บทคัดย่อ..การศึกษาภาวะสุขภาพผู้สูงอายุโซน 5 ราชพฤกษ์


ผู้สูงอายุเป็นวัยมีความเปลี่ยนแปลงของร่างกายสู่ความเสื่อมถอยมากที่สุด เป็นช่วงของวัยที่ต้องให้การดูแลอย่างใส่ใจ และใกล้ชิด ผู้ดูแลที่ดีที่สุดคือบุตรหลานนั่นเอง..(ถ้าไม่มีบุตรหลานต้องส่งเสริมให้สามารถดูแลตนเองได้ อย่างมีความสุขตามอัตภาพ)

งานวิจัยเป็นงานที่ต้องให้เวลา และมุ่งมั่นจึงจะสำเร็จได้โดยเฉพาะการวิจัยในงานประจำ...(เหนื่อยจั้ง...สนุกจริ้ง...)...เป็นสิ่งที่ทำให้ได้เรียนรู้การปรับปรุง พัฒนาในงาน การบริหารจัดการโครงการ (ภาคปฏิบัติ)  การทำงานร่วมกันเป็นทีม ...ดีค่ะ 

ปีที่แล้ว .(2550)..สถานีอนามัยโซนราชพฤกษ์ ( 5 สอ.) ได้ร่วมกันทำงานวิจัยของโซนขึ้น 1 เรื่อง ซึ่งได้รับความอนุเคราะห์ทุนวิจัยจาก รพ. อุดรธานี ตอนนี้ก็ได้จัดทำเกือบจะเรียบร้อยแล้วเหลือการเผยแพร่ผลงานเป็นขั้นตอนสุดท้าย ผู้เขียนจึงอยากจะเล่าให้ฟังสักเล็กน้อยนะคะ ในส่วนความเป็นมา เป็นไปของโครงการนี้...

เริ่มแรกทีเดียวเป็นโครงการสนับสนุนทุนวิจัยจาก CUP (หน่วยสนับสนุนการให้บริการปฐมภูมิ)  โครงการได้รับอนุมัติเมื่อเกือบจะสิ้นปีงบประมาณ ให้สถานีอนามัยทำงานวิจัย โซนละ 1 เรื่อง ด้วยภาระงานประจำที่ทำอยู่ก็มากมาย อยู่ในช่วงสรุปผลงานประจำปี ...รอรับการประเมิน PCUมาตรฐาน อีกทั้งการให้บริการในสถานบริการ ทีมงานจึงตกลงกันว่าให้สรุปประเมินภาวะสุขภาพตามแบบประเมินของกรมอนามัยให้ประเมิน แต่ยังไม่สามารถสรุปเป็นภาพรวมภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุได้

ด้วยระยะเวลาที่กระชั้นชิด ... ทีมงาน 5 สอ. จึงตกลงทำเรื่องการประเมินภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุให้เป็นรูปธรรม (ถือว่าเป็นแบบฝึกหัด...การทำวิจัยเล็ก ๆ ก่อน...ให้กำลังใจกันเอง ...ในตอนนั้น) จึงสรุปได้ว่าทำวิจัยเรื่องนี้ด้วยเหตุผล 4 ประการคือ

1.  เป็นงานวิจัยที่ทำจากงานประจำ (Routine to Research)

2.  ไม่ต้องสร้างแบบสอบถามใหม่ (ปรับปรุงเล็กน้อย)

3.  มีระยะเวลาการดำเนินงาน 4 เดือน (ในขณะที่ต้องทำงานอื่น ๆ ด้วย)

4.  เป็นโอกาสที่ทีมงานจะได้ลองทำงานวิจัย แบบ R 2 R (ก็ CUP เปิดโอกาสให้ทุนแล้ว ยังไม่รีบรับอีก ...ได้ไง !!!  ...อิ..อิ...)

เหตุการณ์ไม่ง่าย อย่างที่คิด ...มีคนบอกไว้ว่า การทำงานโครงการ...ต่าง ๆ ต้องเผื่อไว้ 3 อย่างคือ

1.  โครงการอาจไม่เสร็จทันตามระยะเวลาที่กำหนด  2.  งบประมาณที่ตั้งไว้อาจไม่เพียงพอตามที่ประมาณการ และ 3.  ผลการศึกษาอาจไม่เป็นไปตามที่คาดหมาย  ก็เป็นไปตามนั้นจริง ๆ

แต่..จะอย่างไรก็ตาม โครงการนี้ก็สามารถปิดได้ และเป็นฐานข้อมูลสำคัญที่จะนำไปใช้ในการพัฒนางานผู้สูงอายุของสถานีอนามัยและของโซนต่อไป...

 

การศึกษาภาวะสุขภาพผู้สูงอายุในสถานีอนามัย โซน 5 ราชพฤกษ์ อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี

 ศรีวรรณ มโนสัมฤทธิ์, พยม., มณีรัตน์ ปัจจวงษ์, พยม., *รัตนา ขอบุญส่งเสริม, *พรชนก ผิวฝ้าย, *พรทิพย์  โคติเวทย์, *ธัญลักษณ์ ศิริวัฒน์กาญจน์, *วรรธนี ปิณทะศิริ, *อุษา จัตวากุล, *อัญชลี พิชญ์ชยะนนท์ *ป.พยาบาลและผดุงครรภ์

ที่ปรึกษา : ผศ. ดร. ดุษฏี  อายุวัฒน์, มหาวิทยาลัยขอนแก่น., ชนิดาภา  กิจขยัน, กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลอุดรธานี.

บทคัดย่อ

          การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงบรรยาย (Descriptive Research) เพื่อศึกษาถึงภาวะสุขภาพผู้สูงอายุในสถานีอนามัยโซนราชพฤกษ์ กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษาเป็นผู้สูงอายุในเขตพื้นที่ที่รับผิดชอบของสถานีอนามัย 5 แห่งในเขตอำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี ประกอบด้วยสถานีอนามัยเชียงพิณ บ้านเลื่อม หมูม่น เชียงยืน และสถานีอนามัยจำปา คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มอย่างง่าย (simple sampling) จำนวน 480 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบประเมินภาวะสุขภาพผู้สูงอายุ ที่ประยุกต์จากแบบประเมินสุขภาพผู้สูงอายุของกรมอนามัย และแบบประเมินสุขภาพจิต (ภาวะซึมเศร้า) ของกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข เก็บข้อมูลช่วงวันที่ 1 - 31 ตุลาคม 2550 โดยการตรวจร่างกาย ตรวจน้ำตาลในเลือด (DTx) และสัมภาษณ์

          ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ เพศหญิง ร้อยละ 59 มีอายุระหว่าง 60 - 69 ปี ร้อยละ 67.2 สถานภาพสมรสคู่อยู่ด้วยกัน อาศัยอยู่กับลูกหลาน ร้อยละ 74.4 สมาชิกครอบครัวเฉลี่ย 5 คน

          ภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุส่วนใหญ่มีน้ำหนักไม่เปลี่ยนแปลงในช่วง 6 เดือนที่ผ่านมา ร้อยละ 64.5 มีดัชนีมวลกายปกติ ร้อยละ 59 ระดับความดันโลหิตปกติ ร้อยละ 67.7 ระดับน้ำตาลปกติร้อยละ 79 ไม่มีโรคประจำตัว ร้อยละ 55.4 ส่วนกลุ่มที่ป่วย ร้อยละ 44.6 พบว่าเป็นโรคความดันโลหิตสูงมากที่สุด ร้อยละ 16 รองลงมาเป็นโรคเบาหวาน โรคอื่น ๆ โรคกระดูกและข้อตามลำดับ การประเมินสุขภาพตนเองของผู้สูงอายุ พบว่า มีสุขภาพแข็งแรงดี ร้อยละ 48.8 รองลงมาคือ พอใช้ และแข็งแรงดีมาก ร้อยละ 27.1 และ 20.8

          พฤติกรรมสุขภาพผู้สูงอายุ พบว่า ไม่สูบบุหรี่ ร้อยละ 76 ไม่ดื่มแอลกอฮอล์ ร้อยละ 77.9 มีการออกกำลังกายทุกวัน หรือ 3 วันต่อสัปดาห์ ร้อยละ 55.4 รับประทานอาหารวันละ 3 มื้อ ร้อยละ 82.3 อาหารที่งดรับประทานหรือรับประทานแต่ปริมาณน้อย ได้แก่ อาหารที่มีไขมันมาก เนื้อวัว เนื้อหมู ร้อยละ 30.4 การป้องกันอุบัติเหตุจากการคาดเข็มขัดหรือสวมหมวกนิรภัย มีการคาดเข็มขัดหรือสวมหมวกนิรภัยทุกครั้ง ร้อยละ 31.7 มีฟันมากกว่า 20 ซี่ ร้อยละ 50 ตรวจสุขภาพช่องปากใน 6 เดือนที่ผ่านมา ร้อยละ 20.4 ไม่มีภาวะซึมเศร้า ร้อยละ 87.7 นอนหลับพักผ่อนวันละ 6 - 8 ชั่วโมง ร้อยละ 70.4 มีกิจกรรมทำงานอดิเรกที่บ้าน ร้อยละ 59.6

          สรุปภาวะสุขภาพผู้สูงอายุโดยรวม พบว่า มีสุขภาพดี ร้อยละ 68.5 มีโรคเรื้อรัง อ่อนแอ บอบบาง ร้อยละ 31.5 เมื่อเปรียบเทียบภาวะสุขภาพผู้สูงอายุทั้ง 5 สถานีอนามัย พบว่ากลุ่มตัวอย่าง อย่างน้อย 2 สถานีอนามัย มีภาวะสุขภาพแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05)

          ข้อเสนอแนะจากผลการศึกษาครั้งนี้ ควรจัดทำโครงการดูแลสุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุในโซน และประเมินภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุในเชิงลึก เรื่องการได้รับการดูแลจากครอบครัวตามความเป็นจริงและความคาดหวังของผู้สูงอายุ และวิเคราะห์ภาวะสุขภาพผู้สูงอายุรายสถานีอนามัย เพื่อประโยชน์ในการพัฒนา ส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุต่อไป

  •  แบบฝึกหัด การเรียนรู้จากงานประจำ ยังไม่หมดเท่านี้ ทีมงาน...สถานีอนามัย และโซน ยังคงต้องเรียนรู้จากงานอื่น ๆ อีกต่อไปค่ะ

  • ขอความคิดเห็น ..ข้อเสนอแนะ และวิพากษ์ จากท่าน..ทั้งหลาย..ด้วยนะคะ 

...ขอบคุณค่ะ

 

 

หมายเลขบันทึก: 175201เขียนเมื่อ 4 เมษายน 2008 17:02 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 18:54 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (6)

ศรีวรรณ มโนสัมฤทธิ์, พยม., มณีรัตน์ ปัจจวงษ์, พยม.,

*รัตนา ขอบุญส่งเสริม, *พรชนก ผิวฝ้าย, *พรทิพย์  โคติเวทย์, *ธัญลักษณ์ ศิริวัฒน์กาญจน์, *วรรธนี ปิณทะศิริ, *อุษา จัตวากุล, *อัญชลี พิชญ์ชยะนนท์ *ป.พยาบาลและผดุงครรภ์

ชื่อคุ้นๆทั้งนั้นเลยนะเพื่อนรัก  อิอิ  แต่นามสกุลไม่ค่อยคุ้นอ่ะ

  • สวัสดีจ๊ะคุณพี่หนิง...อิ  อิ
  • ขนาดเปลี่ยนหลายครั้งแล้วยังไม่คุ้นอีกหรือจ๊ะ..555
  • ขอบคุณค่ะที่แวะมาเยี่ยม
  • สบายดีมั๊ย ...!  1  + 1 = 2

สวัสดีคะ่ น้องสีตะวัน

คงยังไม่ลืมpanornoteนะคะ่ เดือนเมษายน ยังค้างการบ้านเรื่องเล่า กว่าจะเป็นพยาบาลดีเด่นไว้ อย่าลืมแวะไปอ่านนะค้า

สำหรับงานของน้องมีประโยชน์มาก ต่อชุมชนผู้สูงอายุ

พี่เป็นคนอุดร เช่นกัน ถือว่าเป็นจังหวัดเมดจ้า....

สวัสดีค่ะพี่พนอ

  • ต้องขออภัยที่มาตอบล่าช้า ไปตั้ง 2 เดือน
  • ชีวิตมีอะไร อะไรเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ
  • แต่ก็มีกำลังใจจากพี่ ๆ และเพื่อน ๆ ชาว G2K เสมอ
  • ขอบคุณค่ะ

สวัสดีค่ะท่านผอ. ประจักษ์

  • ชื่อดอกกล้วยไม้ ควีนสิริกิตต์ค่ะ
  • ตุ๊..(หลวงน้า) ให้มา
  • ขอบคุณค่ะที่มาเยี่ยม
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท