ดอกเท้ายายม่อมหรือท้าวยายม่อม? เป็นดอกไม้หน้าตาแปลกๆที่ฉันภูมิใจที่ได้ปลูกไว้หน้าบ้าน จุดเริ่มต้นของเรื่องนี้ ฉันได้อ่านบทความจากที่ไหนก็ไม่ทราบหลายปีก่อนโน้น ว่าหัวเท้ายายม่อมสามารถนำมาทำเป็นแป้งปรุงอาหารชั้นดี เป็นแป้งที่มีเนื้อละเอียดใช้ทำขนมเนื้อเนียนหลายชนิด เช่นขนมชั้น ซ่าหริ่มหรือแม้แต่ใส่ในแป้งหอยทอดให้กรอบและนุ่มนวล
ฉันได้เรียนสมุนไพรจากลุงหนู หลีสวัสดิ์(ปัจจุบันเสียชีวิตแล้ว) ฉันได้ขายความคิดเรื่องแป้งเท้ายายม่อมกับบรรดาลูกศิษย์ลุงหนู เราไปขุดรากไม้เท้ายายม่อม พืชอีกชนิดที่มีสรรพคุณแก้ไข้มาลองชิมและฝนดูว่ามันจะมีแป้งไหม สรุปว่ารากไม้ที่ว่ามีรสขมและไม่มีแป้ง
พี่อีกคนเคยนำหัวเท้ายายม่อมรูปร่างกลมๆรีๆเหมือนมันฝรั่งมาให้ดูทำให้เราร้องอ๋อ ตื่นเต้นกันใหญ่ เพราะอะไรที่มีรูปร่างคล้ายหัวมันก็น่าจะมีแป้ง
สืบหาเรื่องราวของแป้งเท้าฯจนไปเจอในป่าชายหาดที่ทุ่งตะโก ชุมพร ชูช่อดอกสวยไสว มีหนวดยาวๆคล้ายๆหนวดแมว ใบหยักๆคล้ายใบบุก ชาวบ้านเขาเรียกว่า "บุกรอ"
ฉันได้ไปเจอที่ชายหาดอำเภอปะทิว จังหวัดชุมพรซึ่งเขากำลังปรับถมที่ทำรีสอร์ท ต้นบุกรอหลายต้นโดนดินถมโดยไม่เห็นคุณค่า ฉันเก็บมาปลูกในที่ดินของตนเอง
ป้าแดง แห่งชุมชนพุมเรียง ไชยา สุราษฎร์ธานี ได้เคยมาสาธิตวิธีทำแป้งบุกรอให้เราดูที่เกาะลำพู ในงานหันหน้าแลถิ่น ฉันคงจะต้องไปค้นดูเอกสารเก่าๆที่เคยบันทึกไว้และจะนำมาเล่าอีกทีว่าป้าแกทำอย่างไร สรุปว่ามีการฝนและคั้นเอานำแป้งออกมาได้จริงๆ ที่พุมเรียงเขาขายกิโลละ 40 บาท
ฉันได้ค้นทางเว็บ พบว่ามีสถานศึกษาบางแห่งที่เพาะต้นบุกรอได้สำเร็จแล้ว ฉันเองกำลังเพาะต้นอ่อนที่ได้จากเมล็ดพันธุ์รุ่นก่อนไว้ประมาณ 10 ต้น ทุกวัน ฉันจะมาดูต้นอ่อนเหล่านั้นเติบโต
บันทึกนี้เขียนที่ GotoKnow โดย สายลมริน ใน เมล็ดพันธุ์แห่งการเรียนรู้
คำสำคัญ (Tags)#แป้งเท้ายายม่อม#บุกรอ
หมายเลขบันทึก: 34644, เขียน: 19 Jun 2006 @ 13:32 (), แก้ไข: 24 Jun 2012 @ 01:22 (), สัญญาอนุญาต: สงวนสิทธิ์ทุกประการ, ดอกไม้: 1, ความเห็น: 5, อ่าน: คลิก
บ้านผมในอดีตทำแป้งท้าวยายม่อมขาย จึงอยากแลกเปลี่ยนความรู้กัน
ท้าวยายม่อมเป็นพืบล้มลุก มีหัวใต้ดินสีน้ำตาลขนาดเท่ากำปั้นหรือใหญ่กว่าเล็กน้อย ใบเดี่ยวเป็นแฉกคล้ายต้นบุก ออกดอกสีเขียวเป็นก้านยาวและมีหนวดคล้ายหนวดแมว แปลกมาก
การเอามาทำแป้ง ทำจากหัว โดยนำมาปอก แล้วโม่หรือฝนให้ละเอียด กรองผ่านผ้ากรองส่วนที่เป็นแป้งจะละลายไปกับน้ำแยกกากทิ้ง น้ำแป้งทิ้งให้ตกตะกอนจะได้แป้งสีขาว ใส่นำใหม่กวนให้แป้งละลายแล้วทิ้งให้ตกตะกอน ทำซ้ำประมาณ 4 ครั้งจึงใช้ได้นำไปตากแดดให้แห้ง เก็บไว้ขายได้
ข้อควรระวัง ท้าวยายม่อมเป็นพืชมีพิษ การทำแป้งต้องล้างหลายครั้งให้เจือจางมิฉะนั้นอาจได้รับอันตรายได้ครับ