การพัฒนาบุคลากรที่บรรจุเป็นข้าราชการใหม่ ( 5 )
การพัฒนาบุคลากรที่บรรจุเป็นข้าราชการใหม่ ในตอนที่ 5 นี้เป็นการลงปฏบัติงานเป็นครั้งที่4การถอดบทเรียนเกษตรกรที่ประสบผลสำเร็จในการปลูกมันสำปะหลังในดินร่วนทรายปนกรวด ที่หมู่ 9 บ้านคลองโปร่ง ตำบลทรงธรรม อำเภอเมืองกำแพงเพชร
เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2552 ผมและทีมงานของสำนักงานเกษตรจังหวัดกำแพงเพชร และทีมงานจากกรมส่งเสริมการเกษตร ได้มีโอกาสพาน้องๆที่เป็นนักส่งเสริมการเกษตรมือใหม่ จำนวน 4 คนไปเรียนรู้ในการจัดกระบวนการเรียนรู้กับเกษตรกรผู้ปลูกมันสำปะหลัง ซึ่งการลงไปปฏิบัติงานในภาคสนามครั้งนี้ เราได้กำหนดแผนการถอดบทเรียนของเกษตรกรที่ประสบผลสำเร็จในการปลูกมันสำปะหลังเขตตำบลทรงธรรม บ้านคลองโปร่ง หมู่ 9 ที่ชื่อ คุณประเสริฐ เลิศจรัสสกุลถาวร
เมื่อทีมงานไปถึงบ้านคุณประเสริฐ เลิศจรัสสกุลถาวร อายุ 46 ปี อยู่บ้านเลขที่ 98 หมู่ 9 ตำบลทรงธรรม อำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร ทางทีมงานของสำนักงานเกษตรอำเภอเมืองกำแพงเพชร นำทีมโดยเกษตรอำเภอเมืองกำแพงเพชร คือคุณพี่วาด วานิช พร้อมด้วยทีมงานให้การต้อนรับ พร้อมได้เริ่มกระบวนการดังนี้
ขั้นที่ 1. ในช่วงแรกของการจัดเวทีการถอดบทเรียนการผลิตมันสำปะหลังของคุณประเสริฐ เลิศจรัสสกุลถาวร เราก็ได้จัดเก้าอี้นั่งให้เป็นรูปตัวยู เพื่อสะดวกต่อการเล่าเรื่องพร้อมการแลกเปลี่ยนหรือซักถามคำถาม ในขณะเดียวกันก็จะชี้หรือสอนน้องๆให้รู้ว่าในเรื่องของการจัดเวทีเพื่อให้ได้งานและบรรยากาศแห่งการชวนคุยชวนแลกเปลี่ยน นั่นเอง จากนั้นก็ชี้แจงวัตถุประสงค์ของการถอดบทเรียนและแนะนำผู้เข้าร่วม
ขั้นที่ 2. การเริ่มต้นของการสร้างความคุ้นเคยกับเกษตรกรคือคุณประเสริฐ โดยปกติแล้วก็จะมีความคุ้นเคยกับทีมงานส่งเสริมการเกษตรมาก่อนแล้ว เพราะฉะนั้นบรรยากาศจึงเป็นแบบกันเองจากนั้นผู้ที่ทำหน้าที่คุณอำนวยในเวทีก็คือ คุณสมเดช สิทธิยศ (นวส/ชำนาญการ ) ได้ใช้คำถามนำและทำหน้าที่จับประเด็นในภาพรวมลงกระดาษฟาง พร้อมให้ผู้เข้าร่วม ได้คำถามเสริมถามต่อ ในขณะเดียวกันก็ให้ทุกคนในทีม ได้เป็นคุณลิขิต จับประเด็นในเครื่องมือของตนเองที่ถนัดทั้งนักส่งเสริมการเกษตรมือใหม่และมือเก่า
ขั้นที่ 3 เมื่อการซักถามพร้อมการเล่าทั้งประวัติความเป็นมา การเริ่มต้นตัดสินใจปลูกมันสำปะหลัง ลักษณะของพื้นที่เคยปลูกพืชอะไรมาก่อนผลผลิตเป็นอย่างไร และเมื่อทำการปลูกมันสำปะหลังไปแล้วมีวิธีการปลูกอย่างไร ใช้พันธุ์อะไรปลูก ผลผลิตเป็นอย่างไร การดูแลรักษาเช่นการให้น้ำ การใส่ปุ๋ย การกำจักวัชพืช การเก็บเกี่ยวและการตลาด เป็นอย่างไร พร้อมทั้ง ถามในเรื่องของแนวคิดในการพัฒนามันสำปะหลังในอนาคตเป็นอย่างไร รวมทั้งการขยายผลไปสู่เกษตรกรข้างเคียงในและนอกชุมชน รวมทั้งปัญหาอุปสรรคและข้อจำกัดในการผลิตมันสำปะหลัง
คุณพัฒนา แสนโข นักส่งเสริมมือใหม่อาสาทำหน้าที่เป็นคุณลิขิต
( พร้อมกับสวมบทบาทเป็นคุณอำนวยไปพร้อมๆกัน )
ขั้นที่ 4 จากการที่เราได้ฟังการเล่าถึงประสบการณ์การปลูกมันสำปะหลัง ของคุณประเสริฐ เสร็จสิ้นแล้ว ทางทีมงานก็จะต้องทำการพรรณา องค์ความรู้ให้สมบูรณ์ โดยทุกคนได้ร่วมกันระดมความรู้ที่เป็นประสบการณ์ของคุณประเสริฐซึ่งเป็นข้อมูลอยู่ มาสู่การเขียนให้เป็นองค์ความรู้จากเรื่องเล่า ให้สมบูรณ์ ทั้งนี้เรามุ่งพัฒนาทั้งนักส่งเสริมการเกษตรทั้งเก่าและใหม่ ส่วนใหญ่แล้วยังมีประสบการณในการเขียนน้อย จึงเป็นเทคนิคการสอนงานแบบหนึ่งที่จะพัฒนาให้นักส่งเสริมการเกษตรจะได้ฝึกทักษะการเป็นคุณลิขิต ที่ได้รับการพัฒนางานเขียนต่อไป ในครั้งนี้ก็เช่นกัน เราก็ให้น้องใหม่ ได้อาสาขึ้นหน้าชั้นเพื่อนำการเขียนเชิงพรรณา โดยบันทึกลงบนกระดาษฟาง แล้วทุกคนในทีมได้ช่วยกันเพิ่มเติม ข้อความให้สมบูรณ์ เราใช้เวลาตรงนี้ค่อนข้างมากแต่ก็ได้งานที่สมบูรณ์
ก่อนที่พวกเราจะแยกย้ายกันกลับ ก็ได้มีโอกาสไปดูแปลงทดลอง หรือแปลงวิจัยพันธุ์มันสำปะหลัง ซึ่งก็ใกล้จทำการเก็บเกี่ยวผลผลิตแล้ว ซึ่งก็ได้ศึกษาว่าในแปลงนี้มีการทำการการวิจัยอยู่หลายพันธุ์ เพื่อศึกษาหรือค้นหาพันธุ์ที่เหมาะสมกับดินที่เป็นดินทราย ปนกรวด เท่าที่คุณประเสริฐ ได้ทำการสุ่มมาในเวทีในการถอดบทเรียนในวันนี้ พบว่า พันธุ์ห้วยบงมีความเหมาะสมในแปลงปลูกของคุณประเสริฐ ครับ น่าชื่นชมต่อความมุ่งมั่นของเกษตรกรในระดับแนวหน้า หรือที่หลายๆคนเรียกเขาว่าผู้รู้หรือปราชญ์ชาวบ้านนั่นเองครับ (โปรดติดตาอ่านองค์ความรู้จากประสบการของคุณประเสริฐ เลิศจรัสสกุลถาวร ตอนต่อไป )
ความเห็น (4)
- รวดเร็วดีแท้
- ขอบคุณครับ
- ขอบคุณครับอ.สิงห์ป่าสัก
- ฝาก คารวะ ท่านเกษตรอำเภอ พี่วาด วานิช ให้ด้วยครับ
- ขอบคุณ อ.หนุมฯ
- ที่แวะมาเยี่ยมกัน
- ยินดีครับ