ขวัญจิต ศรีประจันต์ ศิลปินแห่งชาติเพลงพื้นบ้าน ผู้มีความสามารถและเปี่ยมล้นด้วยน้ำใจ

ขวัญจิต ศรีประจันต์ ศิลปินแห่งชาติ ผู้มีความสามารถและเปี่ยมด้วยน้ำใจ

ก่อนที่จะเล่าอะไร ผมขออนุญาตท่านผู้อ่าน กล่าวขอบพระคุณแม่ขวัญจิต ศรีประจันต์ ที่ช่วยฝึกฝนแนะนำนักเรียนโรงเรียนบางลี่วิทยาที่ผมสอนอยู่ ตั้งแต่ไม่เคยเล่นเพลงเลยจนมีคณะเพลงอีแซวเกิดขึ้นและสามารถแสดงประกวดจนได้รางวัลชนะเลิศและรองชนะเลิศมามากมายเป็นสิบๆรางวัล พระคุณของท่านผมและโรงเรียนบางลี่วิทยาขอจารึกไว้ตลอดกาล

คราวนี้มาติดตามเรื่องราวของแม่ขวัญจิตกันเลยนะครับ

แม่ขวัญจิต ศรีประจันต์ มีนามจริงว่านางเกลียว เสร็จกิจ เกิดเมื่อวันที่ 3 สิงหาคม 2490 ที่อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี เป็นบุตรนายอังค์ นางปลด เสร็จกิจ แม่ขวัญจิต เริ่มฝึกร้องเพลงพื้นบ้านกับพ่อไสว วงษ์งามและแม่บัวผัน จันทร์ศรี ตั้งแต่อายุได้ 15 ปี ท่านเป็นผู้ที่สนใจเพลงพื้นบ้านอย่างยิ่ง ประกอบกับมีพรสวรรค์ทางด้านนี้ ทำให้ร้องเพลงพื้นบ้านได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะเพลงอีแซว แม่ขวัญจิต เป็นแม่เพลงที่มีปฏิภาณไหวพริบดี สำนวนกลอนคมคาย เป็นที่จับใจของผู้ชมผู้ฟัง ท่านสามารถนำเหตุการณ์ปัจจุบันมาร้องเป็นเพลงอีแซวเพื่อสอดแทรกคุณธรรมจริยธรรมแก่ประชาชนได้อย่างมีศิลปะ ทำให้มีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับของคนทั่วประเทศ จนกลายเป็นแม่เพลงที่เป็นสัญลักษณ์ของแม่เพลงพื้นบ้านแห่งจังหวัดสุพรรณบุรี

ภารกิจที่น่ายกย่องและชื่นชมของแม่ขวัญจิตก็คือท่านจะสละเวลามาเป็นอาจารย์พิเศษ มาเป็นวิทยากรอบรมเพลงพื้นบ้านให้แก่ครู อาจารย์ และนักเรียนที่สนใจ เป็นวิทยากรพิเศษให้ความร่วมมือแก่สถาบันการศึกษา และหน่วยงานต่างๆ ร่วมอนุรักษ์ส่งเสริมศิลปะพื้นบ้านมาโดยตลอด อุปนิสัยท่านเป็นผู้ที่มีความกตัญญู เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ เป็นที่ปรากฏแก่สาธารณชน เป็นแบบอย่างที่ดีของสังคม ดังที่ผมเคยกล่าวไว้เมื่อไปร่วมงานพระราชทานเพลิงศพแม่บัวผัน

ชื่อเสียงของแม่ขวัญจิต ศรีประจันต์ ไม่ใช่จะโด่งดังแต่เฉพาะเพลงพื้นบ้าน หากในด้านเพลงลูกทุ่งชื่อเสียงของขวัญจิต ศรีประจันต์ ก็เคยอยู่ในระดับนักร้องลูกทุ่งหญิงแนวหน้าของเมืองไทย คู่กับนักร้องชายชาวสุพรรณที่โด่งดังอีกคนคือไวพจน์ เพชรสุพรรณ เพลงที่ทำให้คนไทยรู้จักขวัญจิต ศรีประจันต์ เป็นอย่างดีก็คือเพลง “ กับข้าวเพชฌฆาต “ แต่งโดยครูจิ๋ว พิจิตร เพลงนี้ก็ใช้ทำนองเพลงฉ่อยซึ่งเป็นเพลงพื้นบ้านนั่นเอง(มาอ่านประวัติตอนหลังระบุว่าเพลงนี้แม่ขวัญจิตแต่งเอง ต้องขออภัยที่ข้อมูลคลาดเคลื่อน)

ผลงานของแม่ขวัญจิต นอกจากเทปเพลงลูกทุ่งดังกล่าวแล้ว ยังมีเทปเพลงพื้นบ้านอีกหลายชุด ทั้งที่เป็นผลงานของคณะเพลงอีแซวขวัญจิต ศรีประจันต์ และเป็นผลงานที่ขวัญจิต ศรีประจันต์ ร้องร่วมกับนักร้องคนอื่นๆเช่นชัยชนะ บุณโชติ และโดยเฉพาะกับไวพจน์ เพชรสุพรรณร้องร่วมกันไว้หลายชุด นอกจากนี้แม่ขวัญจิตยังได้ให้ความร่วมมือกับทางจังหวัดสุพรรณบุรีร้องเพลงฉ่อยแนะนำจังหวัดสุพรรณบุรีไว้ด้วย

ทางด้านวีดิทัศน์ วีซีดีผลงานของท่านก็มีให้เห็นอยู่ ด้วยความสามารถเป็นผู้เชี่ยวชาญในการร้องเพลงพื้นบ้าน เช่นเพลงอีแซว เพลงฉ่อย เพลงเกี่ยวข้าว เพลงเรือ แหล่ เป็นต้น ผนวกกับความมีน้ำใจในการเผยแพร่ความรู้ และอนุรักษ์เพลงพื้นบ้าน แม่ขวัญจิต ศรีประจันต์ จึงได้รับโล่เชิดชูให้เป็นผู้มีผลงานดีเด่นด้านวัฒนธรรมสาขาศิลปะพื้นบ้านภาคกลาง จากคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ แต่สิ่งที่น่าภาคภูมิใจที่สุดก็คือท่านได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง(เพลงพื้นบ้าน-อีแซว) ประจำปี พ.ศ. 2539

นี่เป็นเพียงเสี้ยวหนึ่งของประวัติ ชีวิตแม่ขวัญจิต ศรีประจันต์ เรื่องราวของแม่มีอีกมากมายนัก คงต้องค้นคว้ากันต่อไป

เขียนใน GotoKnow โดย พิสูจน์
ใน เรียนรู้อนุรักษ์เพลงพื้นบ้าน

คำสำคัญ (Tags): #ภูมิปัญญา

หมายเลขบันทึก: 111430เขียนเมื่อ 14 กรกฎาคม 2007 06:53 น. ()แก้ไขเมื่อ 29 เมษายน 2014 15:45 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่าน

ความเห็น (9)

นายหมอ

เขียนเมื่อ 14 กรกฎาคม 2007 07:06 น. ()

สวัสดีครับพี่พิสูจน์

เมืองสุพรรณของเราเป็นเมืองศิลปิน ศิลปินเก่งๆ ยังมีอีกมาก พี่ช่วยบอกเล่าให้บ้านอื่นเมืองอื่นเขาได้ชื่นชมกับเราอีกนะครับ ส่วนตัวพี่ก็ขอยกย่องด้วยที่ได้สืบทอด อนุรักษ์ของพื้นบ้านของเราไปสู่ลูกหลานภายในโรงเรียน ไม่ให้สูญหายไปกับกาลเวลาวัฒนธรรมที่เปลี่ยนไป ขอเป็นกำลังใจครับพี่

ขอขอบคุณมาก

โก๊ะจิจัง แซ่เฮ

เขียนเมื่อ 14 กรกฎาคม 2007 18:31 น. ()

สวัสดีค่ะ ครูพิสูจน์........ครูพิสูจน์เป็นลูกศิษย์ของแม่ขวัญจิตด้วยหรือเปล่าค่ะ .......ถ้าครูเป็นแล้วหนูเป็นหลานศิษย์ได้ไหมค่ะ.... เป็นกำลังใจให้ค่ะ --------->น้องจิ ^_^

นายประจักษ์ ปานอินทร์

เขียนเมื่อ 14 กรกฎาคม 2007 19:54 น. ()

เยี่ยมมาก อ.พิสูจน์ ฝากพวงมาลัยเกียรติยศให้แม่ขวัญจิตด้วยนะครับ ขอบคุณมาก

nuy

เขียนเมื่อ 14 กรกฎาคม 2007 23:09 น. ()

ขอบคุณท่านอาจารย์พิสูจน์ ที่แต่งคำกลอนตอนรับนุ้ย ประทับใจมากค่ะ บางครั้งคนร่นใหม่ไม่รู้เรื่องราวที่สำคัยแบบนี้การที่ได้อ่านจากเรื่องราวที่อาจารย์เขียนนับว่าได้ประโยชน์มาก ในฐานครูคนหนึ่ง ถึงแม้จะสอนแค่เด็กประถมแต่ก็สามารถนำประโยชน์จากการอ่านตรงนี้ไปเล่าให้เด็กได้ฟังได้ ขอบคุณนะค่ะ

แล้วท่านอาจารย์แต่งกลอนเกี่ยวกับการให้กำลังใจได้ไหมค่ะ เขียนให้กำลังใจครูน้อยคนนี้ ที่นี้ ขอบคุณค่ะเพื่อเป็นกำลังใจสู้ต่อ