ประการที่สาม “ความสำเร็จของเวที”
ในตอนที่แล้ว (Humanized Educare : บทเรียนและความรู้ (๒))ผมได้กล่าวถึงรายละเอียดการดำเนินของเวที Humanized Educare ซึ่งประกอบไปด้วยชุดกิจกรรมต่าง ๆ ได้แก่ การพูดคุยในกลุ่มย่อย, การพูดคุยนอกวงอย่างไม่เป็นทางการ, การชม VCD, กิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ และการสรุปบทเรียนร่วมกัน
ในตอนนี้ ผมจะกล่าวถึงว่า ความสำเร็จของเวทีแลกเปลี่ยนนี้ว่ามีอะไรบ้าง ?
ประการแรก เวทีสร้างสุข
ผมอยู่ร่วมกับเวทีแลกเปลี่ยนราวไม่ถึงครึ่งของเวลาทั้งหมด แต่เวลาสั้น ๆ ของผมในนั้น ผมเห็นรอยยิ้ม เสียงหัวเราะ กระทั่งน้ำตาแห่งปิติ เป็นระยะ อากัปกิริยาเหล่านี้ไม่เพียงพบกับผู้คนที่เข้าร่วมเท่านั้น มันเกิดขึ้นกับผมเช่นเดียวกัน
อาการอย่างนี้ แถวบ้านผมเรียกว่า คนมีความสุขครับ ทุกคนมีความสุขจากการเข้าร่วม
มีความสุขจากการได้เล่าเรื่องราวดี ๆ ของตนเองให้เพื่อน ๆ ฟัง และ ความสุขที่ได้รับฟังเรื่องราวดี ๆ ที่กลั่นมาจากประสบการณ์จริง เป็นของจริง มิใช่จดจำมาจากตำรา ในการพูดคุยทั้งกลุ่มย่อยและกลุ่มใหญ่
ความสุขจากการพูดคุยแลกเปลี่ยนในบรรยากาศที่ไม่เป็นทางการ ในห้องพัก ที่ทางเดินตอนเช้า ในห้องอาหาร หน้าห้องประชุม กระทั่งในห้องสุขา...
ความสุขเหล่านี้ดำรงอยู่จวบจนนาทีสุดท้ายของเวที ผมไม่เคยเห็นการร่ำลาครั้งใดที่เยิ่นเย้อขนาดนี้ บางคนยกมือไหว้ลากันเป็นครั้งที่สาม สี่ แต่ก็ยังไม่ยอมจากลา เนื่องจากยังมีความสุขกับการพูดคุยวิสาสะ
ลากันแล้วที่วงประชุมในห้อง เดินออกจากวงก็ยังพูดคุยพาที ไหว้ลาอีกที เรื่องยังหมดคุยต่อกระทั่งถึงหน้าห้อง ยังยืนคุยกันต่อ ไหว้สาร่ำลาเดินแยกย้าย ไปเจอกันหน้าเคาน์เตอร์โรงแรม ก็คุยกันอีก กว่าจะได้ลาจากต่างฝ่ายไหว้และรับไหว้ไปคนละหลายรอบ
คุณครูท่านนึงกล่าวในทำนองว่า
...ไม่เคยเจอการประชุมที่ไหนที่ทำให้เข้าร่วมนั่งฟังได้นานขนาดนี้ ถึงขนาดปวดท้องแล้วก็ยังทนไม่ยอมลุกไปห้องน้ำ นอนหลังก็ยังฝันถึงเวที...
ประการที่สอง เวทีสร้างความรู้
โรงเรียนที่เข้าร่วมเวทีเรียนรู้อย่างต่อเนื่องมาเป็นครั้งที่สามนี้ ล้วนเป็นโรงเรียนที่ถูกคัดเลือกว่าเป็นโรงเรียนที่มีความโดดเด่นในการพัฒนาความเป็นมนุษย์ในตัวนักเรียน ผ่านกิจกรรมที่หลากหลายรวมทั้งการบริหารงานที่ชาญฉลาดของผู้บริหาร
ในเวทีมีการเล่าเรื่องสะท้อนประสบการณ์ดังกล่าวมากมาย ทั้งประสบการณ์จากการทำกิจกรรม ประสบการณ์ในการบริหารจัดการเพื่อเอื้อให้กิจกรรมนั้นสามารถดำเนินการและประสบผลสำเร็จ ดังเช่นที่ผมได้เล่าไว้บางส่วนในบันทึก
สำหรับในส่วนตัวผมนั้น ผมมองว่าความรู้เหล่านี้มีคุณค่ามาก เป็นความรู้ที่มีชีวิตชีวา ไม่แห้งแล้งดังเช่นความรู้ที่เป็นวิชาการ/หลักการ
ในเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในครั้งนี้ ได้มีการบันทึกทั้งภาพเคลื่อนไหวและเสียงการเล่าเรื่องแทบจะเรียกได้ว่าตลอดเวลาของการจัดเวที ความรู้เหล่านั้นได้ถูกบันทึกไว้ด้วยระบบอีเลคทรอนิค ซึ่งวัตถุดิบเหล่านี้สามารถนำไปจัดทำสื่อเพื่อเผยแพร่ขยายผลต่อได้อีกหลายรูปแบบ เช่น หนังสือ วิดิทัศน์ ฯลฯ
ในขณะเดียวกัน ข้อมูลจำนวนมากก็อาจนำไปสู่การวิเคราะห์/สังเคราะห์ เพื่อยกระดับ/พัฒนา/สร้างความรู้ในเชิงหลักการสำหรับการจัดการศึกษาในแนวทางนี้ได้เช่นกัน
นอกจากความรู้ที่สามารถสกัดได้จากแต่ละเรื่องเล่าแล้ว กระบวนการในเวทียังช่วยให้ผู้เข้าร่วมแต่ละคนได้มีโอกาสทบทวน ไตร่ตรอง ความรู้ที่เกิดจากการลงมือของตนเองด้วย
ประการที่สาม เวทีสร้างเครือข่ายฯ
ผมเห็นทุกท่านที่เข้าร่วม ขอและจดที่อยู่ของเพื่อนต่างโรงเรียน หลายคนให้สัญญากันว่าจะแวะไปเยี่ยมที่โรงเรียน การติดต่อสื่อสารกันในลักษณะนี้น่าจะเรียกว่าเป็นความสัมพันธ์แบบ “เครือข่ายฯ”
เชื่อว่าความสัมพันธ์แบบเครือข่ายที่เกิดขึ้นนี้ น่าจะมีประโยชน์ทั้งเรื่องการเรียนรู้และเกื้อหนุนการทำงานระหว่างกันต่อไปในอนาคตได้
ประการที่สี่ เวทีสร้างความเชื่อมั่นและกำลังใจ
ผมเชื่อว่าโรงเรียนที่มีการดำเนินการดังเช่นโรงเรียนที่มาเข้าร่วมเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้นี้ ทั้งผู้บริหารและครูผู้ปฏิบัติงาน เป็นบุคคลกลุ่มน้อยในวงการ อีกทั้งเป็นการทำงานสวนกระแสสังคมและขนบการจัดการศึกษาทั่วไป แน่นอนว่ามีความยากลำบากไม่น้อยเพื่อให้งานที่กระทำนั้นดำเนินการไปได้กระทั่งประสบผลสำเร็จ
การจัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในโครงการนี้ เป็นการนำคนคอเดียวกันมาพูดคุยกัน พูดคุยในเรื่องราวการทำความดี การทำหน้าที่เพื่อศิษย์ การทำหน้าที่ครูแท้ ๆ ของตนเองและของโรงเรียน
แน่นอนว่าโอกาสการพบปะเจอคนคอเดียวกัน เพื่อพูดคุยแลกเปลี่ยนแบ่งปันกับกัลยาณมิตรต่างพื้นที่ต่างโรงเรียนมิใช่สิ่งที่จะเกิดขึ้นได้โดยง่าย และอีกเช่นกันเวทีแลกเปลี่ยนที่สามารถสร้างความเชื่อมั่นในสิ่งที่ตนเองกระทำ รวมไปถึงกำลังใจในการดำเนินการต่อไป ก็ทำนองเดียวกัน
เวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้สองวันที่ผ่านไป ได้สร้างความเชื่อมั่นและกำลังใจให้ทั้งผู้บริหารและคุณครูที่จะทำหน้าที่นี้ต่อไปอย่างไม่ย่อท้อ แม้ว่าจะต้องเผชิญกับอุปสรรคเพียงใด จากการสะท้อนของหลายท่านผ่านการทำ AAR
...เห็นความดีของเพื่อนมากมาย เป็นการเสริมแรงกัน...
...มีเรื่องราวดี ๆ ไม่มาก เก็บเกี่ยวไปเต็มที่ มีกำลังใจมากขึ้น...
ได้รู้จักเพื่อนใหม่ๆเยอะซินะ
น่าเป็นห่วง เฌวา พ่อกลายเป็นคนดัง..
จะลืมลูกรึเปล่าน่า...เออ! พี่ส่งเม็ดชวนชมไปให้แล้วนะ
พันธ์สีนี้นะ ไม่รู้จะปลูกขึ้นรึเปล่า โดนฝน
ผมฝันว่า ผมทำอย่างนี้ได้บ้าง แต่ห่างไกล ยังไปไม่ถึง ได้แต่มาแอบอ่านความสำเร็จครับ
สวัสดีค่ะ...หนานเกียรติ
ตามความคิดเห็นนะคะหนาน
อบรมก็เหมือนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนนักเรียนมีปฏิสัมพันธ์กันจะด้วยวิธีการสอนรูปแบบใดก็ตาม นักเรียนเกิดทักษะหลายๆอย่าง เกิดการเรียนรู้ในบางเรื่องโดยที่ครูไม่ต้องอธิบายด้วยซ้ำไปและยังเรียนรู้อย่างมีความสุข
สวัสดีครับ คุณพี่ ครู ป.1
ได้รู้จักเพื่อนใหม่ๆเยอะซินะ
น่าเป็นห่วง เฌวา พ่อกลายเป็นคนดัง..
จะลืมลูกรึเปล่าน่า...เออ! พี่ส่งเม็ดชวนชมไปให้แล้วนะ
ได้รู้จักคนดี คนเก่ง อีกหลายคนครับ
เป็นมงคลชีวิต พระท่านว่าไว้ว่าอย่างนั้น
จริง ๆ แล้ว เฌวา นี่ดังกล่าผมอีกนะ เวลาไปไหนต้องแนะนะตัว ต้องบอกว่าผมเป็นพ่อเฌวาครับ ฮิ ฮิ...
ขอบคุณสำหรับเม็ดชวนชมครับ...
........................................................
สวัสดีครับ ท่านรอง small man
ผมฝันว่า ผมทำอย่างนี้ได้บ้าง แต่ห่างไกล ยังไปไม่ถึง ได้แต่มาแอบอ่านความสำเร็จครับ
ขอบคุณท่านรองที่แวะมาเยี่ยมครับ
ท่านรองเข้าโรงเรียนนกอินทรีเมื่อไร รับรองเรื่องราวดี ๆ แบบนี้ได้รับการสนับสนุนแน่ ๆ
........................................................
สวัสดีครับ ครูอี๊ด
สวัสดีค่ะ...หนานเกียรติ
ตามความคิดเห็นนะคะหนาน
อบรมก็เหมือนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนนักเรียนมีปฏิสัมพันธ์กันจะด้วยวิธีการสอนรูปแบบใดก็ตาม นักเรียนเกิดทักษะหลายๆอย่าง เกิดการเรียนรู้ในบางเรื่องโดยที่ครูไม่ต้องอธิบายด้วยซ้ำไปและยังเรียนรู้อย่างมีความสุข
ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยมและแบ่งปันความเห็นครับ
ผมเขียนตอนต่อแล้วนะครับ
........................................................
สวัสดีครับ อ.ธนิตย์ สุวรรณเจริญ
- ชีวิตการเป็นครูที่ผ่านมา เห็นศธ.จะทำอะไรที ต้องอบรมให้ความรู้ครูไว้ก่อน ผ่านศน.บ้าง ผ่านผู้เชี่ยวชาญบ้าง แรกๆผมไม่เข้าใจ นึกว่าดี แต่หลายเรื่องครับ พอครูฟัง มักจะเห็นตรงกันว่า จะทำได้อย่างไร(วะ) ลองมาเป็นครูดูเองไหมล่ะ จุ๊ๆ!แต่พูดออกมาดังๆไม่ได้นะครับ เดี๋ยวจะว่าไม่ยอมเปิดใจอีก
- แต่พอเป็นครูนานๆเข้า ยิ่งยืนยันความคิดตัวเองว่า หลายปัญหา มิใช่ครูขาดความรู้ดอก แต่อย่างอื่นมากกว่ากระมัง ปัจจัยอีกหลายๆอย่างที่มิได้พูดถึง แบบไม่รู้ หรือรู้ทั้งรู้..ไม่ใช่ครูขาดความรู้ความเข้าใจ เชื่อผมเถอะ! การประชุมครั้งนี้ยืนยันได้
- ขอบคุณประสบการณ์ดีๆ อันน่าประทับใจครับ
ขอบคุณอาจารย์มากครับสำหรับการแบ่งปันความเห็น
ผมเห็นด้วยกับที่อาจารย์กล่าวมา ผมพบปะและมีโอกาสทำงานกับคนที่เรียกตนเองว่าเป็นผู้เชี่ยวชาญ แต่เอาเข้าจริง ๆ ไม่เชี่ยวดังที่อ้าง หลายเรื่องอาจจะเฉิ่มเชยด้วยซ้ำครับ
สวัสดีครับ พี่หมอเจ๊ คนสวย แซ่เฮ
แหะ แหะ เป็นดังว่าครับ เขียนไม่ค่อยจะออก
ผมทิ้งไว้หลายวันแล้วมาเขียนครับ อารมณ์ บรรยากาศ หายไป
บันทึกเลยแห้ง ๆ ไม่ลื่นไหล
ต้ังใจจะไม่เอาขึ้นครับ แต่บอกไว้กับหลายคน กลัวรออ่าน
ขอบคุณพี่หมอมากครับ
สิ่งที่เราภาคภูมิใจมาก และ เกินความคาดหวังก็คือ มีคุณครูหลายท่านเปลี่ยนวิธีคิดบางเรื่อง ที่มีผลต่อชีวิตท่าน อันเป็นผลมาจากเวทีที่เรารังสรรค์ขึ้น
มีความสุขครับ...
สวัสดีครับ เอก - จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร
จริง ๆ แล้ว อยากจะเขียนถึงเรื่องที่อาจารย์ท่านหนึ่งเลิกบุหรี่ ซึ่งเป็นผลพวงจากเวที และอาจารย์ท่านหนึ่งตัดสินใจยกเลิกการเออร์รี่รีไทร์ แต่ไม่มีข้อมูลครับ เลยไม่ได้เขียนถึง
ประเด็นนี้ที่ผมเกริ่นมานี้
ผมกำลังติดต่อไปยังโรงเรียน และคุณครูบางท่านให้ท่านเขียนเรื่องราว สะท้อนการจัดเวทีเเลกเปลี่ยนเรียนรู้
สิ่งที่เราภาคภูมิใจมาก และ เกินความคาดหวังก็คือ มีคุณครูหลายท่านเปลี่ยนวิธีคิดบางเรื่อง ที่มีผลต่อชีวิตท่าน อันเป็นผลมาจากเวทีที่เรารังสรรค์ขึ้น
มีครูพิศมัย จาก โรงเรียนร้องขี้เหล็ก เชียงใหม่ บอกว่า จะเขียนเรื่องราว การถอดบทเรียน เวทีที่เราจัดขึ้นโดยละเอียดครับ