BM.chaiwut
พระมหาชัยวุธ โภชนุกูล ฉายา ฐานุตฺตโม

วัดเปลี่ยนไป ๑๑ (จบ)


วัดเปลี่ยนไป

๑๐. สรุป

ตามที่นำเสนอมาตามลำดับ อาสรุปความเห็นเรื่อง "วัดเปลี่ยนไป" ได้ ๓ ประการ คือ

ประการแรก วิถีชาวบ้านหรือสังคมเปลี่ยนไปทำให้วัดเปลี่ยนไปด้วย เพราะพระภิกษุสามเณรก็เป็นลูกชาวบ้านและวัดก็เป็นส่วนหนึ่งของสังคม ฉะนั้น ระหว่างชาวบ้าน สังคม และวัด มักจะมีความสัมพันธ์เชิงสอดคล้องกันใน "ความเปลี่ยนไป"

ประการที่สอง ความเปลี่ยนไปของวัดย่อมขึ้นอยู่กับการยอมรับของชาวบ้าน ถ้าชาวบ้านไม่ยอมรับ วัดก็อยู่ไม่ได้ หรือนัยตรงข้าม ถ้าวัดไม่ยอมรับความเปลี่ยนไปของชาวบ้าน ชาวบ้านก็เข้าวัดไม่ได้ ในฐานะที่ผู้เขียนเป็นชาววัดจะขอย้อนถามชาวบ้านว่า จะให้วัดเป็นดังเช่นอดีตอย่างโน้นอย่างนี้ และถ้าวัดจะให้ชาวบ้านเป็นดังเช่นอดีตอย่างนี้อย่างโน้นบ้างละ ชาวบ้านจะเป็นได้หรือไม่ ?

ประการสุดท้าย ความเปลี่ยนไปของวัด สังคม และชาวบ้าน เราควรจะพิจารณาเป็นไตรลักษณ์ ได้แก่ อนิจจตา คือความไม่เที่ยงแท้แน่นอน ทุกขตา คือความสามารถที่จะทนอยู่ในสภาพเดิมได้ยาก และอนัตตตา คือความมิใช่อัตตา กล่าวคือ แย้งต่ออัตตา ไร้เจ้าของ ฝืนความปรารถนา ไม่สามารถบังคับได้ และเป็นไปตามเหตุและปัจจัยที่จะเข้ามาบั่นทอนหรือเกื้อหนุน

 

อนึ่ง ก่อนที่จะจบเรื่องราว ผู้เขียนขอฝากหลักธรรมในการปฏิบัติต่อความเปลี่ยนไปไว้สองหมวดธรรม กล่าวคือ ในการปรับตัวกับความเปลี่ยนไป เพื่อให้เกิดความมั่นคงก็ควรจะใช้ หลักอปัสเสนธรรม ๔ ประการ คือ

๑. สงฺขาเยกํ ปฏิเสวติ บางสิ่งบางอย่างพิจารณาแล้วเสพ นั่นคือ สำหรับบางสิ่งบางอย่างพิจารณาก่อนแล้วจึงกระทำ นำมาใช้ หรือยอมรับสิ่งนั้น

๒. สงฺขาเยกํ อธิวาเสติ บางสิ่งบางอย่างพิจารณาแล้วอดกลั้น นั่นคือ สำหรับบางสิ่งบางอย่างพิจารณาก่อนแล้วก็ควรจะระงับ ยับยั้ง หรือชะลอสิ่งนั้นไว้ก่อน

๓. สงฺขาเยกํ ปริวชฺเชติ บางสิ่งบางอย่างพิจารณาแล้วเว้น นั่นคือ สำหรับบางสิ่งบางอย่าง หลังจากพิจารณาแล้วก็ควรจะยกเลิก หยุด หรือหลีกหนีไปจากสิ่งนั้น

๔. สงฺขาเยกํ ปฏิสํวิโนเทติ บางสิ่งบางอย่างพิจารณาแล้วบรรเทา นั่นคือ สำหรับบางสิ่งบางอย่าง หลังจากพิจารณาแล้วก็ควรจะลดทอน ผ่อนคลาย หรือทำสิ่งนั้นให้น้อยลง

 

และการใช้หลักอปัสเสนธรรมนี้ก็ควรมีความมุ่งหมายที่เป็นหลักในการจัดการด้วย ปธานธรรม ๔ ประการ คือ

๑. สังวรปธาน ได้แก่ มุ่งหมายมิให้ความชั่วเกิดขึ้น

๒. ปหารปธาน ได้แก่ มุ่งหมายเพื่อทำลายความชั่วที่เกิดขึ้นแล้วให้หมดไป

๓. ภาวนาปธาน ได้แก่ มุ่งหมายให้ความดีเกิดขึ้น

๔. อนุรักขนาประธาน ได้แก่ มุ่งหมายให้ความดีที่เกิดขึ้นแล้วดำรงอยู่และเจริญสืบต่อไป

 

ผู้เขียนคิดว่า ในการดำเนินชีวิต ถ้าเรามี หลักอปัสเสนธรรม ในการปรับเปลี่ยนเพื่อความมุ่งหมายของเราด้วย หลักปธานธรรม นี้ได้แล้ว แม้ว่าสรรพสิ่งจะเปลี่ยนไปอย่างไร เราก็สามารถจะ "ไม่เปลี่ยนไป" แต่เราจะ "เปลี่ยนมา" เสมอ

และวัดก็เช่นเดียวกัน แม้วัดจะ "เปลี่ยนไป" อย่างไรก็ตาม ถ้าเราใช้หลักธรรมทั้งสองหมวดนี้ ผู้เขียนมีความเชื่ออย่างมั่นใจว่าวัดจะ "เปลี่ยนมา" เสมอ...

 

พระมหาชัยวุธ ฐานุตฺตโม (โภชนุกูล)

พิมพ์ครั้งแรก ๑๕/๗/๒๕๔๗

เผยแพร่ใน GoToKnow ในเทศกาลเข้าพรรษาปี ๒๕๕๑

หมายเลขบันทึก: 195536เขียนเมื่อ 21 กรกฎาคม 2008 19:59 น. ()แก้ไขเมื่อ 16 พฤษภาคม 2012 10:32 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (14)
  • นมัสการหลวงพี่
  • แอบอ่านหลายตอน
  • แต่ว่าตอนนี้ขอแซวหน่อย

นมัสการ พระคุณเจ้า

  • ชื่อบันทึก สระ ไ- ตกไปครับ คือแต่เดิมเป็น วัดเปลี่ยน ๑๑ (จบ)  แต่ควรเปลี่ยนเป็น วัดเปลี่ยนป ๑๑ (จบ)
  • ถ้าแก้ไขแล้ว ลบความคิดเห็นนี้ออกก็ได้ครับ
  • พระพุทธเจ้าทรงเปรียบเทียบว่า ผู้ชี้ข้อผิดพลาด ประดุจผู้บอกขุมทรัพย์

สองเล่ม เพิ่งพิมพ์จบ ก็ตั้งใจว่า ผิดตรงไหน ค่อยๆ ตามแก้...

เจริญพร 

P

Mr. Surachet Noirid

 

  • อนุโมทนาอย่างยิ่ง...

อย่างไรก็ตาม อาจารย์ชักช้าไปหน่อย.. อาจารย ขจิต ฝอยทอง ์ เป็นเสือปืนไว มาบอกและแก้เรียบร้อยแล้ว...

เจริญพร

 

นมัสการพระคุณเจ้า (อีกรอบครับ)

  • ท่านอาจารย์  ขจิต ฝอยทอง  เป็นเสือปืนไวตัวจริงเสียงจริงครับ โดยเฉพาะการทำความดี มีหลักฐานยืนยันเอาไว้ที่  194944

 

 

  • วัดเปลี่ยนไปได้เพียงไหน  เปลี่ยนไปอย่างไร  เปลี่ยนได้เพราะใครเปลี่ยนแปลง
  • วัดเปลี่ยนเพราะมันมีแรง  มารร้ายแอบแฝง  มาแย่งมาอยู่มากิน
  • สักบวชแต่ไม่มีศีล  มีบาตรไม่บิณฑ์  ยินยลระยะตำบอน
  • อีกฝ่ายเป็นราษฎร  มิเอื้ออาทร  ต่อเนื้อนาบุญใดใด
  • วันโกนวันพระวันไหน  มิได้ใส่ใจ  เรื่องใครเรื่องมันวัดเคห์
  • อีกทั้งเปลี่ยนตามกาเล  นานวันหันเห  เฉเปลี่ยนตามกาลเวลา
  • ไตรลักษณ์นั่นคือธรรมา  อนิจจตา  วัฒน์ถาอยู่ได้ไม่มี
  • ต้องหาจุดที่พอดี  วัดบ้านต่างมี  สัจจะคือความเปลี่ยนแปลง
  • ตรงไหนรับได้ไม่แคลง  ไม่หวาดระแวง  จักอยู่เป็นสุขร่วมกัน

นมัสการพระคุณเจ้าเข้ามาอ่านและลงชื่อไว้ครับ

  • กราบนมัสการครับ
  • มาเยี่ยมครับ
  • วัดเปลี่ยนแปลงไปตามเหตุตามปัจจัยครับ

P

tukkatummo

 

  • ภว ชินวรสฺส ธมฺมวินเย

อามนฺตา

กราบนมัสการค่ะ

เข้ามาอ่านบันทึกของท่านเพิ่มพูนปัญญาค่ะ...

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท