คาดว่าจะได้ผลผลิต ประมาณ ๖๐๐-๗๐๐ กก. ต่อไร่
ในช่วงเวลาที่ผ่านมาประมาณ
กว่า ๒ เดือนผมใช้เวลาครุ่นคิดว่า
ผมจะทำนาอย่างไรที่จะไม่ต้องลงทุนลงแรง
แต่มีข้าวกิน
หรือถ้าจะลงก็น้อยที่สุดที่ไม่มีทางขาดทุนแน่นอน และคนทั่วไปนำไปปฏิบัติได้

นา ๑๐ พย
๕๐
ทำไมเกษตรกรทั่วไปต้องไถ
·
เพราะต้องการกำจัดวัชพืช
·
จนเกิดผลในการทำลายดินอย่างรุนแรง
ดินเสียโครงสร้าง แน่นทึบ เพียงไม่กี่วันหลังการไถ
·
และทำให้
“รู้”
ว่าต้องไถ จึงจะร่วน (แบบชั่วคราว)
ทำให้ต้องเตรียมการและลงทุนมาก
และเป็นสาเหตุหนึ่งในการขาดทุน
·
ต้องมีไถ
หรือรถไถไว้ตลอด ปีหนึ่งใช้ไม่กี่ครั้ง แต่ก็ต้องมี
·
ต้องใช้แรงงาน
และน้ำมันที่แพงขึ้นทุกวัน
·
ต้องใช้เวลามากในกระบวนการทำงาน
·
ต้องรอจังหวะฝน
จังหวะน้ำ จังหวะดิน
·
ทำลายระบบธรรมชาติ
จนเจ้าของนาต้องเข้าไปจัดการทุกเรื่อง ที่ต้องใช้ทุนมาก
·
โดยรวม
การลงทุนดังกล่าวทำให้ต้นทุนสูงกว่าราคาข้าวที่จะขายได้
การไม่ไถ
ทำให้ดินร่วนแบบถาวร โดยปล่อยให้สิ่งที่มีชีวิตในดิน บนดิน ในน้ำ
ในอากาศ ทำหน้าที่แทนเราได้
ทำไมเกษตรกรทั่วไปต้องดำนา
·
เพราะลดการแข่งขันของวัชพืช
·
ให้ข้าวเจริญสม่ำเสมอ
สวยงาม
ข้อนี้เป็นการทำตามความรู้สึก
ที่แพงมาก ทั้งเวลา ค่าแรง และต้นทุนในการทำงาน ที่ต้อง
·
เตรียมแปลงกล้า
·
ดูแลแปลงกล้า
·
ไถดะ
(ภาษาอีสาน-ไถฮุด)
·
ทิ้งให้หญ้าเน่าตาย
·
ไถแปร
·
ทิ้งให้ขี้ไถร่วน
นิ่ม เละ
·
คราด
ทำเทือก
·
ถอนกล้า
·
ขนกล้าไปปักดำ
ทุ่มเททำในสิ่งที่
ไม่ต้องทำก็ได้
เพราะโดยธรรมชาติข้าวที่โตห่างกันจะแตกกอมากถ้าถี่จะแตกกอน้อย
เป็นปกติ อยู่แล้ว
การหว่านจึงให้ผลไม่แตกต่างจากการดำ
เพียงแต่ลดการแข่งขันของวัชพืชได้เท่านั้นก็พอแล้ว
วนไปวนมาก็ติดอยู่เรื่องเดียว
“วัชพืช”
ดังนั้นผมจึงไม่ทำอะไร
ตั้งใจลดการแข่งขันของวัชพืชเพียงอย่างเดียว
·
ผมจึงใช้วิธี
“ทดน้ำแช่” ให้ “วัชพืช”
อายุยืนตาย ในช่วงที่มีน้ำไหลบ่าผ่านแปลง

นา ต้นพฤษภาคม
๒๕๕๐
·
ปล่อยปลากินหญ้า (เฉาฮื้อ)
·
เดินถอน
“วัชพืช” ที่ยังตายไม่หมด
·
พอน้ำลดลง ก็หว่านข้าว ถั่ว งา

นา ๘ มิย
๕๐
·
จะมีหญ้าอายุสั้นขึ้นปนกับข้าว ถั่ว งา

นา ๒๒
กค ๕๐
·
พอหญ้าส่วนใหญ่เริ่มจะออกดอก (๒ เดือน หลังหว่านข้าว)
ใช้เครื่องตัดหญ้าสะพายหลัง ตัดหญ้า ปนถั่ว ปนข้าว
ไปให้วัวกิน

นา ๒๓ กค
๕๐

·
ปล่อยให้ข้าวแตกยอดใหม่ แต่หญ้าจะตายเป็นส่วนใหญ่·
ไม่ต้องทำอะไร รอเกี่ยวอย่างเดียว
ถ้าเกี่ยวไม่เป็นจะทำอย่างไร
·
ต้องจ้างคนเกี่ยว
ถ้าไม่มีเงินจ้างล่ะ
จะทำอย่างไร
·
ผมคิดอยู่นาน
จนได้คำตอบเมื่อวานนี้ ว่า
·
ไปบอกให้คนที่ต้องซื้อข้าวบริโภค
มาเกี่ยวแบ่งกัน
·
ถือว่า
ผมก็ยังไม่ต้องลงทุนอะไร เช่นเดิม
ใช้ข้าว
เกี่ยวตัวเอง ขนตัวเอง สีตัวเอง เข้ากระสอบเอง
และมาอยู่ที่บ้านผมเอง
บางท่านคงจะงงนะครับ ก็ผมวางแผนให้
·
คนเกี่ยวข้าวลงทุนทั้งหมด
และ
·
แบ่งข้าวให้ผมพอกินพอใช้
และได้ขยายที่ปลูกใหม่ และ
·
ผมได้ข้าวพอกินก็พอ
(ปีหนึ่งผมจะต้องใช้ข้าว ประมาณ ๗๐๐ กก. ข้าวเปลือก หรือ ๓๕๐ กก.
ข้าวสาร ก็พอ รวมแจกให้เพื่อน
และญาติพี่น้องทานแล้วด้วย)
ที่เหลือ
ปล่อยให้ร่วง หรือทิ้งไว้ในนา ปีต่อไป
จะได้ไม่ต้องหว่านอีก
ที่เหลือก็ทำบุญ ทำทาน
ให้กับคนไม่มีนา ไม่มีข้าวกิน
โดยให้เขามาเกี่ยวข้าวแบ่งกันนั่นแหละครับ
ผมจึงถือว่า
ผมทำนา ไม่ไถ ไม่ดำ ไม่หว่าน ไม่เกี่ยว
สำเร็จแล้วครับ
และ ทำให้ผมได้
·
ระบบนิเวศธรรมชาติ
ที่ลุ่ม ที่หนองน้ำ ป่าบุ่งป่าทามที่ดีคืนมา
·
มีข้าวอินทรีย์
คุณภาพดี ไว้บริโภคเอง อย่างพอเพียง ไว้แจก
·
ทำบุญ
ทำทาน ด้วยข้าวดีๆ กับคนที่ไม่มีนา ไม่มีข้าวดีดี บริโภค
·
มีพันธุ์ข้าวดีๆ
ไว้ขยายพันธุ์ ไว้แจกให้กับพันธมิตร และเครือข่าย
ปีนี้หลังจากตัดต้นข้าวเป็นตารางเมตรตรวจสอบผลผลิตแล้ว

นา ๑๐ พย
๕๐
นายอนุวัฒน์ เจิมปรุ
นักศึกษาคณะเกษตรศาสตร์ ปีที่ ๒ มาเยี่ยมแปลงนา
ก็เลยได้วัดผลผลิตข้าวด้วยตัวเอง
ได้จำนวนรวง ๑๓๗ รวง
ต่อตารางเมตร
ฟางข้าวสด ๒.๓ กก. ต่อ
ตารางเมตร
มีวัชพืชปน ๓๔ ต้นต่อตารางเมตร น้ำหนักสด ๓๐๐
กรัมต่อตารางเมตร

การนับเมล็ดข้าวต่อรวง โดย นาย อนุวัฒน์
เจิมปรุ
ได้เฉลี่ยประมาณ ๑๕๐ เมล็ดต่อรวง และมีเมล็ดลีบเพียง
๑.๕%
คาดว่าจะได้ผลผลิต
ประมาณ ๖๐๐-๗๐๐ กก. ต่อไร่ (จากค่าเฉลี่ย ๖๗๕
กก/ไร่)
จากที่นาที่ทำจริงๆ ๓
ไร่กว่าๆ (ที่เหลือเป็นบ่อปลา คูนาปลูกกล้วย ไม้ผล
ไม้ยืนต้น)
น่าจะได้ข้าวเปลือกทั้งหมดประมาณ
๒ ตันกว่าๆ ครับ
จะมีฟางเหลือผุพังอยู่ในนาประมาณ
๑๒ ตัน
และมีปุ๋ยคอกสำรองไว้แล้วประมาณ
๑๕ ตัน จากการเลี้ยงวัว ๑๐ ตัว ควาย ๖ ตัว
ปีที่แล้ว ผมได้ข้าว ๒.๔ ตัน
(ที่ใช้บริโภคในครัวเรือน แจก แบ่งให้ญาติไปทำพันธุ์ เลี้ยงไก่
ทีเหลือใช้เลี้ยงวัว) โดยไม่ตัดข้าวไปให้วัวกิน
ปีนี้ทดลองตัดต่ำบ้างสูงบ้าง
เพื่อทดสอบการกำจัดวัชพืช นำหญ้าและข้าวที่ตัดไปให้วัวกิน
และไม่ได้ใส่ปุ๋ยคอกเพิ่ม
ผลผลิตเลยลดลงนิดหน่อยครับ
ปีหน้าจะ
·
ใส่ปุ๋ยคอกที่มีทั้งหมด
·
ปล่อยให้ข้าวงอกเอง
แต่จะหว่านถั่ว งา เติมลงไป หรือหว่านข้าวพร้อมถั่ว งา
ในนาแปลงใหม่
·
ตัดหญ้าสูงกว่าปีนี้ (สัก ๔-๖
นิ้ว) ให้ข้าวแตกดีกว่าเดิม
· และจะรอให้ข้าวมาเข้าบ้านเองเหมือนเดิมครับ
มีใครสนใจทำตามบ้างครับ
สวัสดีครับ อาจารย์ ดร.แสวง
ผมทึ่งในแนวคิดอาจารย์ครับ ปีนี้ผมกำลังจะเริ่ม ทำนาตามแนวทางที่อาจารย์พาทำครับ
มีข้อสงสัย อยากถามอาจารย์ดังนี้ครับ
๑.ที่นาบางส่วนเป็นหินลูกรัง(เกิดจากการเบิกนา แต่เบิกเอาหินขึ้นมา) จะแก้ยังไงครับ
บางคนบอกต้องหาซื้อหน้าดินมาถมหิน บางคนบอก ใส่ปุ่ย(ขี้วัว)ไป ทุกๆ ปีแล้วหินจะจมไปเอง
ผมกำลังคิดว่า หินมันเป็นแนวยาวไปตามแปลงนา เราจะขุดให้มันเป็นคลองนำ้ำไปเลย แนวหินกว้าง
ประมาณ ห้าเมตร ก็จะขุดคลองกว้างห้าเมตร (ข้างล่างเป็นหินดินดาน ดูจากสระที่ขุดไว้แล้ว)
ผมควร ทำยังไงดีครับ
๒.ผมกำลังหาซื้อปุ๋ยขี้วัวอยู่ ตอนนี้ได้มาคอกนึงแล้ว ประมาณ ตันนึง ผมควรใส่ปุ๋ยตอนช่วงเดือน
ไหนดีครับ (แต่ตอนนี้ผมเทใส่นาไปตันนึงแล้ว และเอาคราด ไปคราดให้มันกระจายให้ทั่วๆ
แล้วคราดเอาฟาง มา กลบทับไว้ อ้อ ตอนเกี่ยวข้าวเสร็จไม่นาน ผมก็เอาถั่วเขียว หว่านลงไปในนา
ตอนนี้มันก็เป็นฝักแล้ว ทำแบบนี้จะมีผลเสียอะไรไหมครับ)
๓.ที่นาผมประมาณห้าไร่ กะว่าจะใส่ขี้วัว ประมาณไร่ละ หนึ่งตัน จะมีผลเสียไหมครับ บางคนบอกว่า
ใส่มาก มันจะ ฟะ (มากเกินไป) ครับ นาเบิกใหม่ ดินไม่ค่อยดีเท่าไหร่ มีหินอีก
๔.อาจารย์ใช้พันธุ์ข้าวอะไรบ้างครับ ผมจะไปเอาพันธุ์ข้าวหอมมะลิแดง จากยโสธร บ้านแฟน มาปลูก
อ้อ นาผมอยู่อุบลครับ พันธุ์ยโสธรนี้ยังไงบ้างครับ(ไม่รู้ชื่อทางการพันธุ์ข้าว) แฟนผมเขาเคลมว่า ข้าว
หอมมะลิบ้านเขาอร่อยที่สุด อันนี้จริงไหมครับ และข้าวเหนียวอาจารย์ใช้พันธุ์อะไรปลูกครับ
๕.ข้าวที่ปลูกปีกลายเป็นข้าวเจ้า กับข้าวเหนียว น่าจะ กข๖ (ไม่แน่ใจ) ปีนี้จะเปลี่ยนพันธุ์ข้าวใหม่
ควรทำยังไงกับข้าวที่ตกในแปลงนาครับ
๖.ตอซังที่อยู่ในนา ควรทำยังไง ตอนไหนดีครับ หรือรอฝนมาแล้วให้น้ำแช่ขังให้เปื่อย ย่อยเอง
๗.การหว่านนี้ อาจารย์บอกใช้ สามนิ้ว ควรกะให้ห่างกันประมาณเท่าไหร่ คิดว่า ประมาณ ๕๐ ซม.
ใช่ไหมครับ
๘.หว่านครบ ๒เดือน ใช้เครื่องตัดหญ้ามาตัด ตัดสูงจากดินเท่าไหร่ดีครับ ประมาณ ๖ นิ้วใช่ไหมครับ
๙.หลังจากตัดหญ้าและข้าวแล้ว ผมคิดว่าจะเปิดท่อน้ำที่คันแทนาไว้ ไม่เก็บน้ำเลยจะดีไหมครับ
คิดว่านำ้น้อยข้าวจะได้แตกกอ ดี
๑๐. หลังเกี่ยวข้าวแล้ว ที่นาว่าง เราจะปลูกแตงโม จะมีผลเสียต่อการทำนาไหมครับ หรือควรปล่อยดิน
ให้ว่างไว้ คือ แค่จะหว่านเมล็ดแตงโมแล้วให้มันเกิดเองนะครับ
โอ้ หลายข้อเลย รบกวนอาจารย์ด้วยนะครับ ผมพึ่งหัดทำนามาได้ ปีเดียวเอง ไม่เคยทำเลย
เลยสงสัยเยอะครับ ปีนี้ไม่ได้ซื้อข้าวกินแล้ว ภูมิใจครับ ข้าวปลูกเอง ไม่ใส่สา่รเคมีใดๆ และเหลือเผื่อแผ่ให้ญาติพี่น้องด้วย ข้าวก็สีเป็นข้าวกล้อง ปีกลายก็หว่านเอาครับ ไม่ได้ดำนา จ้างเขาหว่านให้
ปีนี้จะทำเองครับ ขอบคุณอาจารย์ ที่สอนแนวทางดีๆให้ครับ
ที่นาบางส่วนเป็นหินลูกรัง(เกิดจากการเบิกนา แต่เบิกเอาหินขึ้นมา) จะแก้ยังไงครับ
บางคนบอกต้องหาซื้อหน้าดินมาถมหิน บางคนบอก ใส่ปุ่ย(ขี้วัว)ไป ทุกๆ ปีแล้วหินจะจมไปเอง
ผมกำลังคิดว่า หินมันเป็นแนวยาวไปตามแปลงนา เราจะขุดให้มันเป็นคลองนำ้ำไปเลย แนวหินกว้าง
ประมาณ ห้าเมตร ก็จะขุดคลองกว้างห้าเมตร (ข้างล่างเป็นหินดินดาน ดูจากสระที่ขุดไว้แล้ว)
ผมควร ทำยังไงดีครับ
ขุดบ่อก็น่าจะดีนะครับ ดินที่ได้ก็เป็นถนนที่ดี
๒.ผมกำลังหาซื้อปุ๋ยขี้วัวอยู่ ตอนนี้ได้มาคอกนึงแล้ว ประมาณ ตันนึง ผมควรใส่ปุ๋ยตอนช่วงเดือน
ไหนดีครับ (แต่ตอนนี้ผมเทใส่นาไปตันนึงแล้ว และเอาคราด ไปคราดให้มันกระจายให้ทั่วๆ
แล้วคราดเอาฟาง มา กลบทับไว้ อ้อ ตอนเกี่ยวข้าวเสร็จไม่นาน ผมก็เอาถั่วเขียว หว่านลงไปในนา
ตอนนี้มันก็เป็นฝักแล้ว ทำแบบนี้จะมีผลเสียอะไรไหมครับ)
มีแต่ดีครับ
๓.ที่นาผมประมาณห้าไร่ กะว่าจะใส่ขี้วัว ประมาณไร่ละ หนึ่งตัน จะมีผลเสียไหมครับ บางคนบอกว่า
ใส่มาก มันจะ ฟะ (มากเกินไป) ครับ นาเบิกใหม่ ดินไม่ค่อยดีเท่าไหร่ มีหินอีก
ค่อยๆปรุงไปเรื่อยๆ จะได้สมดุลดี ชาวบ้านเขากลัวเสียสมดุลนะครับ
๔.อาจารย์ใช้พันธุ์ข้าวอะไรบ้างครับ ผมจะไปเอาพันธุ์ข้าวหอมมะลิแดง จากยโสธร บ้านแฟน มาปลูก
อ้อ นาผมอยู่อุบลครับ พันธุ์ยโสธรนี้ยังไงบ้างครับ(ไม่รู้ชื่อทางการพันธุ์ข้าว) แฟนผมเขาเคลมว่า ข้าว
หอมมะลิบ้านเขาอร่อยที่สุด อันนี้จริงไหมครับ และข้าวเหนียวอาจารย์ใช้พันธุ์อะไรปลูกครับ
ดีแล้วครับ ข้าวยโสหอมและอร่อยที่สุด
เพราะฝนน้อย ดินทราย ข้าวจะหอมกว่าน้ำมาก ดินเหนียว
๕.ข้าวที่ปลูกปีกลายเป็นข้าวเจ้า กับข้าวเหนียว น่าจะ กข๖ (ไม่แน่ใจ) ปีนี้จะเปลี่ยนพันธุ์ข้าวใหม่
ควรทำยังไงกับข้าวที่ตกในแปลงนาครับ
ตัดออกก็ได้ครับ
๖.ตอซังที่อยู่ในนา ควรทำยังไง ตอนไหนดีครับ หรือรอฝนมาแล้วให้น้ำแช่ขังให้เปื่อย ย่อยเอง
มันเปื่อยเองอยู่แล้วครับ
๗.การหว่านนี้ อาจารย์บอกใช้ สามนิ้ว ควรกะให้ห่างกันประมาณเท่าไหร่ คิดว่า ประมาณ ๕๐ ซม.
ใช่ไหมครับ
ให้ระยะต้นใกล้เคียงกับดำ ที่อาจถอนแยก และดำเสริมได้ก็จะยิ่งดี
๘.หว่านครบ ๒เดือน ใช้เครื่องตัดหญ้ามาตัด ตัดสูงจากดินเท่าไหร่ดีครับ ประมาณ ๖ นิ้วใช่ไหมครับ
๔ นิ้ว พอดีครับ
๙.หลังจากตัดหญ้าและข้าวแล้ว ผมคิดว่าจะเปิดท่อน้ำที่คันแทนาไว้ ไม่เก็บน้ำเลยจะดีไหมครับ
คิดว่าน้ำน้อยข้าวจะได้แตกกอ ดี
ใช้น้ำกันหญ้าแตกยอดมาก่อน แล้วค่อยลดน้ำลงหลังข้าวคลุมหญ้า
๑๐. หลังเกี่ยวข้าวแล้ว ที่นาว่าง เราจะปลูกแตงโม จะมีผลเสียต่อการทำนาไหมครับ หรือควรปล่อยดิน
ให้ว่างไว้ คือ แค่จะหว่านเมล็ดแตงโมแล้วให้มันเกิดเองนะครับ
มีแต่ดีครับ
สวัสดีครับ อาจารย์ ดร.แสวง ผมขอฝากตัวเป็นศิษย์ อาจารย์ด้วยนะครับ
วันนี้มีคำถามมาขอความรู้จากอาจารย์เพิ่มครับ
1.ตอนนี้ 22 พฤษภาคม ฝนยังไม่มาเลยครับ แต่ปกติ ปีกลายมานะครับ แต่ปีนี้ ฝนมาช้ามาก
ฟ้าครึ้ม ฟ้าร้อง เปรี้ยงปร้าง ลมพัด อื้ออึง ยังกับจะตก แต่แล้ว มันไม่ตกครับ แล้วก็จากไป (แต่มีคนส่งข่าวว่า
ไปตกแถวๆ ชายแดน ใกล้ภูเขา เช่น อ.นาจะหลวย ) มันเป็นแบบนี้หลายครั้งมากนะครับ ถ้าตกก็ตกไม่มากพอที่จะท่วมหญ้า
มันเกี่ยวกับปีนี้ มีเดือนแปดสองหน ไหมครับ เพราะวันวิสาขบูชา ก็เลื่อนมาเป็นสิบห้าค่ำเดือนเจ็ด หรือว่าไม่เกี่ยว
เป็นเพราะปีนี้ฝนผิดฤดู อากาศก็ร้อนมาก
2.น้ำในแปลงนายังไม่ท่วมหญ้าเลยครับ คือ น้อยมาก ผมควรรอฝนมาก่อนใช่ไหมครับ ให้น้ำท่วมหญ้าให้ตายก่อน
แล้วพอน้ำลดค่อยหว่าน ถ้ารอถึงกลางเดือน หรือ ปลายเดือนมิถุนายน ค่อยหว่าน จะช้าไป หรือจะเสียหายอะไรไหมครับ
3.ถั่วเขียวที่หว่านไว่ก่อนหน้านี้ มันออกฝักต้นก็สูงพอสมควร ถ้านำ้ท่วมหญ้าตายหมดแล้ว ผมควรถอนต้นถั่วเขียวออกไป
เลยไหมครับ แล้วค่อยหว่านใหม่พร้อมข้าว ถั่ว งา หรือ ให้คงต้นถั่วเขียวไว้
4.ผมอยากจะปลูก เป็นข้าวหอมมะลิแดง อย่างเดียวเลย(เรียกมันปูหรือเปล่า) โรงสีเขารับซื้อใช่ไหมครับ ราคาจะเท่ากับ
หอมมะลิขาวไหม กลัวไม่มีตลาดรองรับ กรณีจะขายเป็นข้าวเปลือก แต่มีโครงการในใจว่า อาจจะจะซื้อเครื่องสีข้าวเล็ก
แล้ว สีเป็นข้าวกล้องเอาไว้กิน ถ้าเหลือเยอะอาจเอาไปขาย
5.นาอาจารย์ฝนตกดีไหมครับ อาจารย์หว่านข้าวหรือยังครับ
6.ผมใส่ปุ่ยขี้วัวไปแล้ว ประมาณ 170 กระสอบ ก็น่าจะประมาณ 5 ตัน ไม่ได้หมักก่อนเทลงไป มีคนบอกให้ มาหมักกับพวก
อีเอ็ม หรือ วิธีอื่นๆกอ่นนำไปใช้ มันจะดีกว่า ที่เราใส่ขี้วัว เพียวๆ เพียงอย่างเดียวไหมครับ
7.ตอนที่เราตัดต้นข้าวให้เหลือ สี่นิ้ว ควรจะกะให้น้ำ สูงกี่นิ้ว เพื่อ คลุมหญ้าแตกยอดครับและนานกี่วันเราถึงจะปล่อยน้ำ
ออกจากแปลงครับ ช่วงแตกกอคือ หลังหว่านกี่เืดือนครับ แหะๆ ขอโทษอาจารย์จริงๆ คือ แบบ ไม่รู้อะไรเลยครับ มาลุยเอาเลย
ขอบพระคุณอาจารย์มากครับ