สองวัน...กับศัลยกรรม : วันที่1 “CVP กับ Hepatectomy”
ที่ผ่านมาสองวันก่อนนั้นโชคดีที่ได้เวียนมาเปิดหูเปิดตากับบรรยากาศการผ่าตัดทางศัลยกรรม ได้ดมยาสลบผ่าตัดตับในผู้ป่วยเป็นมะเร็งตับ
การดมยาสลบเป็นการทำงานร่วมกันในทีมวิสัญญีที่มีอาจารย์แพทย์ แพทย์ผู้เข้าฝึกอบรมวิสัญญีแพทย์ปีที่ 1(พชท./พจบ) ตัวผู้เขียน และน้องพยาบาลที่เข้าฝึกอบรมเป็นวิสัญญีพยาบาล โดยมีน้องวิสัญญีพยาบาลที่มาช่วยเหลือ เมื่อพชท./พจบ ไปเรียนทฤษฎี การตรวจเยี่ยมเพื่อประเมินและการเตรียมพร้อมของผู้ป่วยทางวิสัญญีได้กระทำและตรวจสอบก่อนหน้าวันผ่าตัดแล้วหนึ่งวัน
การเตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ในเบื้องต้นนั้นกระทำโดยผู้เข้าฝึกอบรม ผู้เขียนลงมาตรวจสอบความเรียบร้อยและเพิ่มเติมส่วนที่ขาดตกบกพร่องบางส่วน มีการวางแผนกระทำร่วมกันโดยมีอาจารย์วิสัญญีแพทย์เป็นผู้นำในทีม และเมื่อ พชท./พจบ.ออกไปเรียน ทำให้ผู้เขียนต้องเป็นตัวหลักในการเฝ้าผู้ป่วยร่วมกับน้องวิสัญญีพยาบาลที่มาช่วยเหลือ
นานๆได้เข้ามาดมยาสลบเพื่อผ่าตัดตับสักครั้ง ดูเผินๆว่าไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงทางเทคนิค เราใส่สายที่หลังทางช่องไขสันหลังเพื่อให้ยาชาด้วยแบบ Continuous epidural block เพื่อช่วยควบคุมความดันเลือดและให้ยาระงับปวดแบบ PCEA ด้วยเลยเมื่อเสร็จผ่าตัด
ผู้เขียนได้ยินอาจารย์แพทย์ผ่าตัดถามภายหลังการผ่าตัดเริ่มไปสักพักว่า
“ตอนนี้ CVP(central venous pressure) เท่าไหร่พี่”
“CVP 7 cm.H2O ค่ะ”
“อย่าให้ สูงนะพี่”
“อาจารย์จะเอาเท่าไหร่”
ผู้เขียนเรียนถามเชิงหยอกล้อด้วยความคุ้นเคยโดยมิได้มีเจตนาจะประชด แต่เพราะไม่ทราบจริงๆว่าอาจมีเทคนิคอะไรใหม่ๆที่เราไม่ทราบ
“สัก 5 ครับพี่...แล้วถ้า Hct ไม่ต่ำกว่า 25 ไม่ต้องให้เลือด”
“OK ได้เลยค่ะ...”
“คนไข้เป็นยังไงบ้างครับ”
มีการสั่งปรับเตียงศรีษะต่ำ 15 องศา(ผู้เขียนนึกขำว่าทำได้จริงรึ 15 องศา...คิดว่าอาจารย์ล้อเล่น) มีการเรียกใช้ CUSA มีการสั่ง on clamp (ซึ่งเป็นการ clamp Inferior Vena Cava : IVC) ใช้เวลาราว 15 นาที
“BP ประมาณ 90/60 ถึง 110/ 70 ค่ะ HR (Heart rate)ไม่เร็ว CVP 5 Urine ออกน้อยสักหน่อย BT(body temperature : อุณหภูมิกาย) ต่ำนิดหน่อย อื่นๆดูดีค่ะ”
ฉันว่าที่อาจารย์อยากได้ยินคือ... ค่าความดัน CVP น่ะ
ผู้เขียนมักให้เกียรติ(ตามใจ)อาจารย์แพทย์ผ่าตัดเจ้าของผู้ป่วย ด้วยถือว่าเป็นผู้ดูแลรับผิดชอบการรักษาหลัก และเชื่อว่าสิ่งที่ต้องการอยู่บนความปลอดภัย ทันสมัยกว่า (ลึกๆออกจะรู้สึกว่า CVP ที่ต้องการดูจะต่ำไปสักหน่อยหากเทียบกับทฤษฎีเก่าๆที่เรียนมา แต่ผู้เขียนเองก็รายงานและปรึกษาอาจารย์วิสัญญีแพทย์เป็นระยะ) การผ่าตัดเป็นไปด้วยดี ผู้เขียนสามารถทำให้ได้ 5 ตามต้องการ แม้ปัสสาวะจะออกน้อยหน่อยในช่วงสั้นๆก็อยู่ในเกณฑ์รับได้ โดยทั่วไปผู้ป่วยดูดีมากๆ
ช่วงพักเที่ยงมีการเปลี่ยนกันทานข้าวเที่ยงโดยน้อง ผู้เขียนลงมาอีกที น้องรายงานว่าเสียเลือดมากขึ้นจึงให้สารน้ำและเลือดมากหน่อย ตอนนี้ CVP 10 และลงมาเป็น 7-8
“อาจารย์อยากได้ CVP 5” น้องบอก...
“อืมม.....” ฉันรับคำ
ผู้เขียนเฝ้าต่อร่วมกับน้องสามารถรักษา CVP ได้ที่ 4-5 อีกครั้ง ปัสสาวะออกดี
เมื่อสามารถตัดตับสำเร็จ ห้ามเลือดได้ อาจารย์แพทย์ผ่าตัดมือหนึ่งวางมือและให้แพทย์ผ่าตัดมือสองทำต่อ ผู้เขียนรายงานโดยสรุปคร่าวๆให้อาจารย์แพทย์ผ่าตัดทราบและบอกเพิ่มเติมเรื่องยาระงับปวดที่วางแผนให้ผ่านทางสาย continuous epidural catheter
“ครับ...ขอบคุณครับพี่” อาจารย์กล่าวแล้วผละจากไป
หลังจากนั้นฉันได้ยินเสียงน้องเปรยเบาๆว่า
“สงสัยหนูต้องไปเรียนดมยา Hepatec ใหม่แล้ว”
“ทำไมเหรอ” ฉันถาม
“หนูถูกอาจารย์ดุ ว่าทำไมทำให้ CVP สูงจัง..... ” ดูน้องจะน้อยใจ
“เฮ้ย...ไม่หรอก...หนูลองไปค้นคว้าเพิ่มเติมดูซิว่า ตอนนี้เทคนิคใหม่เขาว่ายังไงเกี่ยวกับ CVP ... ไม่รู้ก็ต้องไปอ่านให้รู้ ยิ่งหนูต้องอยู่ศัลย์ด้วยยิ่งน่ารู้ไปใหญ่...ยิ่งท้าทายรู้มั้ย” ผู้เขียนพยายามเปลี่ยนวิกฤตของน้องให้เป็นโอกาส
...ตลอดระยะเวลาการผ่าตัด เป็นที่น่าสังเกตว่ามีการให้ความสำคัญกับค่า CVP ตลอดเวลา มันทำให้ผู้เขียนข้องใจและไม่อาจปล่อยให้ผ่านไปได้ ด้วยเพราะปล่อยคำถามนี้ค้างคาในใจมานานแล้วว่า
ผู้เขียนมิได้ดมยาทางศัลยกรรมบ่อยนัก จึงขอลองค้นหาเพิ่มเติม...ด้วยความอยากรู้ว่า
...มีอะไร ระหว่าง CVP และ Hepatectomy...เลยได้พบกับ
-
Low central venous pressure reduces blood loss in hepatectomy(Wei-Dong Wang, Li-Jian Liang, Xiong-Qing Huang, Xiao-Yu Yin)
และก็ได้พบอะไรดีๆอีกมากมายมากกว่าสิ่งที่อยากรู้ มากจนทำให้ทราบว่าตัวเรานี้...เชยระเบิดนัก....
ความเห็น (4)
แวะมาเยี่ยมครับ...
ดอกคูนบานแล้ว คิดถึงบ้าน...คิดถึงสองปีก่อนที่ทุกข์ท้อ แล้วพี่ติ๋วมาเยี่ยมให้กำลังใจถึงบล็อก
พรุ่งนี้จะไปตามความฝันของตัวเองที่บ้านเกิดอีกหนครับ...
....
สวัสดีค่ะ น้องแผ่นดิน
- ดีใจค่ะที่น้องมาเยี่ยมและดีใจมากๆที่ยังระลึกถึงอดีตที่ดีต่อกัน
- ...พี่ติ๋วติดตามข่าวคราวพวกเราเสมอ แม้จะห่างๆ...ทราบว่าน้องแผ่นดินได้รับรางวัลสุดคะนึงประจำเดือนกุมภาพันธ์ด้วย...ขอแสดงความยินดีด้วยนะคะ...น้องสมควรได้รับรางวัลนี้อย่างยิ่ง...
- น้องเป็นคนที่มีน้ำใจงาม ทำงานอย่างทุ่มเทและเสียสละ พูดน้อย ทำมาก ยอมรับความจริงพร้อมที่จะเผชิญ พร้อมที่จะปรับปรุงและพัฒนาเสมอ... และที่เห็นขัดเจนคือความกตัญญู... พี่ติ๋วชื่นชมน้องมาก
- ดีใจที่น้องจะได้กลับไปเยี่ยมบ้านอีกครั้ง ขอให้มีความสุขมากๆกับครอบครัวนะคะ(ฝากความคิดถึงมายังเด็กๆด้วย...ป้าติ๋วยังไม่ได้เล่านิทานเรื่องที่ 2ให้เด็กๆฟังอีกเลย)...กอบโกยกำลังใจมาเยอะๆจะได้มีกำลังทำงานเพื่อสังคมอย่างที่น้องชอบต่อไป
- ...พี่ติ๋วก็คิดถึงน้องเสมอเช่นกันค่ะ....
พี่ติ๋ว.
ขอบคุณมากๆค่ะเป็นประโยชน์มากสำหรับดมยาตัวน้อยจบใหม่ที่ดมเองโดยไม่มีวิสัญญ๊แพทย์อยู่ด้วย ไม่มีCVPดู
ยินดีมากๆค่ะ
พบอะไรใหม่ๆแวะมาเล่าสู่กันฟังบ้างนะคะ