บันทึกความรู้

cranial nerve 12 คู่ มีดังต่อไปนี้

คู่ที่ 1  olfactory nerve  ประสาทสมองคู่นี้จะเกี่ยวข้องกับการดมกลิ่น

คู่ที่ 2  optic  nerve   ประสาทสมองคู่นี้จะเกี่ยวข้องกับการมองเห็น สามารถทดสอบการมองเห็นได้โดยให้ผู้ป่วยอ่านหนังสือหรือทดสอบลานสายตาโดยยึดตัวผู้ตรวจเป็นเกณฑ์( ผู้ตรวจต้องมั่นใจว่าตัวเองมีความปกติในเรื่องสายตา) การทดสอบการมองเห็นโดยการอ่านหนังสือเรียกว่า visual aucuity และการทดสอบลานสายตาเรียกว่า visual field

คู่ที่ 3,4,6   ประสาทสมองทั้งสามคู่นี้จะทำหน้าที่ในการควบคุมการกรอกลูกตาไปมา โดย  คู่ที่ 3 คือ occulomotor  nerve ทำหน้าที่ในการควบคุมการหดตัวของรูม่านตา (pupil)และควบคุมการกรอกลูกตาไปมาทั่วทิศทาง ส่วนคู่ที่ 4 คือ trochear nerve ควบคุมการกรอกลูกตาทั้งสองข้างในแนวเฉียง และคู่ที่ 6 คือ abducen nerve ทำหน้าที่ในการกรอกลูกตาไปมาทางด้านข้างไปซ้ายและไปขวา

คู่ที่ 5  trigerminal nerve เป็นประสาทสมองที่ควบคุมความรู้สึกร้อนเจ็บปวดบนใบหน้าหรือรับความรู้สึกบนใบหน้านั่นเอง

คู่ที่ 7 facial nerve  ประสาทสมองคู่นี้ทำหน้าที่ในการควบคุมกล้ามเนื้อบนใบหน้า  ทดสอบได้โดยให้ผู้ป่วย ยักคิ้วทั้งสองข้าง ขมวดคิ้ว  ทำตาปี๋  ยิ้มยิงฟันเป็นต้น  หากใครทำได้แสดงว่ายังปกติอยู่

คู่ที่ 8 มีชื่อเรียกหลายชื่อ ตอนแรกก็สับสนเหมือนกัน แต่เราจำได้ว่าชื่อ acoutic หรือ vestibulochochear nerve  ประสาทสมองคู่นี้ควบคุมการได้ยิน ทดสอบโดยการใช้ส้อมเสียง เคาะแล้วเอาไปวางบนศีรษะคนไข้กับเคาะแล้วไปวางที่หลังใบหู กระดูก mastoid นั่นเอง

คู่ที่ 9 glossopharyngeal nerve  ทดสอบโดยใช้ไม้กดลิ้นกดบริเวณโคนลิ้น  คนที่ปกติจะมีอาการขย้อนหรือเรียกว่า gag reflex

คู่ที่ 10 vagus  nerve  ทดสอบโดยให้ผู้ป่วยอ้าปากแล้วร้องอา...สังเกตดูลิ้นไก่ผู้ป่วยว่าอยู่ในแนวตั้งตรงหรือไม่ ถ้าเอียงไปซ้ายหรือขวาแสดงว่ามีความผิดปกติ

คู่ที่ 11  accessory  nerve  ประสาทสมองคู่นี้ควบคุมกล้ามเนื้อไหล่และคอกล้ามเนื้อไหล่คือ sternocleidomastoid และกล้ามเนื้อคอคือ trapizius

คู่ที่ 12  hypoglossal nerve  ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อลิ้น ทดสอบโดยให้ผู้ป่วยแลบลิ้นออกมา และ เบ้ไปทางซ้ายและขวาหากพบว่าผู้ป่วยเบ้ลิ้นไปทางใดไม่ได้(หมายถึงเบ้ไปทางซ้ายไม่ได้หรือทางขวาไม่ได้)แสดงว่าผู้ป่วยมีพยาธิสภาพที่ข้างนั้น  

 

ป.ล. หากข้อมูลดังกล่าวพิมพ์ผิดประการใด ขออภัยผู้อ่านด้วยนะคะ เพราะบันทึกความรู้ไว้ให้ตัวเองได้อ่าน  หากผู้อ่านมีความรู้ที่จะให้เพิ่มเติมก็ เพิ่มได้นะคะ  จะได้มีความรู้เพิ่มมากขึ้น ขอบคุณคร่าาาา