บันทึก...วันวาน ไปใส่ขันดอก


เมื่อตามเด็กน้อยไปใส่ขันดอก

 

 

 ใส่ขันดอก

 

 

มื่อพาเด็กน้อยไปใส่ขันดอก

ประเพณีบูชาเสาอินทขีล ณ วัดเจดีย์หลวงวรวิหาร  เชียงใหม่

๒๐ – ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๕๒

 

พบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่  เป็นราชธานี  มีวัดเจดีย์หลวงซึ่งเป็นวัดที่สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าแสนเมืองมา กษัตริย์ราชวงศ์เม็งราย ซึ่งครองราชอาณาจักรลานนาไทย เมื่อ พ.ศ. ๑๙๕๕ ด้านหน้าพระวิหารเป็นที่ตั้งของเสาอินทขีลหรือเสาหลักเมืองตั้งอยู่กึ่งกลางวิหารจัตุรมุขศิลปะแบบล้านนาประยุกต์เป็นเสาอิฐ ก่อเสาปูน ติดกระจกสีรอบเสา

                                          

แต่ก่อนเสาอินทขีล อยู่ที่วัดสะดือเมือง(ข้างอนุสาวรีย์สามกษัตริย์)  ในสมัยพระเจ้ากาวิละครองเมืองเชียงใหม่ได้ย้ายเสาอินทขีลมาไว้ในวัดเจดีย์หลวง เมื่อปี ๒๓๔๓   อินทขีลเป็นเสาหลักคู่บ้านคู่เมืองเชียงใหม่เป็นที่รวมวิญญาณของชาวเมืองและบรรพบุรุษในอดีต  เป็นปูชนียสถานสำคัญของเมืองเชียงใหม่มานาน

 ประเพณีโบราณไม่นิยมให้สุภาพสตรีขึ้นไปไหว้เสาอินทขีลถึงภายในวิหารอินทขีล

                                                         

ประเพณีบูชาเสาอินทขีล จะเริ่มงานเข้าอินทขีลในวันแรม ๑๒ ค่ำ เดือน ๘ เหนือ งานวันสุดท้ายในวันขึ้น ๓ ค่ำเดือน ๙ เหนือ ทั้งนี้ภาคเหนือจะนับเดือนไวกว่าภาคอื่น ๒ เดือน วันออกอินทขีลในวันขึ้น ๔ ค่ำ เดือน ๙  เรียกกันติดปากว่า “เดือน ๘ เข้า เดือน ๙ ออก”

ทุก ๆปีประเพณีบูชาอินทขีล หรือเรียกกันว่าเทศกาลบูชาเสาหลักเมือง  สมัยที่มีเจ้าผู้ครองเมืองประเพณีบูชาเสาอินทขีลก็จะเป็นหน้าที่ของเจ้าผู้ครองนคร ปัจจุบันเทศบาลนครเชียงใหม่ วัดเจดีย์หลวง องค์กรเอกชน สถานศึกษา ประชาชนคนเชียงใหม่  ร่วมกันจัดงาน เป็นเวลา ๗ วัน

    

การบูชาเสาอินทขีลจะบูชาด้วยการใส่ขันดอก ธูปเทียน แทนของที่เราใช้ใส่บาตรพระ ตลอดจนแลกเหรียญใส่บาตรพระ ๑๐๘  และบาตรพระประจำวันเกิด และมีการละเล่นพื้นเมือง  ศิลปะพื้นบ้าน ตลอด ๗ วัน

ขอเชิญชวนเพื่อน ๆ ร่วมงานบูชาเสาอินทขีลของนพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่ ด้วยนะคะ

หรือว่า                เฮาจวนกั๋นไปใส่ขันดอกตวยกั๋นน่อเจ้า

สวัสดีค่ะ

 

ขอบคุณข้อมูลเพิ่มเติมจาก        www.cmcity.go.th

                                                www.thaimtb.com

                                                www.openbase.in.th

หมายเลขบันทึก: 262692เขียนเมื่อ 22 พฤษภาคม 2009 16:22 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 20:47 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (37)

สวัสดีเจ้า..ปี้เหมียวคนงาม

ดีใจ๋เจ้า..แล้วก่มาถึงแหมปี๋นะเจ้า

ใส่ขันดอก..ตี้วัดเจดีย์หลวง  ประเพณีอันงดงามของเจียงใหม่บ้านเฮา

ตี้เหมือนแม่เหล็กดึงแขกบ้านแขกเมืองหื้อมาแอ่ว

เป๋นจะใดพ่องเจ้า..ปาละอ่อนหน้อยไปใส่ขันดอก

เป๋นแถวเป๋นแนวดีนะเจ้า..ต่อไปละอ่อนรุ่นหลานๆของเฮา

ก่จะได้สืบฮีตสืบฮอย..ไปในวันตางหน้านะเจ้า

เป๋นดีม่วนอกม่วนใจ๋..ได้บูชาเสาอินทขีล

เมือแลงวันนี้น้องก่จะไปใส่ดอกเหมือนกั๋นเจ้า

                      ....เป๋นดีน่าฮักแต๊ว่านะเจ้า...

 

 

..อิอิ..

ลืมแซว.ดีใจๆ..เปิดบันทึกใหม่แล้ว

ต้องฉลองแล้วละ

  • สวัสดีค่ะ พี่เหมียว
  • ตะกี้ป้าแดงก็ไปทำบุญมาค่ะ
  • ตื้นเต้นมาก คนเยอะมาก
  • เห็นคนถือตะกร้า/พานดอกไม้ธูปเทียนมาจากบ้านแล้วชื่นชมมากค่ะ ที่ยังคงประเพณีเอาไว้

พี่เหมียวจ๋า....

        เคยสงสัยอยู่ค่ะว่า ประเพณีอินทขีล เป็นอย่างไร เพราะฟังมาจากเนื้อเพลงที่บ้าน ศน.อ้วน  ตอนนี้รู้แล้วค่ะ ^_^

        นำบุญมาฝากหนูด้วยนะคะ คงไม่มีโอกาสได้ไป ^__^

        ด้วยรักมากมาย...

        อย่าลืมบอกรัก

       

สวัสดีค่ะ ศน.อ้วน คนเก่ง

  • ขอบคุณที่เป็นแรงให้เกิดบันทึกใหม่ เพราะว่าต้องนำเด็กไปทั้งโรงเรียนเลย
  • ระยะทางแค่เดินข้ามถนน ประตูโรงเรียนกะประตูวัดเยื้องกัน 50 เมตร
  • แต่ที่เหนื่อยก็เพราะว่ากลางวันแดดร้อน เด็กมากก็มีโอกาสหาย แอบซ่อนตามร้านค้าบ้าง ร้านของเล่นบ้าง กุฏิพระบ้าง...อิ อิ
  • ต้อนกันเป็นห้อง ๆค่ะ
  • แต่ก็สนุก และนำบุญมาฝากเพื่อน ๆ ชาว G2K ด้วยค่ะ
  • ถ้ามีโอกาสก็เชิญเลยนะคะ  งานวัสุดท้ายก็ 27 พ.ค.ค่ะ
  • 28 - 30  พ.ค.ก็เป็นงานปอยหลวงวิหารวัดเจดีย์หลวง ม่วนแหมแล้วเจ้า

                         

ด้วยรัก...พี่เหมียว

สวัสดีค่ะ ป้าแดงP pa_daeng
 

  • ป้าแดงจ๋า  พี่เหมียวก็เพิ่งเข้าบ้าน ตามเวลาที่ป้าแดงมาบันทึก 22.10 น.  พี่เหมียวไปกับศน.อ้วนอีกค่ะ
  • น่าเสียดายที่ไม่ได้เจอกันนะคะ
  • แต่ไม่เป็นไรค่ะ ก่อนเรียนจบคงได้พบกันค่ะ
  • ตอนสมัยที่พี่เหมียวเด็ก ๆ ดอกซอมพอ (ดอกหางนกยูง พันธุ์พื้นเมือง)  กำลังบานเต็มที่ก็เก็บใส่ตะกร้าบวกกับดอกไม้หอม ๆ อีกสักอย่างสองอย่าง  ก็ได้แล้วล่ะค่ะ
  • ปัจจุบันทางวัดอนุญาตให้จัดตะกร้าดอกไม้เพื่อบูชา สำหรับแขกไกล ๆ ที่ไม่ได้เตรียมดอกไม้จากบ้านมาค่ะ
  • ดีใจค่ะที่ป้าแดงก็ชื่นชมประเพณีโบราณนี้ด้วยค่ะ  ที่โรงเรียนจัดเป็นหลักสูตรท้องถิ่นด้วยค่ะ เพื่อเด็กๆ จะได้เห็นความสำคัญของประเพณีในท้องถิ่นของตน และรักถิ่นบ้านเราด้วยค่ะ

คิดถึงป้าแดงค่ะ...พี่เหมียว

ครูตุ๊กจ๋า...

  • แม่นแล้วค่ะ ประเพณีอินทขีล  มีในเพลงศน.อ้วน
  • พีเพมียวนำบุญมาฝากด้วยค่ะ  ให้ครูตุ๊กแก เก่ง ๆ ขึ้นทุกวันค่ะ 
  • ประเพณีนี้จัดทุกปีตั้งแต่พี่เหมียวเป็นเด็ก ๆ คงมีสักวัน คงมีสักวัน ที่ครูตุ๊กแกจะได้มาใส่บาตรดอกไม้ เรียกว่า ใส่ขันดอกค่ะ

คิดถึงครูตุ๊กค่ะ...พี่เหมียว

                       

..อิอิ..ม่วนงันสันเล้านะเจ้า..

..เปิ้นก่เขียนถึงแม่ตวยละเจ้าตี้บันทึก..ชีวิตเดินทาง

..บ่ดีลืมเหมารถไปแอ่วหาเน่อเจ้า

..อยู่เวรกาเจ้า  บ่ดีลืมกิ๋นเข้าตอนเน่อ

..สวัสดีเจ้าคนหมั่น

                                ...เอามดส้มมาฝากเจ้า..อิอิ

สวัสดีเจ้า ศน.อ้วน คนเก่ง

  • ณ บ่าเดี่ยวนี้ หน้าโฮงเฮียนเปิ้นมีถนนคนเดินเน่อ  บวกกับใส่ขันดอก สนใจ๋ก่อหา อิ อิ
  • ขอบคุณตี่แวะมาตักมาถามหา

                              

            ดอกไม้ตี่เฮาปู๋จาหลวงพ่อจันทร์ กุสโล

ด้วยคิดเติงหา...ปี้เหมียว

สวัสดีค่ะ

จะมารบกวนไปแจ้งผลตรวจเลือดที่บ้านหน่อยนะคะ

ตอนนี้เพื่อน ๆ ชาวบล็อกเราไปกันเยอะแล้วค่ะ

รอ....อยู่ค่ะ

บอกได้ไหมกรุ๊ปเลือดอะไรเอ่ย

ที่นี่นะคะ

 

★.• •★ ทานอาหาร...ตามกรุ๊ปเลือด...เพื่อสุขภาพที่ดี★... •★

เมื่อสองวันตี้แล้วพิมพาเพื่อนไปไหว้ครูบาศรีวิชัยทางขึ้นดอยสุเทพก็ใช้สวยดอกเจ้า

เชียงใหม่ทุกอย่างสวย ละเอียด มีเอกลักษณ์ เป็นเมืองหนึ่งที่ชอบมากทุกครั้งที่มาเยือนค่ะ

สวัสดีค่ะ คุณP

  • แวะไปอ่านมาแล้วค่ะ เลือดกรุ๊ปโอค่ะ
  • ดีจังนะคะ  ทำให้เราได้รู้รักษาตัวเอง อย่างน้อยว่าควรทำอย่างไรบ้างเป็นพื้นฐานค่ะ
  • ไปทำบุญด้วยกันนะคะ ใส่ขันดอกบูชาเสาอินทขีลของเชียงใหม่ค่ะ

สวัสดีค่ะน้องพิม P

  • เมื่อสองวันตี้แล้วพิมพาเพื่อนไปไหว้ครูบาศรีวิชัยทางขึ้นดอยสุเทพก็ใช้สวยดอกเจ้า
  • ไปไหว้ครูบาแล้ว ไปใส่ขันดอกหรือยังเจ้า   เปิ้นใจ้สวยดอกกั๋นเจ้า
  • ขอบคุณที่แวะมาตักมาเยี่ยมหาเจ้า

                                   

สวัสดีค่ะ  P เกศนี   

  • ถ้ามีโอกาสก็ขอเชิญอีกนะคะ  เชียงใหม่เป็นอีกแห่งหนึ่งที่ผู้คนประทับใจค่ะ 
  • ในฐานะเป็นคนพื้นบ้านก็อยากให้มีการรักษาสิ่งดี ๆ ไว้ให้นานที่สุดเท่าที่จะทำได้ค่ะ
  • แต่ที่น่าเป็นห่วงมากก็คือกระแสวัฒนธรรมต่างประเทศมาแรง และเร็วเกินไปค่ะ
  • ขอบคุณอีกครั้งนะคะที่ประทับใจเชียงใหม่ค่ะ

                           

  • ยังบ่ไป๋ สักกำ
  • วันนี้ท่าจะตันอยู่เน้อ
  • กิ๊ดเติงหาเจ้า
  • ถามหน้อย
  • ยะหยัง บ่ฮื้อแม่ญิงเข้าไปไหว้เจ้า

สวสดีค่ะพี่เขี้ยว

  • ที่พี่เขี้ยวถามว่า 
  • ถามหน้อย
  • ยะหยัง บ่ฮื้อแม่ญิงเข้าไปไหว้เจ้า
  • เป็นคำตอบที่อธิบายยาก ยาวเหมือนกันแต่เป็นความเชื่อมาตั้งแต่โบราณกาลของชาวเหนือว่า สถานที่ใดที่ศักดิ์สิทธิ์ผู้คนให้ความเคารพบูชา มักจะห้ามไม่ให้ผู้หญิงเข้าไปใกล้ แต่ไม่ได้ห้ามให้ไหว้นะคะ เหตุผลที่ปู่ย่าตายายบอกไว้ก็คือ มันจะขึด คำว่าขึดก็คือ อาจเกิดเหตุร้ายที่ไม่เป็นมงคลเกิดขึ้นกับเราหรือเกิดขึ้นกับหมู่พวกเรา เพราะฉะนั้นความที่จะเกิดไม่มีใครคาดเดาได้ว่าจะเกิดอะไรขึ้น หรืออาจไม่เกิดก็ได้
  • แต่คนเหนือเราก็เชื่อฟังคำสั่งของบรรพบุรุษว่าที่ไหนไม่ให้เข้าก็ไม่เข้า ไม่ติดใจสงสัยเพราะกลัวว่าจะขึดบ้านขึดเมือง ว่าอั้น
  • จึงทำให้คนเหนือเราไม่รู้สึกว่า โดนกดขี่ทางเพศ อิ อิ อะไรเลยค่ะ
  • ถ้าจะคุยเรื่องนี้ก็คงยาว ๆ ๆ ๆๆ ค่ะ ค่อย ๆ ทำความเข้าใจ จิตใจอันละเอียดอ่อน เพราะยุคก่อน ๆ มอบความเป็นผู้ชายยิ่งใหญ่เป็นช้างเท้าหน้ามาตลอดนี่คะ เช่นได้เรียนหนังสือก่อน ได้บวชเรียน ฯลฯ เป็นต้น

คิดถึงพี่เขี้ยวค่ะ...พี่เหมียว

พี่เหมียวคนงาม

    ยะหยังบ่ถ่ายฮูบเฮาใส่ขันดอกลงละ  เฮาก่องามเหมือนกั๋นนา

น้อมนำดอกไม้ ยอไหว้เสาขลัง อินทะขีลัง อะหังข้าไหว้
มังคะลัตถิ มีทรัพย์ไจ้ไจ้ ประสิทธิ์เร็วไว ไจยะ
โสตถิมัง คะลังวันต๊ะ ขอมังคะละ จุ่งมี
สุขะพละ วรรณะผ่องศรี  โภคะมากมี ทีฆายุมั่น.

เชียงใหม่ เป็นเมืองประวัติศาสตร์ คู่ประเทศไทยครับ ถึงแม้ทุกวันนี้จะเติบโตและเปลี่ยนแปลงไปมากขึ้นทุกขณะ  แต่ผมก็ยังถือว่า มีกลิ่นอายวัฒนธรรมประเพณีที่น่าสนใจและทรงคุณค่าเสมอ...

 

สวัสดีเจ้าคุณครูทนัน

  • ประเพณีใส่ขันดอกมีมาเมินแต๊ว่า
  • เหมียวก็ได้ไปเป๋นประจำก็เมื่อมาอยู่พุทธิโศภนเนี๊ยะเจ้า
  • เมื่อคืนคนจะนักขนาด  ตอนกลางวันก็มีนักเรียนแต่ละโฮงเฮียนมากั๋น
  • สำหรับโรงเรียนเหมียวนี่ต้องใจ๊คำว่า ต้องไปทุกครั้งตี่มีงานเจ้า
  • เพราะหลวงพ่อเปิ้นเป๋นองค์อุปถัมภ์ของโฮงเฮียนตวยเจ้า
  • ต่อจากงานใส่ขันดอกก็เป๋นงานปอยหลวงวิหารใหญ่เจ้า แต่บ่มีอี่เกเลย บ่เหมือนบ้านนอกเฮาเนาะเจ้า
  • คุณครูสบายดีน่อเจ้า

ฮักเคารพ...เหมียว

                            

สวัสดีค่ะ อาจารย์แผ่นดิน

  • จริงค่ะ เชียงใหม่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิมมากในช่วงระยะสัก 20 ปี ย้อนหลัง กลิ่นวัฒนธรรมประเพณียังกรุ่นมากกว่านี้ แต่ยังไงผู้คนส่วนใหญ่ก็ยังพยายามที่จะช่วยกันรักษาไว้ให้นานที่สุด
  • แม้ว่าบางอย่างก็ต้องปรับตามสถานการณ์บ้านเมืองค่ะ
  • ระดับอุดมศึกษาก็พยายามสอดแทรกความรักท้องถิ่นให้เยาวชนด้วยเหมือนกันค่ะ
  • ดีใจค่ะงานใส่ขันดอกปีนี้ ยังมีภาพของเด็กเยาวชนให้ความสนใจไปร่วมงานไม่น้อยเหมือนกันค่ะ
  • ขอบคุณอาจารย์นะคะ หากมีโอกาสมาเยือนเชียงใหม่ก็ขอเชิญค่ะ  

มาชม

เป็นวัฒนธรรมประเพณีที่น่าสนใจนะครับ

  • อิอิ
  • มิน่าแม่ญิงเจียงใหม่
  • เปิ้นว่านอนสอนง่าย
  • และน่าฮักเจ้า

สวัสดีค่ะอาจารย์ยูมิ

  • เชียงใหม่ก็เป็นเมืองที่น่าศึกษา ประวัติศาสตร์ก็มากมาย
  • ถ้าอาจารย์ยูมิมีโอกาสมาเที่ยวก็ถ้าจะดีนะคะ
  • ขอบคุณอาจารย์มากค่ะ

สวัสดีค่ะพี่เขี้ยว

  • แม่ญิงเจียงใหม่ ณ เดี๋ยวนี้ก็เริ่มจะถูกกลืนไปบ้างแล้วนะคะ
  • ลองไปเดินห้างดูสิคะ
  • คนโบราณ ๆ  ต้องทำใจ ปิดหู ปิดตา ปิดปาก เอาวิญญาณครูออกวางไว้บ้านก่อนเดินเข้าห้างค่ะ อิ อิ
  • ระยะนี้มีงานเข้าเยอะหรือคะ 

คิดถึงมากค่ะ...พี่เหมียว

 

สวัสดีค่ะครูตุ๊กแก P

  • แมวที่บ้านเหรอตาใสแจ๋วแหววเลยเชียว

                             

              ขนมจากตลาดสามชุกฝากให้ครูตุ๊กแกค่ะ

คิดถึงค่ะ...พี่เหมียว

  • มาชวนพี่เหมียว
  • ไปยืนยันว่าเราเป็นกัลยาณมิตรกันจริงๆ
  • ที่นี่ค่ะ
  • ตามไปอ่านนะคะ http://gotoknow.org/blog/mananya222/266740
  • รออ่านตอนต่อไปด้วยค่ะ
  • ตามมาก่อกวนพี่ๆ
  • อิจฉาคนได้พบกัน
  • แต่ขำๆๆตอนที่พี่เรียกพี่เขี้ยว
  • แล้วลูกเสือคง งง งง ว่าสั่งให้ทำอะไร
  • คงคิดว่า
  • คำสั่งแบบใหม่
  • ฮ่าๆๆ
  • พี่สบายดีไหมครับ

สวัสดีค่ะพี่เขี้ยว

  • ไปอ่านมาแล้วค่ะ  พี่เหมียวเปิดให้รองวิโรจน์ดูแล้วค่ะ ยิ้มแก้มตุ่ยเลยค่ะ พร้อมกับอุทาน "โอ๊ะ ๆ  เป็นไปได้ไงนี่ ยังกะดาราแน่ะ.." อุ๊ อุ๊ คิดได้ไงเนาะ แอบหลงตัวเอง ซะงั้น
  • ยิ่งกว่ากัลยาณมิตร มังคะ พี่เขี้ยวทำหน้าที่ปิดหน้าต่างห้องให้ยังกะบ้านตัวเองค่ะ

คิดถึงค่ะ...พี่เหมียว

  • เอารูปครอบครัวสุขสันต์มาฝาก

เห็นภาพข้างล่าง ขำๆ กับคำสั่ง พี่เขี้ยวๆ

 

สวัสดีค่ะ คุณP  เกศนี

  • นำลูกเสือเข้าค่ายพักแรม เมื่อต้นปี 52 ที่ผ่านมาค่ะ
  • อากาศ 6 องศา ในห้องประชุม
  • ออกมายึดเส้นกลางสนามน่ะค่ะ

                              

 

  • ซาบซึ้งบรรยากาศประเพณีท้องถิ่นค่ะ ไม่เคยทราบมาก่อนเลยค่ะ
  • ชื่นชมเด็ก ๆ ที่ร่วมงานสืบสานวัฒนธรรมไทยนะคะ

สวัสดีค่ะคุณศิลา

ประเพณีบูชาอินทชีล คนเชียงใหม่ให้ความสำคัญมากค่ะ ปฏิบัติกันมาทุกปีมิมีเว้น เพราะตั้งแต่เป็นเด็กจำความได้ก็มีโอกาสไปใส่ขันดอกกับคุณแม่เสมอ ๆ

ปัจจุบันที่ทำงานก็อยู่ตรงข้ามกับวัดเจดีย์หลวงนี่แหละค่ะ

คุณศิลา มีโอกาสในช่วงนั้น ของแต่ละปีก็ขอเชิญนะคะ ส่งข่าวล่วงหน้านะคะ ยินดีเป็นมัคคุเทศก์ให้ด้วยความเต็มใจค่ะ

เที่ยวด้วยทำบุญด้วยดีจัง

ร้านดอกไม้ จิตราฟลอริสดอทคอม ส่งดอกไม้ ราคา 600.-ขึ้นไป ฟรีค่าส่ง เช่น ช่อดอกไม้ กระเช้าดอกไม้ แจกันดอกไม้ พวงหรีด กระเช้าผลไม้ ช่อตุ๊กตา ตะกร้าดอกไม้ กระเช้าของขวัญ พวงหรีดดอกไม้สด พวงหรีดผ้า หรีดต้นไม้ พวงมาลา กระเช้าสุขภาพ และ ฯลฯ บริการจัดดอกไม้ บริการส่งดอกไม้ ทั้งดอกไม้สด และดอกไม้ประดิษฐ์ ทุกรูปแบบ ทุกวาระโอกาส ร้านดอกไม้ จิตราฟลอริส.คอม บริการจัดส่งดอกไม้ สวยๆ ราคาไม่แพง ทั่วกรุงเทพฯ และทั่วไทย http://www.jittraflorist.com คัดดอกไม้ คุณภาพเกรดเอ ขนาดใหญ่ คุ้มราคา จัดส่งดอกไม้ รวดเร็ว ส่งด่วนทันใจ นึกถึง ร้านดอกไม้ จิตราฟลอริสดอทคอม ต้องการ สั่งดอกไม้ ส่งดอกไม้ โทร. 02-8855125, 02-8855863 และ โทร. 089-1167664 แฟกซ์. 02-8855864

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท