เลี้ยงวัวในตำรากับเลี้ยงวัวในคอก

ในชีวิตจริงของคนเลี้ยงวัวโดยทั่วไป ไม่มีใครเอาตาชั่งมาชั่งตวงวัดปริมาณของอาหารก่อนให้วัวกินอย่างแน่นอน

อีกไม่กี่วันก็จะครบเดือนแล้วกับการเรียนรู้แบบตัวจริงเสียงจริงกับการเลี้ยงวัวที่กระโจนหนีไม่ได้เสมือนโดนเพื่อนถีบเข้าไปกลางเวทีที่มีไฟส่องหน้าให้แสดงบทบาทตัวละครอะไรสักบทจะหนีก็ไม่ได้เดี๋ยวอายคนดู

แต่การเลี้ยงวัวเต็มตัวในเวทีของเรานี้ก็ใช่ว่าจะง่าย ทุก ๆ วันจะต้องมีเรื่องต่าง ๆ มากมายดาหน้าเข้ามาให้คิดให้แก้อยู่เนือง ๆ

โดยเฉพาะเรื่องอาหาร ตามตำราการเลี้ยงวัวบอกว่า ปริมาณอาหารหยาบที่วัวจะได้รับในแต่ละวันนั้น จะคิดเทียบกับน้ำหนักตัวของวัว 15- 20 % นั่นก็คือ ถ้าวัวหนัก 100 กิโลกรัม ก็ต้องได้รับอาหารหยาบ 15 - 20 กิโลกรัม (แล้วแต่พันธุ์) ถ้าน้ำหนัก 200 กิโลกรัมก็ต้องเพิ่มปริมารอาหารหยาบอีกเท่าตัว

ในชีวิตจริงของคนเลี้ยงวัวโดยทั่วไป ไม่มีใครเอาตาชั่งมาชั่งตวงวัดปริมาณของอาหารก่อนให้วัวกินอย่างแน่นอน ซึ่งส่วนใหญ่จะใช้วิธีการกะประมาณเอา หรือสังเกตจากอาการของวัวมากกว่าว่าอิ่มหรือไม่อิ่ม ถ้าวัวอิ่มวัวก็จะหยุดกินแล้วยืนพัก นอนพัก และเคียวเอื้องต่อ โดยจะใช้เวลาวนเวียนในการกิน พัก และเคียวเอื้องประมาณ 3 ชั่วโมง หรือสังเกตจากพุงวัวเป็นหลักถ้าพุงด้านซ้ายกางไม่มีแพบแปลว่าอิ่มแน่นอน

ดังนั้นในรอบหนึ่งวันตั้งแต่ตะวันขึ้นจนถึงตะวันตกดินจะให้วัวกินอาหารอยู่สามรอบ

แต่เมื่อมาเลี้ยงวัวจริง ๆ กลับพบว่าทฤษฎีที่ว่ามากลับใช้ไม่ได้ในวัวบางตัว เช่นวัวแม่มะลิที่ได้มา แม่มะลิกินได้ทั้งวันแทบไม่นอนพัก กินเสร็จยืนพักแป็บเดียวแล้วเคี้ยวเอื้องประมาณครึ่งชั่วโมง จากนั้นก็กินต่อ ประเภทกินได้ไม่หยุดหย่อน

อาจเป็นเพราะว่าก่อนหน้าที่อยู่กับเจ้าของคนเก่าแม่มะลิไม่ค่อยได้กินหญ้าสดจะกินแต่ฟางแห้ง พอมาเจอหญ้าสดมากก็เลยกินประชดชีวิตซะงั้น อีกทั้งเรายังเลี้ยงแบบผูกหลักไว้ในแปลงหญ้าในช่วงเช้าจนถึงบ่ายสองแล้วค่อยไล่ต้อนกลับคอก แล้วเกี่ยวหญ้าให้กินอีกรอบในตอนเย็น

แม่มะลิก่อนกลับคอกก็กินมาจนอิ่มแปล้พุงกางจนเดินแทบไม่ได้ คิดว่าคงกินได้อีกไม่มาก

แต่ที่ไหนได้เกี่ยวหญ้ามาเต็มรถเข็นคันใหญ่ใส่หญ้าจนเต็มสองราง คิดว่าคงกินไม่หมดและเหลือถึงพรุ่งนี้เป็นแน่ แต่ที่ไหนได้ตื่นเช้ามาหญ้าเกลี้ยงราง

โอโฮ 15 - 20 % ของน้ำหนักตัวนี่ใช้ไม่ได้แล้วกับแม่มะลิ เพราะกินเยอะเหลือเกิน

วันนี้จึงเปลี่ยนวิธีด้วยการให้หญ้าเพิ่มทันทีหลังกลับเข้าคอกและให้ฟางแห้งอีกครั้งตอน 18.00 น. กะให้กินให้จุใจไปเลย ที่ไม่ให้หญ้าสดตอนเย็นเพราะกลัวลูกวัวในท้องจะตัวใหญ่มากแล้วคลอดยาก รอให้คลอดลูกได้ก่อนจากนั้นค่อยขุนให้อ้วนที่หลังก็ไม่เสียหลาย

เขียนใน GotoKnow โดย นาง พันดา เลิศปัญญา
ใน จะเอาความรู้อะไรใส่ลงไปในโค

คำสำคัญ (Tags): #หลักสูตร#ปริญญาโท#พัฒนบูรณาการศาสตร์#มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี#km ในมหาชีวาลัยอีสาน

หมายเลขบันทึก: 125431เขียนเมื่อ 5 กันยายน 2007 23:40 น. ()แก้ไขเมื่อ 16 มิถุนายน 2012 23:02 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่าน