สาธุ...ที่นำธรรมะดีๆมาแบ่งปันนะคะ
เห็นด้วยกับครูหยุยนะคะ แต่ว่าต้องค่อย ๆ ทยอยติดไปทีละข้อ แล้วคอยตามคุยแลกเปลี่ยนเรื่องรูปธรรมการนำมาใช้ในชีวิตประจำวันน่าจะดีนะคะ จะลองดูค่ะ
สนใจธรรมอยู๋ แต่ยังเข้าไม่ถึงจริง ก็ช่วยกันบอกคนละนิด ดีครับ